to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Καθημερινός σεξισμός, έμφυλη βία και ο ρόλος της Αριστεράς

Το κρίσιμο σημείο που πρέπει να συζητήσουμε αφορά στην πρόληψη τέτοιων φαινομένων. Ο Σύριζα πρέπει να δει τα πράγματα πιο βαθιά με το κλειδί να βρίσκεται στην παιδεία. Η ενίσχυση των κοινωνικών επιστημών (που εξοβελίστηκαν με τη Ν.Δ) που είναι από τα βασικότερα μαθήματα για την διεύρυνση του νου των νέων παιδιών και την αμφισβήτηση στερεοτυπικών αντιλήψεων είναι από τα πιο σημαντικά έργα για να αλλάξουμε τα πράγματα, ενώ η ένταξη του ζητήματος της ισότητας των φύλων και της σεξουαλικής αγωγής πρέπει να σταματήσουν να αποτελούν ταμπού.


Οι άνθρωποι περιγράφουμε τον κόσμο και κατανοούμε την πραγματικότητα μέσα από δυϊσμούς, όπως τι είναι το καλό και το κακό, η λογική και το συναίσθημα, η μέρα και η νύχτα, έτσι κατά παρόμοιο τρόπο αντιλαμβανόμαστε ως αντίθετα την γυναίκα και τον άνδρα. Από πολύ μικρή ηλικία, από την στιγμή που γεννιόμαστε, περιστοιχιζόμαστε από ανθρώπους και γεγονότα που συμβάλλουν στην διαμόρφωση του χαρακτήρα μας και της αντιλήψεως μας για τον κόσμο. Μέσω της κοινωνικοποίησης από τον περίγυρο –οικογένεια, φίλοι, σχολείο, ΜΜΕ- μαθαίνουμε και εσωτερικεύουμε αξίες που μας γίνονται συνήθειες και μέρος του κοινωνικού μας εγώ. Στην κοινωνικοποίηση του φύλου, διδασκόμαστε καθημερινά και από πολύ μικρή ηλικία τι είναι σωστό και πρέπον για τα αγόρια και τι για τα κορίτσια. Ωστόσο, αυτό το σωστό και πρέπον αποκτά διαφορετικά χαρακτηριστικά ανάλογα με την κοινωνία στην οποία βρισκόμαστε και την ιστορική περίοδο για την οποία μιλάμε. Η διαμόρφωση της αρρενωπότητας και της θηλυκότητας, λοιπόν, βρίσκεται σε αλληλεπίδραση με τις κοινωνικές συνθήκες και κατά συνέπεια τα γνωρίσματα που αποδίδονται στο εκάστοτε φύλο δεν είναι εγγενή, αλλά μαθαίνονται.


Στο πατριαρχικό περιβάλλον στο οποίο ζούμε, τα αγόρια μαθαίνουν να είναι άνδρες και τα κορίτσια γυναίκες μέσα από τις κυρίαρχες απόψεις ότι τα αγόρια πρέπει να είναι σκληρά, δυνατά, δραστήρια, ενώ τα κορίτσια ευαίσθητα, αδύναμα, παθητικά, ευγενικά.


Οι γυναίκες μεγαλώνοντας μαθαίνουν πως πρέπει να είναι ήπιες, υπομονετικές, να φροντίζουν τον σύντροφό τους και να κρατάνε τις ισορροπίες, να είναι τρυφερές, ενώ οι άνδρες υιοθετούν το προφίλ του άνδρα του ορθολογικού, του δυναμικού και αποφασιστικού χωρίς να δείχνουν εύκολα τα συναισθήματά τους.


Το ερώτημα είναι πως διαμορφώνονται όλες αυτές οι αντιλήψεις.


Εδώ είναι που μπαίνει η καθημερινή ζωή και τα μικρά αυτά πράγματα που πολλές φορές δεν συνειδητοποιούμε ότι συμβάλλουν στις έμφυλες διαφορές και διακρίσεις. Ας πάρουμε το παράδειγμα του κόσμου των παιχνιδιών με τα οποία λίγο πολύ όλοι μας έχουμε μεγαλώσει και μας έχουν διαμορφώσει.


Τα παιχνίδια είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό έμφυλα. Και όχι μόνο σήμερα, αλλά ως καθρέπτες του ενήλικου κόσμου ενός πατριαρχικού περιβάλλοντος αναπαράγουν τις κυρίαρχες αντιλήψεις για το φύλο. Όπως σε παλαιότερες κοινωνίες τα παιχνίδια για τα κορίτσια διέφεραν από τα παιχνίδια για τα αγόρια, έτσι και σήμερα επικρατούν αυτές οι διαφορές. Τα κορίτσια και οι δραστηριότητες και τα παιχνίδια τους είναι πιο κοντά στο σπίτι, αφορούν τη φροντίδα και την περιποίηση της εμφάνισης, ενώ των αγοριών είναι πιο κοντά στις κατασκευές, στον χειρισμό αντικειμένων και εργαλείων και με τον εξωτερικό χώρο. Τα παιχνίδια φυσικά και συντελούν στην διαμόρφωση δεξιοτήτων και προτιμήσεων με αποτελέσματα και στην ενήλικη ζωή, όπως στον καταμερισμό εργασίας και την διαμόρφωση αντιλήψεων και στερεοτύπων γύρω από τις ικανότητες που έχουν οι άνδρες και οι γυναίκες.

Άλλωστε, πόσες φορές έχουμε ακούσει εκφράσεις του τύπου «έτσι είναι τα αγόρια» ή «τα κορίτσια παίζουν με κούκλες», «τα αγόρια δεν κλαίνε», εννοώντας ότι έτσι είναι κατασκευασμένοι βιολογικά. Βέβαια, αυτές οι διαφορές σχηματίζουν στο μυαλό μας και μία σημαντική διάκριση: ότι οι δραστηριότητες των γυναικών και οι δεξιότητες που αποκτούν είναι συγκριτικά με των ανδρών κατώτερες. Και αυτό γιατί ακούμε συχνά «μην κάνεις σαν κορίτσι», «να τιμάς τα παντελόνια που φοράς», «να φέρεσαι αντρίκια», «αυτή είναι αντράκι, δεν είναι σαν τις άλλες». Όλες αυτές οι εκφράσεις δεν είναι τυχαίες, αλλά διαμορφώνουν τις προκαταλήψεις ότι το γυναικείο φύλο είναι κατώτερο.
Ο σεξισμός αυτός, ο οποίος μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους, οδηγεί στη διαχρονική άνιση και άδικη μεταχείριση των γυναικών, ακριβώς επειδή είναι γυναίκες και πολλές από εμάς μπορεί να βρεθούμε και αντιμέτωπες με βίαιες καταστάσεις. Η έμφυλη βία, η βία που είναι βασισμένη στο φύλο και στρέφεται κατά των γυναικών ακριβώς επειδή είναι γυναίκες μένει πολλές φορές στο στενό πλαίσιο του οίκου και εντάσσεται στην αθέατη εγκληματικότητα, καθώς η «ανωτερότητα» του άνδρα πάνω στη γυναίκα έχει κανονικοποιήσει τέτοια φαινόμενα.


Φαντάζομαι σε όλους είναι γνώριμες φράσεις, όπως «δεν μπορεί κάτι θα έκανε», «θα προκάλεσε», όταν ο κόσμος αναφέρεται στο θύμα, το οποίο στη δημοσιοποίηση ενός τέτοιου περιστατικού περνάει από μία δεύτερη κακοποίηση από τον περίγυρο. Το αποτέλεσμα είναι για πολλές δεκαετίες τέτοια εγκλήματα, σεξουαλικές παρενοχλήσεις, βιασμοί, να κρύβονται κάτω από το χαλάκι, ενώ ακόμα και η ακραία μορφή έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, η γυναικοκτονία, να δικαιολογείται κατά κάποιο τρόπο ως έγκλημα πάθους/αγάπης.


Τα τελευταία χρόνια, βέβαια, κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει και προσπαθούμε να αντικρίσουμε κατάματα την αλήθεια. Το ζήτημα είναι τι ρόλο θα παίξει η Αριστερά και ο Σύριζα σε αυτή την προσπάθεια. Γενικά, την τελευταία χρονιά στη χώρα μας με τα ακραία φαινόμενα των γυναικοκτονιών ακούγεται έντονα η αυστηροποίηση των ποινών. Φυσικά, ένα αριστερό κόμμα θέλει τους πολίτες να νιώθουν ασφάλεια και τα θύματα να αισθάνονται πως προστατεύονται από τους θεσμούς και τα αρμόδια όργανα. Ωστόσο, η συζήτηση γύρω από την αυστηροποίηση των ποινών μόνο συντηρητική μπορεί να χαρακτηριστεί. Φυσικά, δεν υπάρχει πανάκεια και αντίδοτο για τέτοια φαινόμενα μέσα από την τιμωρία, αλλά η ασφάλεια και η προστασία των θυμάτων είναι προτεραιότητα.


Το κρίσιμο σημείο που πρέπει να συζητήσουμε αφορά στην πρόληψη τέτοιων φαινομένων. Ο Σύριζα πρέπει να δει τα πράγματα πιο βαθιά με το κλειδί να βρίσκεται στην παιδεία. Η ενίσχυση των κοινωνικών επιστημών (που εξοβελίστηκαν με τη Ν.Δ) που είναι από τα βασικότερα μαθήματα για την διεύρυνση του νου των νέων παιδιών και την αμφισβήτηση στερεοτυπικών αντιλήψεων είναι από τα πιο σημαντικά έργα για να αλλάξουμε τα πράγματα, ενώ η ένταξη του ζητήματος της ισότητας των φύλων και της σεξουαλικής αγωγής πρέπει να σταματήσουν να αποτελούν ταμπού. Η ενίσχυση των δημόσιων δομών για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των θεμάτων αυτών μέσα από τη βιωματική εμπλοκή των πολιτών μπορεί να βάλει το λιθαράκι της σε αυτή την προσπάθεια, ενώ η ποσόστωση κρίνεται ως μία πρακτική που επιτέλους μπορεί να τονώσει τη γυναικεία εμπλοκή σε χώρους λήψης αποφάσεων.


Θέλουμε να αλλάξουμε κάτι ή θα αρκεστούμε σε ό,τι είπε ο Μητσοτάκης πως οι γυναίκες δεν ενδιαφέρονται για την πολιτική, ερωτηθείς γιατί δεν υπάρχουν πολλές γυναίκες στο κυβερνητικό του σχήμα;


Ιωάννα Κουρού
Μέλος Νεολαίας Σύριζα Αγίων Αναργύρων-Καματερού.

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)