Καθαρή έξοδος από την μνημονιακή υπαγωγή: Αυτό είναι το συμπέρασμα από την επίσκεψη του Ντάισελμπλουμ. Και: Η εμπιστοσύνη έχει επανέλθει, σύμφωνα με τα λόγια του διορισμένου τεχνοκράτη-ανθρώπου του Σόιμπλε. Για μισό λεπτό: Ποια εμπιστοσύνη; Ισχύει άραγε εκείνο που λέει το ΚΚΕ, επομένως, ότι η κυβέρνηση είναι ο καλός, νέος, εξ ευωνύμων, πλασιέ των μνημονίων; Υπάρχει μια σύγχυση σε αυτό το σημείο, στον βαθμό που η αξιωματική αντιπολίτευση κατηγορεί, παράλληλα, τον ΣΥΡΙΖΑ για σταλινικές πρακτικές και για μπολσεβίκικες ιδεοληψίες.
Τίποτα από τα δύο, ως συνήθως. Στην άσκηση της οικονομικής, πολιτικής, κοινωνικής διαχείρισης ενός τόπου, τα αληθινά δεδομένα είναι εξαιρετικά πιο αποφασιστικής σημασίας από επιμέρους προθέσεις, ιδεολογικές καταβολές, προσωπικά συμφέροντα. Ο ΣΥΡΙΖΑ και να ήθελε δεν θα μπορούσε να είναι πλασιέ μνημονίων, ούτε και κλασικό παλαιοκομμουνιστικό κόμμα.
Ορισμένα από τα αληθινά δεδομένα της οικονομίας, που όσο και να το θέλει κανείς δεν μπορεί να τα αγνοήσει (εκτός κι αν κάνει λαϊκιστικη αντιπολίτευση από τα αριστερά, δήθεν, σαν το ΚΚΕ, ή αν καμώνεται πως δεν βλέπει, όπως η ΝΔ, πως ακόμα και στην αστικοδημοκρατικού τύπου διαχείριση της κεφαλαιοκρατικής κρίσης ο ΣΥΡΙΖΑ τα καταφέρνει πολύ καλύτερα από το παλιό δικομματικό σύστημα που χρεοκόπησε την χώρα):
Η ελληνική οικονομία επί μια εικοσαετία, στο αποκορύφωμα της καταναλωτικής της φούσκας, κατανάλωνε διπλάσια από όσα παρήγαγε. Επιπλέον, κατανάλωνε σε ποσοστό τριπλάσιο εισαγόμενα προϊόντα σε σχέση με τα εγχώρια. Το εμπορικό ισοζύγιο κινούνταν σε απελπιστικά αρνητικά πλαίσια, ενώ η χώρα κάλυπτε αυτές τις δυσμορφίες-που στο πλαίσιο της φούσκωνε ο εκμαυλισμός συνειδήσεων, η πνευματική παρακμή, η ίδια η εξάρτηση της χώρας σε πρώτη και τελική ανάλυση-με τον υπέρογκο δανεισμό. Που κάποια στιγμή τελείωσε.
Χρειάστηκε να αναδειχτεί η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αφού τα δύο πρώτα μνημόνια συρρίκνωσαν το ΑΕΠ κατά 1/3, για να γίνει φανερό ότι η ουσία του ζητήματος ήταν εξαρχής ποιος θα πληρώσει την αναπόφευκτη αυτή δίαιτα-και όχι αν η κρίση ήταν εθνική υπόθεση, μια σκηνοθετημένη επιβολή, ένα ακόμα αποτέλεσμα μιας παγκόσμιας συνωμοσίας και όχι παράγωγο υπαρκτών εγχώριων μα και διεθνών αντιθέσεων.
Για να γίνει αυτό φανερό η ελληνική υπόθεση έγινε το επίκεντρο μιας παγκόσμιας κρίσης-το 2015-η χώρα από υπομόχλιο ευρύτερων ανταγωνισμών σταδιακά ανέκτησε την σημασία της, την ύπαρξη της, την γεωπολιτική της αξία, ασκώντας μια πολυεπίπεδη διεθνή πολιτική, έστω και αν τα όρια της δεν είναι μόνο ελληνική υπόθεση.
Μα και στο εσωτερικό, στο μέτρο του δυνατού, και ενώ οι αρνητικοί οικονομικοί δείχτες για να είμαστε ειλικρινείς θέλουν πολλά χρόνια για να αντιστραφούν ουσιαστικά, δίνει την μάχη για να προστατευτούν τα πιο χτυπημένα στρώματα, να θεμελιωθεί ένα αξιοπρεπές κράτος πρόνοιας, αναζητεί συμμαχίες για να συγκροτήσει ένα αξιόπιστο παραγωγικό σχέδιο: Η Ελλάδα δεν πρόκειται να βγει από την κρίση εκτός και αν παράξει πρωτογενή δικό της πλούτο, εκτός και αν τα καταναλωτικά πρότυπα συγκλίνουν ισόμετρα, προς τις ανάγκες της πλειοψηφίας, εκτός και αν επουλωθεί η τεράστια κοινωνική κρίση-που τελικά ολοκληρώθηκε σε μια ιστορική κρίση ταυτότητας για την χώρα.
Έχει δικαίωμα η κυβέρνηση να επενδύει επικοινωνιακά σε κάποια έξοδο από το τούνελ των μνημονίων τον Αύγουστο του 2018; Και ναι, και όχι. Ναι-επειδή πρέπει να αντιστραφεί το κλίμα, επειδή οι δημοσιονομικοί και ευρύτερα παραγωγικοί, οικονομικοί δείχτες πάνε καλά, αλλά και επειδή η κοινωνία δεν έχει άλλο δρόμο από το να ελπίζει. Όχι-επειδή η επιτροπεία, με καθαρά θεσμικούς, ακόμα, όρους, είναι και θα είναι παρών για το σύνολο, σχεδόν, των χωρών της ΕΕ, ιδιαίτερα, δε, για εκείνες με υπέρογκο χρέος, και μέχρι να καλύψουν το 75% από αυτό. Και επειδή ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας φυτοζωεί.
Πάντως, το γεγονός ότι-πέραν των ιδεολογικών προκαταλήψεων εξαιτίας των οποίων αδυνατούν να το ομολογήσουν δημόσια-κανονικά οι ευρωπαίοι είναι ικανοποιημένοι από αυτή την κυβέρνηση, για έναν απλό λόγο, και όχι επειδή είναι πλασιέ, ή εμπορικός τους αντιπρόσωπος, μα επειδή δεν είναι άλλος ένας κρίκος στην μεταπολεμική αλυσίδα της κλεποκρατικής αστικής τάξης και του πολιτικού της προσωπικού, στις μαύρες τρύπες των οποίων κατέληγε ο κύκλος του αέναου δανεισμού-με την οικονομία αποδιαρθρωμένη και με τις παρασιτικές τους συντεχνίες να λυμαίνονται κάθε προοπτική του τόπου, ακόμα και της ίδιας της θέσης της στο διεθνές στερέωμα. Και, επιπλέον, επειδή στοιχειώδεις όψεις του κράτους και της οικονομικοκοινωνικής αναπαραγωγής έπρεπε να εξορθολογιστούν-κάτι που οι προηγούμενες κυβερνήσεις με τις πελατειακές του σχέσεις δεν θα μπορούσαν ποτέ να κατορθώσουν.
Κατά τα λοιπά, και σε σχέση με τα παραπάνω συντριπτικά οικονομικά στοιχεία, άλλος δρόμος δεν υπήρχε ούτε το 2015, ούτε πριν, ούτε και τώρα. Αλλά έπρεπε αυτό να το ανακαλύψουμε, στο χείλος της σύγκρουσης, και ενώ η Ελλάδα βρίσκεται σταθερά δυτικά του πολέμου, στην δίνη ευρύτερων γεωπολιτικών αποσταθεροποιήσεων. Τα πράγματα είναι εξαιρετικά συγκεκριμένα: Και σοσιαλιστικοί παράδεισοι, νησίδες εν μέσω ενός κόσμου που παράγει διαρκώς αποκλεισμούς και διαφοροποιήσεις πάνω στην βάση ενός πρωτόγνωρα ανταγωνιστικού καταμερισμού ισχύος, εργασίας, κατανάλωσης, πολύ απλά δεν υπάρχουν. Ας δούμε την Βόρειο Κορέα, που για να σταθεί όρθια και αξιοπρεπείς εν μέσω ενός εχθρικού κόσμου διατηρεί τον μισό της πληθυσμό σε κατάσταση στρατιωτικής ετοιμότητας και σπαρτιάτικης λιτότητας.
Εκ των πραγμάτων, εξάλλου, ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση ήταν και είναι ένα ιστορικό παράδοξο, που στον βαθμό που δεν εγκόλπωνε από τα κεντροαριστερά έναν κόσμο της μεσαίας τάξης και των κατώτερων στρωμάτων θα έμενε και όνειρο ουτοπικό. Ήταν και είναι ένα ιστορικό στοίχημα, στο πλαίσιο του οποίου συνολικά το πολιτικό τοπίο δεν θα είναι ποτέ ξανά το ίδιο-έτσι που ήρθε η ώρα για να ανανεωθεί ουσιαστικά καθώς η χώρα αφήνει πίσω μόλις τώρα την Μεταπολίτευση-όπως δεν θα είναι ίδια και τα πραγματικά πλαίσια όπου επεναχαράσσονται οι όροι Δεξιά και Αριστερά (γι' αυτό και ο πρωθυπουργός είναι φανερό πως δυσκολεύεται να παραδεχτεί αυτή την ασόβαρη και εκφυλισμένη ΝΔ σαν αξιωματικό αντίπαλο, όσο και αν σε γενικά πλαίσια η τακτική της αδωνομητσοτακικής ηγεσίας μάλλον ευνοεί, παρά στριμώχνει τον ΣΥΡΙΖΑ).
Το στοίχημα δεν θα κερδηθεί με εκλογικούς μόνο όρους, μα στον βαθμό, ασφαλώς, που θα καταφέρει να ασκήσει μια συνολικότερη πολιτική που να εκφράζει ακόμα πιο στέρεα τα συμφέροντα του κόσμου της εργασίας. Για αυτό θα χρειαστεί χρόνο-αλλά η αλήθεια είναι πως ένα, ενάμιση εκατομμύρια άνθρωποι στην Ελλάδα ζουν από καιρό στα όρια του χρόνου και των αντοχών τους.
