Η συνέντευξη του Κώστα Ζαχαριάδη στον Νίκο Χιδίρογλου στην ιστοσελίδα «ΑττικήNEWS»:
Πριν λίγες μέρες μιλήσατε σε συνέντευξή σας για μεταμνημονιακή ειρηνική επανάσταση. Τι ακριβώς εννοείτε με αυτό τον όρο;
Εννοώ ένα μεγάλο Εθνικό Σχέδιο για μεταρρυθμίσεις και αλλαγές που θα έχουμε αποφασίσει μόνοι μας με μεγάλες κοινωνικές συμμαχίες και κοινωνικές συναινέσεις, για να μην ξαναφτάσουμε στο σημείο που φτάσαμε το 2010 και να μην ξαναπεράσουν οι πολίτες αυτά που πέρασαν και αυτά που συνεχίζουν να περνούν. Για να μπορέσουμε να βγούμε από την κρίση της κοινωνίας και οικονομίας και να χαράξουμε ένα δικαιότερο και βιώσιμο μέλλον πρέπει να προσδιορίσουμε το περιεχόμενό της και τις αιτίες που την δημιούργησαν και να προσπαθήσουμε να τις καταπολεμήσουμε ριζικά. Η κρίση που βιώνουμε σήμερα δεν είναι μια απλή κρίση ξεχειλώματος των ελλειμμάτων το 2009 και εκτόξευσης του χρέους, αλλά μια βαθιά δομική κρίση πλαισίου αρχών και αξιών, παραγωγικού και καταναλωτικού μοντέλου. Κρίση του πολιτικού συστήματος και των σχέσεων αντιπροσώπευσης, έκρηξη παθογενειών και στρεβλώσεων που ο δικομματισμός τις έκρυβε κάτω από το χαλί για χρόνια και άλλα πολλά που μπορούμε να αριθμούμε για ώρες. Είναι στην ουσία μια κρίση μεγάλη όταν από κάτω κρύβει μια Λερναία Ύδρα κρίσεων και προβλημάτων. Είναι μια κρίση «ομπρέλα» που για να μπορέσουμε να την υπερβούμε και να μην μας ρουφήξει πρέπει να κάνουμε ένα συνολικό ανασχεδιασμό του πλαισίου. Άρα, αλλαγές και μεταρρυθμίσεις παντού και κουβέντα σε βάθος με την κοινωνία και την αντιπολίτευση με στόχο τις νέες αξίες, τις νέες συμπεριφορές, τις νέες νοοτροπίες, τη μέτρηση της αποτελεσματικότητας. Αυτό εννοώ ως «μεταμνημονιακή ειρηνική επανάσταση», όχι μόνο ως φωτογραφία της περιόδου για μετά τα μνημόνια, αλλά και ως εργαλείο για να μην χρειαστεί να ξαναμπούμε ποτέ σε αυτά.
Ποιες θεωρείτε ότι θα πρέπει να είναι οι προτεραιότητες σε μια συνταγματική αναθεώρηση; Και γιατί ξαφνικά τόσο ενδιαφέρον για ένα θέμα όπου ακόμα δεν υπάρχουν ενδείξεις για συγκλίσεις; Τι θέλετε να αλλάξετε ως ΣΥΡΙΖΑ;
Είναι σαφές ότι η νέα εποχή στην οποία αναφερόμαστε χρειάζεται και νέες θεσμικές ισορροπίες, που να απελευθερώνουν και να διευρύνουν τους δημοκρατικούς θεσμούς και να δίνουν βήμα στους πολίτες για την έκφραση γνώμης και κίνητρο για συμμετοχή. Θεωρώ ότι στο ζήτημα της συνταγματικής αναθεώρησης, πρέπει να αναζητήσουμε τα ώριμα κοινωνικά ζητήματα, καινοτόμες, ευρωπαϊκές και διεθνείς συνταγματικές ρυθμίσεις και συγκλίσεις με την μείζονα ή με την ελάσσονα αντιπολίτευση. Ξεκινάμε την διαδικασία σε ουδέτερο πολιτικό χρόνο (εκλογές σε τρία χρόνια, ολοκλήρωση πρώτης αξιολόγησης), ώστε να είναι στο βαθμό του εφικτού στα δύσκολα χρόνια που ζούμε, το ήπιο πολιτικό κλίμα το πρόσφορο έδαφος για την αναζήτηση συνθέσεων και συγκλίσεων.
Η αλλαγή του εκλογικού νόμου και η εφαρμογή της απλής αναλογικής θα φέρει ακυβερνησία λέει η αξιωματική αντιπολίτευση. Δεν σας φοβίζει αυτή η προοπτική και ότι εάν αυτό συμβεί θα το χρεωθείτε ως ΣΥΡΙΖΑ; Δεν πρέπει να υπάρχει όριο εισόδου στην βουλή;
Είναι ένα σημαντικό ερώτημα και πολύ ρεαλιστικό. Όμως εάν κάθε φορά θέτουμε θέματα πρακτικότητας απλώς και όχι συμμετοχής, υπευθυνότητας και συναίνεσης, θέματα δημοκρατίας δηλαδή, χάνουμε κομμάτι της δημιουργικότητας που εμπεριέχεται ή πρέπει να εμπεριέχεται στην καρδιά των δημοκρατικών θεσμών. Η χώρα δεν πρέπει απλώς να κυβερνηθεί, πρέπει να υπάρχει και αντιστοίχιση της αντιπροσώπευσης σε όλες τις βαθμίδες της δημοκρατίας. Δεν είναι ένα ταμπού για την σύγχρονη αριστερά αυτό, είναι στον πυρήνα των αξιών της. Να συμφωνήσουμε όμως και σε κάτι άλλο; Ότι ο σημερινός εκλογικός νόμος με τις πανίσχυρες κυβερνήσεις της δικομματικής μεταπολιτευτικής εναλλαγής και το bonus των 40 και 50 εδρών έπαιξαν συγκεκριμένο αρνητικό ρόλο μαζί με άλλα πολλά στο να φτάσουμε στην χρεοκοπία του πολιτικού συστήματος και της οικονομίας. Η αντίληψη «ο πρώτος τα παίρνει όλα», στην περίπτωση της Ελλάδας αποδείχτηκε καταστροφική. Πρέπει επιτέλους να περάσουμε στην περίοδο των κυβερνήσεων συνεργασίας, στην πύκνωση του πολιτικού διαλόγου και στην αναζήτηση προγραμματικών συγκλίσεων μεταξύ διαφορετικών πολιτικών ρευμάτων. Να παραδειγματιστούμε από αυτά που γίνονται στην Ευρώπη, από αυτά που ο λαός μας υποχρέωσε ένα κάνουμε από το 2012 ως σήμερα αδιαφορώντας για αυτοδυναμίες. Απορώ πως η ΝΔ δεν το βλέπει αυτό, εκτός εάν πιστεύει πως θα υπάρξει μια μαγική επιστροφή στο παρελθόν, εκτός εάν η λαγνεία τους για επιστροφή στην εξουσία τους θαμπώνει από το να αναγνωρίσουν λάθη και τερατουργήματα με ποσοστό 29,7% να καταλαμβάνει 129 έδρες (79 με την ψήφο των πολιτών 50 bonus) έναντι της αξιωματικής αντιπολίτευσης 26,89% με 71 έδρες. Όταν η ΝΔ ασκούσε κριτική τον Ιανουάριου 2015 ότι διεκδικεί την εξουσία και το καλπονοθευτικό bonus τι ακριβώς εννοούσε; Ή μήπως ξεχάστηκε αυτή η δημόσια κριτική; Όταν λέει ο κ. Μητσοτάκης δεν είναι η κατάλληλη ώρα τώρα, πότε θεωρεί την κατάλληλη ώρα; Πριν την ολοκλήρωση της αξιολόγησης – θα μας έλεγαν πάμε για εκλογές όχι για αξιολόγηση. Αν όχι τρία χρόνια πριν από τις επόμενες κάλπες και εννέα μήνες μετά από μια νωπή λαϊκή εντολή, πότε;
Το όριο εισόδου μπορεί να παραμείνει στο 2,5 % – 3 %. Η χώρα έχει πολιτικό πλουραλισμό που δεν υπήρχε τις προηγούμενες δεκαετίες και δεν χρειάζεται κατά την γνώμη μου κόμματα προσώπων ή παραγόντων. Προσωπικά, δεν βλέπω φαντάσματα, με την Θράκη η τοπική κοινωνία έχει δείξει μεγάλη ωριμότητα όταν στο παρελθόν αντί για πολιτική ενσωμάτωσης και συνύπαρξης έμπαιναν μπάρες και σπρώχνονταν στο περιθώριο. Άλλου τύπου παρεμβάσεις χρειάζεται εκεί και όχι εκλογικά τερτίπια.
Πόσο δυνατή είναι η εφαρμογή των αμεσοδημοκρατικών μοντέλων. Που φαίνεται να έχει κατά νου ο ΣΥΡΙΖΑ, ξεκινώντας από την αυτοδιοίκηση;
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μιλήσει καθαρά για μια βαθιά θεσμική δημοκρατική μεταρρύθμιση με στόχο την διαφάνεια, την κοινωνική λογοδοσία και τον δημοκρατικό έλεγχο στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Δεν πρέπει το πολιτικό μας σύστημα να φοβάται την λαϊκή συμμετοχή και την πρωτοβουλία. Ιδίως στον χώρο του δήμου και της γειτονιάς, η συμμετοχή των πολιτών δεν μπορεί να περιορίζεται σε μια ψήφο κάθε πέντε χρόνια, υπομονή όμως το συγκεκριμένο ζήτημα θα ανοίξει με τρόπο συντεταγμένο και συγκροτημένο. Έχουμε πολλά να μάθουμε, να διδαχθούμε, να αντιγράψουμε αν θέλετε, από τον τρόπο λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης σε άλλες χώρες. Από τον τρόπο που οριοθετείται και συνεργάζεται με την κεντρική διοίκηση από τον τρόπο που εμπλέκει τους πολίτες. Να μην ξεχνάμε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ο εγγύτερος θεσμός στον πολίτη και αντικειμενικά μπορεί να αποτελέσει έναν σημαντικό πυλώνα της δημοκρατικής ανασυγκρότησης της χώρας.
