Όπως τονίζεται αναλυτικά σε ανακοίνωση των Γιατρών του Κόσμου:
Το νέο σχέδιο νόμου για τη Διεθνή Προστασία, το οποίο φέρνει μια σειρά αλλαγών στο ελληνικό σύστημα υποδοχής ασύλου, ενδέχεται να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη ποιότητα ζωής των ανθρώπων που ήδη αναζητούν διεθνή προστασία στην Ελλάδα.
Δεδομένου ότι στη παρούσα χρονική περίσταση παραπάνω από 75.000 αιτούντες άσυλο, στη πλειοψηφία τους, οικογένειες με ανήλικα μέλη, διαβιούν στην Ελλάδα αναμένοντας την απόφαση επί του αιτήματος τους για περισσότερο από 12 μήνες και 34.000 Πολίτες Τρίτων Χωρών βρίσκονται σε συνθήκες γεωγραφικού περιορισμού στα νησιά του ΒΑ Αιγαίου, η σχετική νομοθεσία θα πρέπει να περιλαμβάνει μία ρεαλιστική ρύθμιση για τα θέματα της στέγασης, της φροντίδας υγείας, της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης των αιτούντων άσυλο αλλά και την εκπαίδευση των παιδιών σχολικής ηλικίας, σεβόμενη τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
Οι Γιατροί του Κόσμου εκφράζουν την ανησυχία τους για την προστασία των δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο, οι οποίοι είναι εξ’ ορισμού μία ευάλωτη ομάδα του πληθυσμού τόσο σε όρους Δημόσιας Υγείας όσο και Κοινωνικής Ένταξης, λόγω των περιορισμών που επιφέρει το διοικητικό τους καθεστώς αλλά και οι υφιστάμενες συνθήκες Υποδοχής και Ασύλου της χώρας.
Συγκεκριμένα η πρόβλεψη της παρατεταμένης διοικητικής κράτησης στο Σχέδιο Νόμου είναι μία ανησυχητική συνθήκη για τη κατάσταση της υγείας των αιτούντων άσυλο.
Σύμφωνα με την πρόσφατη διεθνή εμπειρία και βιβλιογραφία, η παρατεταμένη διοικητική κράτηση και ο περιορισμός των υλικών συνθηκών υποδοχής επιβαρύνει σημαντικά την κατάσταση ψυχικής υγείας των κρατουμένων οδηγώντας τους πολλές φορές σε εκδηλώσεις ψυχικών διαταραχών και τάσεις αυτοκαταστροφής και βίας με συχνότερη την εμφάνιση συναισθηματικών και αγχωδών διαταραχών. Το κόστος που θα επιφέρει στο σύστημα υγείας η διαχείριση αυτών των περιστατικών είναι πολλαπλάσιο μίας ολοκληρωμένης και συνεκτικής προσέγγισης σε επίπεδο βελτίωσης των συνθηκών υποδοχής και πρώιμης πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας με έμφαση στη πρόληψη και με τη μικρότερη δυνατή συνθήκη διοικητικής κράτησης.
Οι Γιατροί του Κόσμου, ήδη από το 2014, έχουν αναφερθεί πολλάκις στην ευαλωτότητα που απορρέει από δομικές και θεσμικές αδυναμίες των συστημάτων υποδοχής και ασύλου στις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Σε όρους δημόσιας υγείας η δομική / θεσμική ευαλωτότητα είναι μία δυναμική κατάσταση και λειτουργεί συμπληρωματικά με τους κοινωνικούς προσδιοριστικούς παράγοντες για την υγεία.
Οι αιτούντες άσυλο είναι μία από τις λίγες ομάδες του πληθυσμού που αντιμετωπίζουν και τις δύο συνθήκες αποκλεισμού από την Φροντίδα Υγείας και την Κοινωνική Προστασία με ενισχυμένο κίνδυνο τόσο για την σωματική τους όσο και την ψυχική τους υγεία.
Οι άνθρωποι αυτοί θα πρέπει να υπάγονται στη κανονική διαδικασία εξέτασης και να απολαμβάνουν, καθ’ όλη τη διάρκεια της διοικητικής εξέτασης, κατάλληλη και συνεχή φροντίδα υγείας και αξιοπρεπείς συνθήκες υποδοχής, όχι απλώς επαρκείς όπως αμφίσημα ορίζει η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2011/95/ΕΕ.
Επιπροσθέτως οι ρυθμίσεις, αναφορικά με τις αιτήσεις ασύλου και τα χρονικά περιθώρια που το νέο σχέδιο νόμου προβλέπει, ενδέχεται να οδηγήσουν σε ραγδαία αύξηση μεταναστών δίχως έγγραφα, οι οποίοι ωστόσο θα παραμένουν εγκλωβισμένοι στην χώρα μας. Το γεγονός αυτό, το οποίο επιβεβαιώνεται από το προφίλ των περιστατικών που οι Γιατροί του Κόσμου υποστηρίζουν καθημερινά, θέτει σε κίνδυνο το κοινωνικό κράτος και είναι τελικά και οικονομικά επιζήμιο για τα εγχώρια συστήματα πρόληψης, υγείας και κοινής ωφέλειας.
Οι Γιατροί του Κόσμου, παραμένοντας πιστοί στο ανθρωπιστικό ιδεώδες, επισημαίνουν πως κάθε διαδικασία που αφορά ανήλικους πρέπει να υπαγορεύεται και να ενσωματώνει το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία και τις σχετικές συνθήκες που η χώρα μας έχει προσυπογράψει.
Η δημιουργία δε λίστας «ασφαλών τρίτων χωρών» είναι μια μεθοδολογική απλούστευση η οποία οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε αδικίες και κινδύνους. Η παροχή καθεστώτος Διεθνούς Προστασίας πρέπει να εξετάζεται εξατομικευμένα και με ενδελέχεια, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες και συνιστώσες του αιτούντος.
Αναγνωρίζοντας ότι οι χρόνιες στρεβλώσεις και οι καθυστερήσεις στο σύστημα Υποδοχής και Ταυτοποίησης τα τελευταία πολλά χρόνια είναι ένα επιζήμιο πρόβλημα τόσο για τους αιτούντες άσυλο και τους πρόσφυγες όσο και για τη χώρα σε όρους δημοκρατικής λειτουργίας και με δεδομένο ότι οι προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές αφορούν όχι μόνο την Ελλάδα αλλά και άλλες χώρες της Ευρώπης, προκρίνουμε την δημιουργία ενός ενιαίου, σύγχρονου και δίκαιου συστήματος Ασύλου σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και την σχετική αναθεώρηση της Συνθήκης του Δουβλίνου, την οποία και έχουν ξεπεράσει οι εξελίξεις.
Y.Γ Σημειώνουμε πως οι Γιατροί του Κόσμου συμμετείχαν στη διαβούλευση της Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης και Διεύθυνσης της Βουλής, την περασμένη εβδομάδα. Θα ακολουθήσει η κατάθεση σχετικού γραπτού υπομνήματος στο ελληνικό κοινοβούλιο.
