Τραυματισμένη από τη 10ετή κρίση, με σημαντικά ζητήματα φτώχειας και περιβαλλοντικής υποβάθμισης μπήκε η Ελλάδα στην πανδημική περιδίνηση σύμφωνα με όσα αναφέρει ο ΟΟΣΑ στην Έκθεση “Going For Growth 2021”.

Σύμφωνα με τον Οργανισμό η Ελλάδα έφτασε μπροστά στη νέα κρίση με κατά κεφαλήν ΑΕΠ 46% χαμηλότερο και με παραγωγικότητα 48% μικρότερη σε σύγκριση με τις ισχυρότερες χώρες του ΟΟΣΑ.

Το ποσοστό απασχόλησης αν και αυξανόμενο, ήταν χαμηλό, ενώ πάνω από τα ¾ του πληθυσμού είναι εκτεθειμένο σε επιβλαβή επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης! Ο μόνος δείκτης που κινείται στο ίδιο επίπεδο με αυτόν των προηγμένων οικονομιών, ήταν αυτός των κοινωνικών ανισοτήτων αν και βέβαια και εδώ αναφέρεται ότι στο 20% του πληθυσμού αντιστοιχεί το 7.7% του συνολικού παραγόμενου εισοδήματος.

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η πανδημία επέφερε σημαντικές επιπτώσεις ειδικά για τους πιο ευάλωτους και φτωχούς. Μάλιστα όπως αναφέρεται, απαιτείται βελτίωση στην πρόσβαση, στην στόχευση και στην αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας, έτσι ώστε να περιοριστούν οι επιπτώσεις.

Χαρακτηριστικά ο ΟΟΣΑ με αιχμή την Ελλάδα, αναφέρει ότι «η πανδημία προσθέτει το στοιχείο του επείγοντος ως προς την αντιμετώπιση μακροχρόνιων προκλήσεων σε σχέση με την ενίσχυση των επενδύσεων και της παραγωγικότητας». Τονίζει δε ότι παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί, για παράδειγμα στην ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης, η χαμηλή ποιότητα του κανονιστικού πλαισίου και η αργή απόδοσης δικαιοσύνης, παραμορφώνουν το επιχειρηματικό περιβάλλον.

Ο ΟΟΣΑ επίσης εστιάζει στα θέματα επάρκειας του εργατικού δυναμικού σε σχέση με την υποδοχή επενδύσεων, που χαρακτηρίζονται κρίσιμες για την ανάκαμψη, πόσο μάλλον όταν αυτές δεν έχουν συνέλθει ακόμα από τα χαμηλά της προηγούμενης οικονομικής κρίσης.

Oπως σημειώνει ο Οργανισμός, παρά την υψηλή ανεργία προ πανδημίας, η έλλειψη δεξιοτήτων σε σχέση με τη ζήτηση, εμποδίζει τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να ανοίξουν θέσεις εργασίας και να αυξήσουν την παραγωγικότητα, καθώς οι εργοδότες συχνά- πυκνά δεν μπορούν να βρουν εργαζόμενους με τα αναγκαία προσόντα. Με αυτά τα δεδομένα, όπως τονίζει, είναι μονόδρομος η ενίσχυση των ενεργών προγραμμάτων απασχόλησης, η εκπαίδευση και η επαγγελματική κατάρτιση έτσι ώστε όσοι αναζητούν εργασία να βρουν τις ευκαιρίες, που θα αναδυθούν μετά την πανδημία.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην αναγκαία στην λειτουργία του ΟΑΕΔ ως γέφυρα μεταξύ των προγραμμάτων κατάρτισης και της αγοράς εργασία. Επίσης γίνεται λόγος για την ανάγκη παρεμβάσεων στη τριτοβάθμια εκπαίδευση γα καλύτερη σύνδεση με την αγορά εργασίας. Κρίσιμη χαρακτηρίζεται, επίσης, η ψηφιακή κατάρτιση των ενηλίκων, με δεδομένες τις σαρωτικές αλλαγές που επιφέρουν η ψηφιοποίηση και η αυτοματοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας.

Ο ΟΟΣΑ θίγει, μάλιστα, και τη “φτωχή” προετοιμασία των μαθητών για την αγορά εργασίας, ειδικά ως προς την παροχή χαμηλών ψηφιακών δεξιοτήτων. Με αυτό το σκεπτικό, ο Οργανισμός ανοίγει το μεγάλο θέμα της ποιότητας στην εκπαίδευση, θίγοντας το ζήτημα της κινητροδότησης των εκπαιδευτικών αλλά και της μεγαλύτερης αυτονομίας των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Ειδικά ως προς τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις που έγιναν στην τεχνική εκπαίδευση, ο ΟΟΣΑ θεωρεί ότι πρέπει να προχωρήσουν περαιτέρω.

Αναλυτικά ο ΟΟΣΑ προτείνει:

· η επιτάχυνση της κωδικοποίησης της νομοθεσίας

· η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της δικαιοσύνης με κατάρτιση των λειτουργών και χρήση δεικτών απόδοσης

· η καλλίτερη επικοινωνία των πλεονεκτημάτων που έχουν οι εναλλακτικοί μηχανισμοί επίλυσης διαφορών

· η επείγουσα εφαρμογή στρατηγικής για την αντιμετώπιση των “κόκκινων” δανείων και του αναβαλλόμενου φόρου των τραπεζών

· η εφαρμογή του Πτωχευτικού και η εξασφάλιση της ισορροπίας μεταξύ των δικαιωμάτων πιστωτών- οφειλετών και της επιτάχυνσης των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης

· η επιτάχυνση των δημόσιων επενδύσεων, ειδικά στις δημόσιες μεταφορές, στην καινοτομία, στη διαχείριση των απορριμμάτων

· η πρόσληψη εξειδικευμένων συμβούλων στον ΟΑΕΔ για τη βελτίωση των συστημάτων αναζήτησης εργασίας και κατάρτισης

· η ανάπτυξη συστήματος voucher που θα επιτρέπει σε όσους αναζητούν εργασία να επιλέγουν ενδιάμεσο για ενεργές πολιτικές απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών αντίστοιχων οργανισμών

· η σταδιακή μετατροπή των σημερινών συμβάσεων μονιμότητας των εκπαιδευτικών, σε μακροχρόνιες συμβάσεις που θα ενισχύσουν και θα επιβραβεύσουν την αποδοτικότητα τους

· η παροχή μεγαλύτερης αυτονομίας στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση

· η αύξηση των ποσών του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και η εισαγωγή ειδικών επιδομάτων για τους χαμηλόμισθους

· η διασφάλιση του ότι οι δικαιούχοι Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος συμμετέχουν σε προγράμματα απασχόλησης και αποδέχονται θέσεις εργασίας

· η ενίσχυση πολιτικών υποστήριξης οικογενειών, με προτεραιότητα στην ποιότητα φροντίδας για παιδιά και ηλικιωμένους

· η ανάπτυξη κατ’ οίκον φροντίδας για τους ηλικιωμένους

Τέλος ο Οργανισμός κάνει λόγο για αργό ρυθμό λόγω πανδημίας με την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων στα πεδία της μείωσης των φορολογικών συντελεστών μέσω της βελτίωσης της εισπραξιμότητας και στην αναμόρφωση του πλαισίου των συμβάσεων του Δημοσίου. Παρατηρεί, όμως, ότι η πανδημία ήταν αυτή που προέτρεψε την Ελλάδα να ενισχύσει τις δυνατότητες του Συστήματος Υγείας, στο οποίο ελάχιστες επενδύσεις είχαν γίνει την προηγούμενη δεκαετία.