*Άρθρο του Κώστα Ζαχαριάδη, τομεάρχη Εσωτερικών και βουλευτή Βορείου τομέα στη Β1 εκλογική περιφέρεια Βορείου τομέα Αθηνών του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, στο eidiseis.gr
Όλο και περισσότεροι επιστήμονες, πολίτες και πολιτικές ομάδες ζητούν να «αλλάξει σελίδα» ο πλανήτης. Ο άνθρωπος, λένε, ασκεί τόσο καθοριστική επίδραση στη μοίρα της Γης με την κλιματική αλλαγή, την ερημοποίηση και τη Βιομηχανία, που έχει χαράξει η αυγή μιας νέας γεωλογικής εποχής. Την ονόμασαν Ανθρωπόκαινο και θεωρούν ότι ήδη τη διανύουμε.
Σύμφωνα με τους ερευνητές ορόσημο είναι ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος. Αμέσως μετά τη λήξη του ξεκινά μια περίοδος ραγδαίας αύξησης του ανθρώπινου πληθυσμού. Ξεκινά μια αλματώδης βιομηχανική ανάπτυξη ενώ παράλληλα υπάρχει ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας. Παρατηρείται επίσης πολύ μεγάλη αύξηση στη καταστροφή του περιβάλλοντος. Από τη δεκαετία του 1950 αρχίζει σύμφωνα με τους ερευνητές η εκτεταμένη καταστροφή των δασών και η υπερεντατική αλιεία. Όλοι αυτοί οι παράγοντες έχουν ως αποτέλεσμα χιλιάδες είδη να βρίσκονται στα όρια της εξαφάνισης.
Η κλιματική αλλαγή, ωστόσο, είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο το οποίο δεν γνωρίζει σύνορα. Οι εκπομπές σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη επηρεάζουν τους ανθρώπους οπουδήποτε. Πρόκειται για ένα πρόβλημα το οποίο απαιτεί συντονισμένες λύσεις σε διεθνές επίπεδο αλλά και διεθνή συνεργασία, αλλά κυρίως έναν νέο τρόπο σκέψης ή συνειδητοποίηση ότι η ληστρική αντιμετώπιση της φύσης, δεν μπορεί να συνεχιστεί.
Η κλιματική αλλαγή κάνει μη αντιστρεπτά τα αποθέματα νερού, κάνει πιο εύθραυστη τη διατροφική επάρκεια, διαφοροποιει την αγροτική παραγωγή, αυξάνει την ενεργειακή κατανάλωση, πυκνώνει τα έκτακτα καιρικά φαινόμενα και σε συχνότητα και σε ένταση, αυξάνει τους περιβαλλοντικούς πλέον πρόσφυγες και μετανάστες. Αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για την ανθρωπότητα, για τον 21o αιώνα, είναι επίσης η πιο ταξικά φορτισμένη μεταβολή η οποία θα συντρίψει τους φτωχούς από τους φτωχότερους αλλά ακόμα και φτωχούς που κατοικούν σε εύρωστες οικονομικά χώρες.
Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει πλέον κάθε χώρα σε κάθε ήπειρο. Διαταράσσει τις εθνικές οικονομίες και επηρεάζει τις ζωές ενώ έχει σημαντικές επιπτώσεις στους ανθρώπους, τις κοινότητες και τις χώρες του σήμερα, αλλά ακόμα περισσότερο, του αύριο. Η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης σε όλες τις πτυχές οργάνωσης της παγκόσμιας οικονομίας αλλά και της κοινωνικής πραγματικότητας είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να αποφύγουμε τις κλιματικές καταστροφές. Ο αγώνας ενάντια στην κλιματική αλλαγή είναι αγώνας για περισσότερη δικαιοσύνη, αλληλεγγύη, ισότητα, για περισσότερα δικαιώματα, για εμβάθυνση της δημοκρατίας.
Η ανάγκη για οικολογική ανασυγκρότηση της διεθνούς οικονομίας, απαιτεί νέο πρότυπο για την κοινωνική οργάνωση, την κατανάλωση, την παραγωγή, την εργασία και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών και των λαών. Η περιβαλλοντική κρίση συμπυκνώνει όλες τις αντιφάσεις ενός στρεβλού αναπτυξιακού προτύπου που κυριάρχησε στον σύγχρονο κόσμο.
Σήμερα η παραγωγή ρύπων είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Οι ΗΠΑ, Κίνα και Ινδία είναι οι πρωταθλήτριες χώρες σε αυτό το αρνητικό ρεκόρ. Εντούτοις η Ευρώπη κατέδειξε ότι η αντίστροφη πορεία είναι εφικτή. Η ΕΕ από το 1990 μέχρι σήμερα είδε την οικονομία της να μεγεθύνεται περίπου 65%, αλλά κατάφερε να μειώσει την παραγωγή ρύπων κατά 25%. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία προσβλέπει σε μία οικονομία παραγωγής μηδενικών ρύπων και πλήρους εξοβελισμού των υδρογονανθράκων το 2050. Ωστόσο, η πράσινη ανάπτυξη για να είναι αποτελεσματική και βιώσιμη πρέπει να συνδυαστεί με τη μείωση των ανισοτήτων με όρους Ενεργειακής Δημοκρατίας.
Η στροφή των οικονομιών προς ένα «πράσινο» μοντέλο ανάπτυξης σήμερα αποτελεί μονόδρομο. Η αποτύπωση των κλιματικών στόχων της Συνθήκης των Παρισίων του 2015 για το 2050, η επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας και η μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικού άνθρακα θα υποχρεώσει όλους τους τομείς σε δομικό μετασχηματισμό. Για την Αριστερά και τις προοδευτικές δυνάμεις η πράσινη μετάβαση στο νέο ενεργειακό και οικονομικό υπόδειγμα μπορεί και πρέπει να γίνει, με όρους Ενεργειακής Δημοκρατίας που διασφαλίζει την κλιματική δικαιοσύνη και τη συμμετοχή των πολλών στην παραγωγή και την κατανάλωση ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει πρωτοπόρο χώρα στην μετάβαση για παραγωγή ενέργειας χωρίς ρύπους και να πετύχει τους ευρωπαϊκούς στόχους για το 2030 (διπλασιασμός των ΑΠΕ) και το 2050 (μηδενικές εκπομπές άνθρακα).
Η Πράσινη Δίκαιη Μετάβαση επιδιώκει να πετύχει τους ενδιάμεσους στόχους του 2030 και τον τελικό του 2050 (μηδενική εκπομπή ρύπων) για την κλιματική αλλαγή, με όρους ενεργειακής δικαιοσύνης, αποφυγής των κοινωνικών αποκλεισμών και της ενεργειακής φτώχειας και με συμβολή της μετάβασης στην παραγωγική ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας.
Το περιβάλλον βρίσκεται στον πυρήνα της δημοκρατικής διεκδίκησης για καλύτερη ποιότητα ζωής, με όρους χωρικής και περιβαλλοντικής δικαιοσύνης, ως κοινός τόπος έκφρασης της κοινωνικής, ατομικής και συλλογικής ζωής και δράσης. Η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, δεν περιορίζεται στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας. Προϋποθέτει υγιή οικοσυστήματα (δασικά, υγροτοπικά, θαλάσσια, παράκτια) για την ίδια την υποστήριξη της ζωής. Η αδιαμφισβήτητη ανάγκη για την παραγωγική ανασυγκρότηση πρέπει να σχεδιαστεί στη βάση μιας μεγάλης διαβούλευσης επιστημόνων, πολιτικών, πολιτών και ιδεολογικών ομάδων.
Η σοβαρότητα της κλιματικής και περιβαλλοντικής κρίσης απαιτεί μια νέα αντίληψη του ρεαλισμού καθώς και μια κατανόηση των ορίων της εκμετάλλευσης της φύσης. Η Αριστερά εδώ και πολλά χρόνια έχει φέρει στη δημόσια συζήτηση μια πολιτική, προγραμματική, αξιακή πρόταση όπου το περιβάλλον, η κοινωνία και η οικονομία θα αποτελούν μια συμπαγή αδιαίρετη ενότητα με επίκεντρο τον σύγχρονο άνθρωπο και τις ανάγκες του.
