«30 κορυφαία πανεπιστήμια έρχονται στην Ελλάδα, με στόχο να γίνει η Ελλάδα φάρος εκπαίδευσης που θα προσελκύει φοιτητές από όλο τον κόσμο» ανέφερε η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως στα social media πριν μερικές εβδομάδες.
Η ανάρτησή της συνοδεύτηκε από video του Κυριάκου Μητσοτάκη, στο οποίο ο πρωθυπουργός σημειώνει πως η Ελλάδα πρέπει να γίνει «προορισμός διεθνών εκπαιδευτικών προσπαθειών», Φυσικά στο άρμα της διεθνοποιημένης αγοράς. Άλλωστε, η συγκεκριμένη συζήτηση έγινε στο πλαίσιο συζήτησης του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (Council of Foreign Relations), ενός αμερικάνικου think-tank που καταπιάνεται με τις διεθνείς σχέσεις και την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.
Η πλειοψηφία των ελληνικών ΜΜΕ πήρε την είδηση στα σοβαρά. Οι τίτλοι στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο είναι ενδεικτικοί:
- Ναυτεμπορική / 30 αμερικάνικα πανεπιστήμια έρχονται στην Ελλάδα
- in.gr / «Απόβαση» αμερικάνικων πανεπιστημίων
- TA NEA / Στα σκαριά η συνεργασία με 30 αμερικάνικα πανεπιστήμια
- GR TIMES / 30 κορυφαία αμερικάνικα ΑΕΙ έρχονται το Νοέμβριο στη χώρα μας
- Καθημερινή / Απόλυτη προτεραιότητα η εξωστρέφεια των ελληνικών Πανεπιστημίων
- ESOS / Η «λίστα» με τα 30 Αμερικάνικα Πανεπιστήμια που φέρνει η Κεραμέως
Οι συνεργασίες (;) με τα αμερικάνικα πανεπιστήμια
Το σχέδιο «Ελληνοαμερικανική Συνεργασία για την Ανώτατη Εκπαίδευση» ξεκίνησε το 2019, περιλαμβάνοντας επίσκεψη εκπροσώπων από πανεπιστήμια των ΗΠΑ και συναντήσεις με εκπροσώπους της Συνόδου Πρυτάνεων των ελληνικών ΑΕΙ. Η πανδημία και οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί πάγωσαν την πρωτοβουλία μέχρι το Μάρτιο του 2021.
Τότε, το υπουργείο Παιδείας έκανε γνωστό πως «προχωρούν οι συνεργασίες μεταξύ Ελληνικών και Αμερικανικών Πανεπιστημίων» και ότι «έγινε τηλεδιάσκεψη με στόχο την ενημέρωση των διοργανωτών και των συμμετεχόντων σχετικά με την εξέλιξη των συνεργειών, στο πλαίσιο του προγράμματος Διεθνούς Ακαδημαϊκής Συνεργασίας (International Academic Partnership Program / IAPP)».
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα διοργανώνεται από το Ινστιτούτο Διεθνούς Εκπαίδευσης (Institute of International Education / IIE), μια αμερικάνικη ΜΚΟ που εστιάζει στις διεθνείς ανταλλαγές φοιτητών, στις εξωτερικές υποθέσεις και στη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια… Οι δραστηριότες του ιδρύματος στην Ευρώπη εντοπίζονται στις Βρυξέλλες, τη Βουδαπέστη, το Κίεβο και τη Μόσχα. Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση, στην τηλεδιάσκεψη συμμετείχε η πολιτική ηγεσία (Κεραμέως, Συρίγος, Δημητρόπουλος), ο επικεφαλής του αμερικάνικου Ινστιτούτου / MKO Allan Goodman και ο (τότε) πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα Geoffrey Pyatt.
Στόχο του προγράμματος IAPP, όπως περιγράφει το Ινστιτούτο και όχι όπως παρουσιάζει το υπουργείο Παιδείας, αποτελεί η καθοδήγηση για την ανάπτυξη στρατηγικών σχέσεων συνεργασίας και περιλαμβάνει διαδικτυακά ενημερωτικά σεμινάρια και πρόσβαση στις δημοσιεύσεις του Ινστιτούτου. Προβλέπει επίσης την παραμονή αμερικάνικης αντιπροσωπείας στην Ελλάδα με έξοδα του υπουργείου Παιδείας, η οποία θα παρέχει στα ελληνικά ΑΕΙ «γνώση, συμβουλές και διαπροσωπικές διασυνδέσεις για την ενίσχυση των διεθνών συνεργασιών και την έναρξη νέων».
Pharos Summit ⇆ Νέοι Ορίζοντες στα ΑΕΙ
Οι προετοιμασίες ολοκληρώθηκαν, η επίσκεψη βαφτίστηκε «Σύνοδος Φάρος 2022» και οι εκπρόσωποι των αμερικάνικων ΑΕΙ κατέφθασαν εχθές στην Ελλάδα. Μεταξύ αυτών, εκπρόσωποι από μεγάλα -πράγματι- πανεπιστήμια όπως το Columbia, το Harvard, το John Hopkins και το Princeton. Η «σύνοδος» θα πραγματοποιηθεί με την υποστήριξη της αμερικάνικης πρεσβείας, ενώ πληροφορίες αναφέρουν πως τις συζητήσεις θα παρακολουθήσει ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Είχε προηγηθεί η επίσκεψη του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ τον περασμένο Μάιο και η συνάντηση με τον πρόεδρο Μπάιντεν. Μαζί του ήταν και η Νίκη Κεραμέως, η οποία πραγματοποίησε «μια σειρά από επαφές για την προώθηση της Ελληνοαμερικανικής συνεργασίας στον τομέα της εκπαίδευσης». Η κύρια συνάντηση έγινε στις εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου Διεθνούς Εκπαίδευσης / IIE, στην Ουάσινγκτον.
Λίγες εβδομάδες μετά την επίσκεψη στις ΗΠΑ κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο «Νέοι Ορίζοντες στα ΑΕΙ». Ψηφίστηκε από τη Νέα Δημοκρατία παρά την κάθετη διαφωνία της πανεπιστημιακής κοινότητας, της Συνόδου Πρυτάνεων και των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Το νέο νομοθετικό πλαίσιο για την ελληνική ανώτατη εκπαίδευση διευκολύνει τις επιχειρηματικές δραστηριότητες και επιβάλλει τη διεθνοποίηση και την εξωστρέφεια των ελληνικών ΑΕΙ με εταιρικούς όρους. Με την κατάργηση των δωρεάν μεταπτυχιακών, με τη θεσμοθέτηση νέου τύπου «πτυχίων» και «τίτλων σπουδών», με τα ξενόγλωσσα προγράμματα και τα δίδακτρά τους, με τα νέα συμβούλια διοίκησης και τον οικονομικό manager, το υπουργείο Παιδείας και η ελληνική κυβέρνηση έστειλαν το μήνυμα πως τα ελληνικά ΑΕΙ είναι… επιτέλους έτοιμα για business.
Στην κυβέρνηση γνωρίζουν καλά πως το καταλληλότερο περιβάλλον για business στην ανώτατη εκπαίδευση είναι το αμερικάνικο παρά το ευρωπαϊκό (βλ. σφιχτός εναγκαλισμός με επιχειρήσεις, υπέρογκα δίδακτρα, φοιτητικά χρέη ≥ 1,6 τρις δολάρια). Για αυτό εξάλλου προωθούν τη συνεργασία με τα πανεπιστήμια στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και υπονομεύουν την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Οι σχέσεις των ελληνικών πανεπιστημίων με ιδρύματα του εξωτερικού δεν ξεκίνησαν τώρα, και όχι φυσικά από το δίδυμο Μητσοτάκη-Κεραμέως. Συμβαίνoυν εδώ και χρόνια με πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν τα ίδια τα πανεπιστήμια και αφορούν διάφορα επίπεδα: εκπαιδευτικά, ερευνητικά, ανταλλαγές φοιτητών, υποτροφίες, θερινά σχολεία. Τόσο με αμερικάνικα όσο και με ευρωπαϊκά.
Ενδεικτική είναι η πετυχημένη συμμετοχή τριών ελληνικών ΑΕΙ σε δίκτυα που έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων. Το Γεωπονικό συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο για την Ευφυή Αειφόρο Διαχείριση της Αστικής Παράκτιας Ζώνης (EU-Conexus), το ΕΚΠΑ είναι μέλος της Συμμαχίας 11 Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων (CIVIC), ενώ το Αριστοτέλειο ανήκει στο European Partnership for an Innovative Campus Unifying Regions (EPICUR).
