Παράλληλα, καταγράφεται φανερά η τάση για ανανέωση δίχως, όμως, να είναι και αυτή απόλυτη. Χαρακτηριστικά, τα ποσοστά Παπανδρέου και Λοβέρδου, δύο πολιτικών με μακροχρόνια πορεία στην πολιτική ζωή και αμαρτήματα στην πλάτη τους, αθροιστικά αγγίζουν περί τους 138.973 ψηφοφόρους, γεγονός που δηλώνει πως ναι μεν η «ανανέωση» κέρδισε, αλλά δεν κατέστη ηγεμονική, καθώς φαίνεται πως 1 στους 2 ψηφοφόρους κινήθηκε σε «γνώριμα» νερά.
Η γενικότερη ύπαρξη αντιθέσεων μεταξύ κέντρου και περιφέρειας αποτυπώθηκε έντονα και εκλογικά. Ο Ανδρουλάκης κατάφερε να κερδίσει απόλυτα την περιφέρεια (Κρήτη (καταγωγή), νησιά, Β. Ελλάδα, Ήπειρο) και να χάσει απόλυτα το κέντρο. Στο αποτέλεσμα αυτό σημαντικό ρόλο, πέραν του νέου και άφθαρτου πολιτικού, ενδέχεται να διαδραμάτισε και ο τρόπος με τον οποίο μιλάει, ο οποίος διακρίνεται έντονα από το κρητικό ιδίωμα, γεγονός που τον καθιστά – ενδεχόμενα – πιο οικεία φιγούρα για τους ανθρώπους της περιφέρειας.
Η γενικότερη προεκλογική περίοδος, ως τώρα, κινήθηκε σε χαμηλά επίπεδα από άποψη παραγωγής πολιτικών θέσεων ή προτάσεων. Ως βασικό επίδικο τέθηκε η ανεξαρτησία της παράταξης και η ενδυνάμωσή της. Ωστόσο δεν υπήρξε καμία ουσιαστική πρόταση για τα εργαλεία τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί. Σε μεγάλο βαθμό οι υποψήφιοι κινήθηκαν σε γενικόλογες τοποθετήσεις, εν είδει συνθηματολογίας, τόσο γύρω από την εθνική σκηνή όσο και γύρω από τη διεθνή θέση της χώρας, με αποτέλεσμα να υποβαθμίζεται μια ουσιαστική προγραμματική αντιπαράθεση και να ενισχύεται μια αντιπαράθεση σε επίπεδο προσωπικών τόνων. Ακόμα και το μεγάλο ποσοστό διαφοράς του Ν. Ανδρουλάκη από τον δεύτερο, Γ. Παπανδρέου, δεν συνοδεύεται από κάποιο πολιτικό πρόγραμμα. Άλλωστε, σε μεγάλο βαθμό ο Ανδρουλάκης απέφυγε να εκφράσει κάποια συγκεκριμένη θέση (π.χ. στο μεταναστευτικό μίλησε τόσο για υβριδικό πόλεμο, όσο και για τα ανθρώπινα δικαιώματα). Ακόμα και η παρουσία του στο Ευρωκοινοβούλιο δεν έχει κάποιο συγκεκριμένο στίγμα για να τον ακολουθεί. Σε γενικό βαθμό, υπήρξε προσπάθεια απεμπλοκής από οποιαδήποτε διαμάχη θέσεων. Όπως θα έλεγε και ο «γέρος της Δημοκρατίας» μέχρι τώρα δοξάζεται κρυπτόμενος.
Σε περίπτωση που ο Ν. Ανδρουλάκης επικρατήσει στην κούρσα για την προεδρία, θα έχει να αντιμετωπίσει δύο ισχυρούς εσωκομματικούς πόλους με βασικό βήμα από την Βουλή, την στιγμή που ο ίδιος δεν θα μπορεί να εκπροσωπεί το κόμμα του στο Εθνικό Κοινοβούλιο, κάτι το οποίο αντιλαμβάνεται και ο ίδιος (δεν θέλω κόμμα βαρόνων). Υπενθυμίζουμε πως τα ποσοστά Λοβέρδου – Παπανδρέου αντικατοπτρίζουν σχεδόν το 50% των ψηφοφόρων στις εσωκομματικές κάλπες.
Εν όψει του Β’ γύρου, νομίζω επιβάλλεται ένα ουσιαστικό ντιμπέιτ μεταξύ των δύο υποψηφίων γύρω από πραγματικά προβλήματα όπως η ανεργία, η πανδημία, η ακρίβεια κλπ. Η απουσία ουσιαστικού – πραγματικού στίγματος γύρω από την μέχρι τώρα διαδικασία δημιουργεί ένα πολιτικό κενό το οποίο αποτελεί ευκαιρία για τον έτερο ανταγωνιστή του προοδευτικού χώρου, τον ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ. Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ κατορθώσει το επόμενο διάστημα να καταρτίσει και να επικοινωνήσει ένα πραγματικό σχέδιο γύρω από τα προβλήματα των πολλών και παράλληλα, εν όψει του συνεδρίου του, ανανεωθεί στελεχιακά θα μπορέσει να ηγεμονεύσει πολιτικά και να συμπαρασύρει την επόμενη ηγεσία του ΚΙΝΑΛ στο πλαίσιο της προοδευτικής διακυβέρνησης, όποιος και αν από τους δύο υποψήφιους επικρατήσει.
Τέλος, αναφορικά με τις δημοσκοπήσεις, θα πρέπει να ομονοήσουμε ότι δεν αναδείχθηκαν σε σοβαρό εργαλείο ανάλυσης, αλλά εντυπώσεων. Δυστυχώς, για ακόμα μια φορά οι δημοσκοπήσεις έπεσαν φανερά έξω από το αποτέλεσμα, μιας και αρκετές εξ αυτών έδειχναν τον Α. Λοβέρδο πρώτο. Ωστόσο, γεννάται ξανά ένα σημαντικό ερώτημα γύρω από το δείγμα των ερωτηθέντων και κατά πόσο αυτό υπήρξε ευρύ ανά την Ελλάδα. Υπενθυμίζουμε την αντίθεση περιφέρειας – κέντρου. Αν οι περισσότεροι ερωτηθέντες προέρχονταν από την Αθήνα (κέντρο) τότε φαντάζει λογικό να εμφανίζεται ο Α. Λοβέρδος πρώτος. Ωστόσο, αυτό δεν αποτελεί καμία δικαιολογία για τις εταιρείες δημοσκοπήσεων, αντίθετα βαραίνει περισσότερο την ευθύνη τους. Τα ίδια δείγματα συμπαρασύρουν και τις ερωτήσεις περί πρόθεσης ψήφου κλπ, γεννώντας πιο έντονα το ερώτημα κατά πόσο οι μετρήσεις μπορούν να θεωρηθούν αξιόπιστες.
* Ο Ιωάννης Σώζος Πολιτικός Επιστήμονας, γραμματέας της ΟΜ της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ Αγίων Αναργύρων-Καματερού
