Με μια ασυνήθιστη για ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ αστυνομική παρουσία από την είσοδο κιόλας του Ιδρύματος, όπου βρίσκονταν ένοπλοι άνδρες της ΕΛ.ΑΣ. με πλήρη εξάρτυση, έως τον τριπλό έλεγχο των εισιτηρίων για ν’ανέβουμε στην αίθουσα προβολής, η κατάσταση θύμιζε περισσότερο πολιτική φρουρούμενη εκδήλωση, με τηλεαστέρες και αδιάφορους «πνευματικούς» Αθηναίους για την επίφαση πολιτισμού, παρά φεστιβαλική πρεμιέρα ανοιχτή για το κοινό.
Ο λόγος απλός και σύνθετος μαζί: η παρουσία αντιπροσωπείας της Ισραηλινής πρεσβείας στην Ελλάδα, περιλαμβανομένης της Πρέσβεως Ίριτ Μπεν Άμπα Βιτάλε, μετά της σύσσωμης ελληνικής και ισραηλινής –ένοπλης- φρουράς της. Και αν επρόκειτο για μια κλειστή διπλωματική εκδήλωση μόνο με συγκεκριμένους προσκεκλημένους, το πράγμα ίσως να σταμάταγε εδώ∙ με όποια πολιτικά και πολιτιστικά συμπεράσματα μπορεί κανείς να εξάγει για τον συγκεκριμένο χώρο και τις πολιτικές επιλογές συνεργασίας του. Σημείωση πρώτη για το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.
Η εκδήλωση όμως ήταν ανοιχτή, εισιτήρια διατίθεντο για το κοινό και ουδείς είχε ενημερώσει για την ύπαρξη ενόπλων Ελλήνων και Ισραηλινών αστυνομικών σε μία κινηματογραφική αίθουσα όπου η αναλογία αστυνομικών – θεατών ήταν ένας προς τέσσερις. Δεν περιμέναμε όμως και να ενημερώσει. Περιμέναμε ίσως την εκπλήρωση της στοιχειώδους υποχρέωσης ενός χώρου να πληροφορήσει το κοινό για την έκφανση μιας εκδήλωσης και το τι αυτή περιλαμβάνει, εν προκειμένω την παρουσία και εισήγηση της Ισραηλινής Πρεσβείας, προκειμένου ο μέσος πολιτικά σκεπτόμενος άνθρωπος να επιλέξει αν θέλει να παρευρεθεί στην προβολή μιας ταινίας παρέα με ένοπλους αστυνομικούς ή όχι. Διατύπωση που μάλλον ακούγεται θεωρητικός απολιτίκ πόθος, αλλά μόνον τέτοιος δεν είναι, καθώς αναδεικνύει μία δεύτερη σημαντική σημείωση για το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.
Και εν μέσω όλων αυτών, προστίθεται η πολιτική και απολύτως ειρηνική διαμαρτυρία που πραγματοποίησε μέλος του Συλλόγου Αλληλεγγύης στον Παλαιστινιακό Λαό – Ιντιφάντα, όταν ανέβηκε να χαιρετίσει την εκδήλωση η Ισραηλινή Πρέσβης, ξεδιπλώνοντας την παλαιστινιακή σημαία και φωνάζοντας στα Αγγλικά «Λευτεριά στην Παλαιστίνη», ως ένα μίνιμουμ πολιτικής διαμαρτυρίας, την ημέρα δολοφονίας του Παλαιστίνιου Υπουργού Ζιγάντ Αμποάγιν από τον Ισραηλινό στρατό κατοχής στην Δυτική Όχθη. Η αντίδραση άμεση: τέσσερις ένοπλοι ισραηλινοί αστυνομικοί με πολιτικά τον βγάζουν έξω σηκωτό, τον πετάνε στο πάτωμα και τον ακινητοποιούν στρίβοντας του το δεξί χέρι, υποβάλλοντάς τον επί τουλάχιστον πέντε λεπτά σε ακινητοποιημένη ανάκριση για να τους πει ποιος είναι μαζί του, από πού και με ποιον έχει έρθει καθώς την ώρα της διαμαρτυρίας του ακολούθησαν χειροκροτήματα από κάποιους απ’το κοινό και συνθήματα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη. Αφού λοιπόν ο άνθρωπος φώναζε πως είναι άοπλος και μόνος και πως οι Ισραηλινοί αστυνομικοί δεν έχουν κανένα δικαίωμα να τον ανακρίνουν εν τη παρουσία μάλιστα Ελλήνων αμέτοχων αστυνομικών, οι τελευταίοι τον παραλαμβάνουν και τον θέτουν υπό καθεστώς κράτησης περιμένοντας τις εντολές της πρεσβείας για τις επόμενες κινήσεις τους. Και η τρομοασφάλεια δεν σταματά εδώ. Από την αίθουσα αποχωρούν ενοχλημένοι θεατές, οι οποίοι σταματώνται και ανακρίνονται από Έλληνα αστυνομικό της Πρεσβείας με πολιτικά και ύφος ταγματασφαλίτη, για το εάν φώναξαν συνθήματα, γιατί βγήκαν, που κάθονταν, αν έχουν εισιτήρια και ταυτότητα. Χουντικές πρακτικές υπό την απόλυτη φιλοξενία του Μιχάλης Κακογιάννης, σ’ένα κατά τ’άλλα κινηματογραφικό φεστιβάλ. Σημείωση νούμερο τρία.
Το παρόν δεν αποτελεί είδηση μόνο για την συγκεκριμένη φύση του ως συμβάν. Παρόμοιες δράσεις γίνονται ανά τον κόσμο και έχουν ξαναγίνει και στο συγκεκριμένο Ίδρυμα, όταν φιλοξένησε συνεργασία του με το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, μέρος των κτηρίων του οποίου είναι χτισμένο σε κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη στην ανατολική Ιερουσαλήμ και τελεί υπό διεθνές ακαδημαϊκό μποϋκοτάζ καθώς λειτουργεί ως κατ’εξοχήν φορέας ξεπλύματος της διεθνούς εικόνας του Ισραήλ μέσω του πολιτισμού. Είναι όμως η πρώτη φορά που ασκείται έντονη βία με σκοπό απόσπασης πληροφοριών, κεντρικός πυρήνας της ιδέας των βασανιστηρίων, από Ισραηλινούς αστυνομικούς υπό την επίβλεψη Ελλήνων αστυνομικών, στον χώρο ενός μεγάλου πολιτιστικού φορέα στο κέντρο της Αθήνας κατά τη διάρκεια δημόσιας εκδήλωσης. Σημείωση τέταρτη.
Και τα πολιτικά ερωτηματικά που γεννώνται πολλαπλά. Ως προς τον ρόλο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης στην Αθήνα με τις πολιτικές επιλογές του, ως προς τους φερομένους ως υπευθύνους του, οι οποίοι κατά το χθεσινό γεγονός αδυνατούσαν ν’αναλάβουν την οποιαδήποτε ευθύνη και κυρίως να πάρουν την οποιαδήποτε θέση, όντες ορισμένοι μέχρι εριστικοί προς τον κακοποιημένο διαμαρτυρόμενο και όποιον τον υποστήριξε. Ως προς την προκλητική παρουσία της ένοπλης φρουράς της Ισραηλινής Πρέσβεως σε μια δημόσια πολιτιστική εκδήλωση. Ακόμα όμως και ως προς τη νομική και πολιτική συζήτηση που ανοίγεται σχετικά με την ανοχή και σύμπραξη της ελληνικής αστυνομίας σε παράνομες πράξεις ισραηλινών αστυνομικών που χαίρουν διπλωματικής ασυλίας σε ελληνικό έδαφος.
Ερωτήματα για κάποιους ρητορικά, τα οποία όμως πρέπει να τίθενται. Γιατί η πολιτική θέση στον αντίποδα της σιωπής, είναι υποχρέωση. Κι αν είσαι εργαζόμενος, κι αν είσαι καλλιτέχνης, κι αν είσαι ή δεν είσαι αλληλέγγυος με κάποιον.
Μαρτυρία από όσα συνέβησαν στο Ίδρυμα Μ. Κακογιάννης
