Ο προϋπολογισμός της Ισπανίας, έπειτα από τη συμφωνία του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος (PSOE) και των Podemos για το περιεχόμενό του, εισέρχεται στην πιο ευαίσθητη φάση του: εκείνη των διαπραγματεύσεων με τα αυτονομιστικά κόμματα σε Εουσκάδι (Βάσκοι) και Καταλονία, προκειμένου να επιτευχθεί η απαραίτητη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο για την έγκρισή του.
Στο πλαίσιο αυτό, ο ηγέτης των Podemos Πάμπλο Ιγκλέσιας ανακοίνωσε χθες πως θα επιδιώξει να συναντηθεί «όσο το δυνατόν ταχύτερα» με τον φυλακισμένο Καταλανό ηγέτη Οριόλ Τζουνκέρας της κεντροαριστερής Esquerra Republicana, σε μία προσπάθεια να πείσει το κόμμα του για τις ευεργετικές συνέπειες που θα έχει για τους πολίτες της περιοχής η έγκριση του προϋπολογισμού.
«Θα μιλήσουμε για πολιτική: η κατάσταση των πολιτικών κρατουμένων είναι ένα πολιτικό πρόβλημα, αλλά επίσης πολιτικό ζήτημα είναι το εάν οι πολίτες της Καταλωνίας καταφέρνουν να τα βγάλουν πέρα. Εγώ είμαι πεπεισμένος πως μία αριστερή δύναμη δεν πρόκειται να εμποδίσει το να κερδίσουν οι Καταλανοί πολίτες κατώτατο μισθό 900 ευρώ, να αυξηθεί το επίδομα για τους ανίκανους σε εργασία, να προστατευθούν οι ενοικιαστές και να μειωθούν οι τιμές των ενοικίων», τόνισε ο Ιγκλέσιας ανακοινώνοντας την πρόθεσή του να συναντηθεί με τον Τζουνκέρας σε ημερομηνία που ακόμη δεν έχει ορισθεί.
Μολαταύτα, όπως έχουν δηλώσει και οι εκπρόσωποι της ERC στο Ισπανικό Κοινοβούλιο, το κόμμα δεν φαίνεται διατεθειμένο να ψηφίσει τον προϋπολογισμό έως ότου δεν διαταχθεί η δικαιοσύνη να αποσύρει τις κατηγορίες που κρατούν φυλακισμένους τους Καταλανούς πολιτικούς. Κάτι που ως τώρα έχει αρνηθεί η κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ, γιατί όπως διατείνεται μία τέτοια πολιτική απόφαση πλήττει τη διάκριση των εξουσιών.
Το δεξιό καταλανικό κόμμα PDeCat μολονότι κι αυτό διατείνεται πως η συνέχεια της κράτησης των πολιτικών της περιοχής δυσκολεύει τις διαπραγματεύσεις, δείχνει σημεία διαλακτικότητας, καθώς όπως τόνισε ο κοινοβουλευτικός του εκπρόσωπος Κάρλες Καμπουθάνο τη Δευτέρα στο δίκτυο Ser, δεν θα πρέπει η αποφυλάκιση των πολιτικών να τίθεται ως όρος για την οικονομική πολιτική. Τούτη η δήλωση διεύρυνε μεν το χάσμα που παρατηρείται τελευταία στην παράταξη των αυτονομιστών στην Καταλωνία, αλλά άνοιξε ένα παράθυρο αισιοδοξίας για διαπραγμάτευση με τους Σάντσεθ-Ιγκλέσιας, που μάλλον δεν θα είναι και χωρίς ανταλλάγματα. Σε κάθε περίπτωση η ισπανική κυβέρνηση έχει ανάγκη από τις ψήφους τουλάχιστον του ενός από τα αυτονομιστικά κόμματα, ενώ το άλλο μπορεί να απέχει από την ψηφοφορία.
Απεναντίας, η στήριξη από τα κόμματα της Εουσκάδι (Βάσκοι) φαίνεται πιο υλοποιήσιμη. Τη Δευτέρα ο πρόεδρος του Βασκικού Εθνικιστικού Κόμματος (PNV) Ανδόνι Ορτούθαρ δήλωσε πως «θα βάλλει πλάτη», ενώ και το αριστερό EH Bildu τόνισε πως «θα δράσει με υπευθυνότητα και με υψηλοφροσύνη», κάτι που ερμηνεύεται ως θετική ψήφο στον προϋπολογισμό.
Μολαταύτα, άλλες δυσκολίες ενδέχεται να προκύψουν στη συνέχεια από ορισμένες διατάξεις που εμπεριέχονται στον προϋπολογισμό και ακόμη δεν έχουν λυθεί, ή προκαλούν αντιδράσεις.
Και στο βάθος ο «νόμος-φίμωτρο»
Μία από αυτές, που ναι μεν δεν αφορά τον προϋπολογισμό καθαυτόν, αλλά το σύμφωνο με τους Podemos, αφορά ο νόμος για την εσωτερική ασφάλεια (ο επονομαζόμενος και «νόμος φίμωτρο»), που θα εξετασθεί αύριο από την αρμόδια επιτροπή του Κοινοβουλίου και για τον οποίο υπάρχουν τριβές με την παράταξη του Ιγκλεσιας.
H κυβέρνηση Σάντσεθ, παρά την αντίδρασή της στον νόμο όταν ήταν στην αντιπολίτευση, σχεδιάζει, σύμφωνα με την εφημερίδα El Pais, να διατηρήσει κάποιες από τις διατάξεις του και μάλιστα εκείνες που έχουν προκαλέσει την μεγαλύτερη αντίδραση. Όπως, για παράδειγμα, οι επαναπροωθήσεις «εν θερμώ» των παράτυπων μεταναστών στις χώρες προορισμού νόμο—για τις οποίες έχει καταδικασθεί η χώρα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η κυβέρνηση Σάντσεθ σχεδιάζει να συνεχίσει την πρακτική αυτή, ακόμη κι εν αναμονή της εκδίκασης της έφεσης που έχει ασκηθεί στην καταδίκη της Ισπανίας.
Η διάταξη για τις εικόνες αστυνομικής βίας
Μία άλλη αμφιλεγόμενη διάταξη που θα διατηρήσει η κυβέρνηση Σάντσεθ αφορά την απαγόρευση και την ποινικοποίηση της καταγραφής και διάδοσης εικόνων που αφορούν πρόσωπα και δράση των οργάνων διατήρησης της τάξης. Σε μία ελάχιστη βούληση για συναίνεση, η κυβέρνηση δέχθηκε να αποσύρει τις ποινές και την απαγόρευση για εκπροσώπους των μέσων ενημέρωσης. Άλλο σημείο τριβής αποτελεί η αξίωση των Podemos να σταματήσει η χρήση σφαιρών από ελαστικό από την αστυνομία—κάτι που είχε προκαλέσει το 2012 τον θάνατο του νεαρού Ίνιγο Καβάκας στο Μπιλμπάο και για τον οποίο διώκονται σήμερα δύο αστυνομικοί.
Οι προβλέψεις για τις επιχειρήσεις
Ιδιαίτερα αντιδρούν στις προβλέψεις του προϋπολογισμού και οι επιχειρήσεις, ιδίως για το μέτρο της ελάχιστης οριζόντιας φορολόγησής τους κατά 15%. Μολονότι έως σήμερα το ύψος φορολογίας επί των επιχειρήσεων ανερχόταν στο 25%, με τον υπολογισμό κι εφαρμογή των διαφόρων απαλλαγών στα κέρδη και τη φορολογία του κεφαλαίου, οι επιχειρήσεις κατέβαλαν κατά μέσον όρο φόρο 6,14% μόνο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο καταγράφεται το παράδοξο, ναι μεν η κερδοφορία των ισπανικών επιχειρήσεων να έχει ανακάμψει στα επίπεδα προ κρίσης, οι φόροι που πληρώνουν όμως να συνεχίσουν να είναι ελάχιστοι.
Υπολογίζεται πως κατά το περασμένο έτος, από τα 217, 538 δισεκ. των ρευστοποιήσεων των εταιρειών (218,019 δισεκ. το 2017), οι φόροι που κατέβαλαν έφθασαν τα 23,143 δισεκ. ευρώ (44, 823 δισεκ. ευρώ το 2007), που αντιστοιχούν στο 2% του ΑΕΠ. Το ίδιο δε συνέβη με τα φυσικά πρόσωπα, που το 2017 κατέβαλαν φόρους 77,038 δισεκ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 6,6% του ΑΕΠ.
Μάλιστα, η Ισπανία καταλέγεται μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ και η είσπραξη φόρων επί των επιχειρήσεων μειώθηκε σημαντικά από την έναρξη της κρίσης, ενώ τα ποσοτικά στοιχεία αντικρούουν και τις αιτιάσεις των πολεμίων του οριζόντιου φόρου 15% για αύξηση του φορολογικού βάρους, καθώς η Παγκόσμια Τράπεζα τοποθετεί για τις ισπανικές επιχειρήσεις το βάρος αυτό στο 46,9% των καθαρών εσόδων τους, όταν για τις αντίστοιχες γαλλικές είναι στο 62,2%, τις βελγικές στο 57,1%, τις γερμανικές στο 48,9%, τις ιταλικές 48%, ενώ στην Ελλάδα το ίδιο ποσοστό ανέρχεται στο 51,7%.
Γιώργης-Βύρων Δάβος
Πηγή: El Pais, El Publico - ΑΠΕ/ΜΠΕ
