Στη μέθοδο του «πάρε-δώσε» με την Τουρκία αποφάσισε να καταφύγει η Ευρώπη στη σημερινή Σύνοδο Κορυφής, σε μια προσπάθεια τήρησης των όποιων εύθραυστων ισορροπιών του τελευταίου διαστήματος. Οι ηγέτες αποφάσισαν να λάβουν υπόψη μόνο το τελευταίο, ομολογουμένως ηπιότερο από άποψη προκλητικότητας, χρονικό διάστημα, κατά το οποίο η Τουρκία δείχνει να έχει ρίξει τους τόνους στο Αιγαίο.

Από τη σκοπιά του ότι επιθυμία της Ελλάδας θα ήταν η ανάληψη άμεσης δράσης εκ μέρους της Ένωσης, η κυβέρνηση επιστρέφει από τη Σύνοδο Κορυφής με άδεια χέρια, καθώς η απόφαση παραπέμπει τις «περαιτέρω αποφάσεις» για τον Ιούνιο.

«Έτοιμη να συνεργαστεί» η Ένωση

Μέσω της απόφασης της Συνόδου των 27 μελών της, η οποία εκδόθηκε το βράδυ της Πέμπτης, η Ευρωπαϊκή Ένωση δηλώνει «έτοιμη να συνεργαστεί» με την Τουρκία «με έναν σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο για την ενίσχυση της συνεργασίας σε διάφορους τομείς κοινού ενδιαφέροντος».

Αυτό, με αντάλλαγμα τη διατήρηση του τρέχοντος κλίματος αποκλιμάκωσης, καθώς και το ότι η Τουρκία θα παίζει ενεργητικό ρόλο ως προς την κατεύθυνση αυτή.

Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι είναι στρατηγικό συμφέρον για την ΕΕ ένα ασφαλές και σταθερό περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο, η ανάπτυξη μιας συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία.

Ακόμα, στα συμπεράσματα της τηλεδιάσκεψης των ηγετών αναφέρεται ότι οι ηγέτες της ΕΕ καλωσορίζουν την Κοινή Δήλωση για την κατάσταση στις πολιτικές, οικονομικές και εμπορικές σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας την οποία προετοίμασε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ και η Κομισιόν, κατόπιν αιτήματος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το Δεκέμβριο του 2020.

Τέλος, περαιτέρω αποφάσεις προβλέπεται να ληφθούν ξανά μόνο κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου, όπως αναφέρεται και στα συμπεράσματα.

Η Άγκυρα απορρίπτει τις ευρωπαϊκές επικρίσεις για τις τουρκικές επιχειρήσεις στην ανατολική Μεσόγειο

Η Τουρκία χαιρέτισε τις προσπάθειες και την ρητορική της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την προώθηση της πρόσφατης θετικής ατμόσφαιρας ανάμεσα στις Βρυξέλλες και την Άγκυρα, αλλά απέρριψε τις ευρωπαϊκές επικρίσεις για τις τουρκικές επιχειρήσεις στην ανατολική Μεσόγειο.

Σε ανακοίνωσή του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει πως ελπίζει ότι η αιρεσιμότητα στα βήματα τα οποία η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει την πρόθεση να κάνει και η αναβολή τους για την επόμενη ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής τον Ιούνιο δεν θα κάνουν να χαθεί η θετική δυναμική, ενώ κατηγορεί την ΕΕ ότι παραβιάζει το διεθνές δίκαιο χαρακτηρίζοντας παράνομες τις τουρκικές επιχειρήσεις στην ανατολική Μεσόγειο.

«Ικανοποιημένη» δηλώνει συγκαταβατικά η «προβλέψιμη» Αθήνα

Η Αθήνα τώρα αναγκάζεται να εμφανιστεί ικανοποιημένη, έως και «ανακουφισμένη», με την προσέγγιση αυτή. Απέχοντας παρασάγγας από το να παραδεχθεί πως σοβαρή λύση για την Ελλάδα θα ήταν ένας μηχανισμός επιβολής συγκεκριμένων και κλιμακούμενων κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας.

Το σχόλιο που κυβερνητικές πηγές διέρρευσαν στο Αθηναϊκό Πρακτορείο, ανέφερε με ικανοποίηση πως «η απόφαση βασίζεται στην έκθεση Μπορέλ και επιβεβαιώνει τα αποτελέσματα προηγουμένων Ευρωπαικών Συμβουλίων».

Όπως έλεγαν οι ίδιες πηγές, πρόκειται για μία διττή προσέγγιση, που περιλαμβάνει θετικά μέτρα αλλά και κυρώσεις, εφ, όσον η Τουρκία επαναλάβει μονομερείς ενέργειες και παραβατική συμπεριφορά.

«Όλες οι αποφάσεις είναι σταδιακές, υπό όρους και αναστρέψιμες. Δεν δίνεται λευκή επιταγή στην Τουρκία, η συμπεριφορά της οποίας θα αξιολογηθεί με τις σχετικές αποφάσεις να παραπέμπονται για τον Ιούνιο» σημείωναν κυβερνητικά στελέχη.

Σύμφωνα με τα ίδια πρόσωπα «έγινα σημαντικότατες αλλαγές εν συγκρίσει με το αρχικό προσχέδιο έπειτα από απανωτές διαπραγματεύσεις» και όπως τόνιζαν «το τελικό κείμενο είναι ισορροπημένο και απηχεί την έκθεση Μπορέλ».

Εμβολιασμοί και διατλαντικές σχέσεις τα κυρίαρχα θέματα

Οι δυσκολίες στην προμήθεια εμβολίων της ΕΕ ως αναμενόταν, κυριάρχησαν σήμερα στις συνομιλίες των 27 κατά την σύνοδο κορυφής που ξεκίνησε στις 2 μ.μ. της Πέμπτης.

Η σύνοδος ξεκίνησε με δεδομένο πως η βραδύτητα εκστρατειών εμβολιασμού και τα προβλήματα στις παραδόσεις της AstraZeneca έχουν τροφοδοτήσει απογοητεύσεις στους κόλπους του ευρωπαϊκού μπλοκ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί μεν να έχει στη διάθεσή της έναν μηχανισμό ελέγχου των εξαγωγών εμβολίων κατά της COVID-19 που συστάθηκε τον Ιανουάριο, ωστόσο η κίνηση αυτή προκάλεσε επικρίσεις από το Λονδίνο. Υπενθυμίζεται πως η Βρετανία είναι η πρώτη χώρα προορισμού των δόσεων που εξάγονται από την ήπειρο. Οι δύο πλευρές είχαν αφήσει τη Τετάρτη το βράδυ να διαφανεί η βούλησή τους να βρεθεί λύση. Διαβάστε περισσότερα για τα διακυβεύματα όπως διατυπώνονταν πριν την έναρξη της συνόδου

Οι 27 συμφώνησαν για την ενίσχυση της παραγωγής εμβολίων στην Ευρώπη και την επιτάχυνση της προμήθειάς τους στις χώρες μέλη 

Οι ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν κατά την σημερινή σύνοδο κορυφής να ενισχύσουν της παραγωγή εμβολίων κατά της Covid-19 στην Ευρώπη και να βελτιώσουν τους ρυθμούς των εμβολιασμών σε όλες τις χώρες μέλη, ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.

«Είναι ζωτικής σημασίας να συνεχίσουμε τις προσπάθειες για την βελτίωση της παραγωγής εμβολίων στην Ευρώπη και για την βελτίωση της ικανότητάς μας να προμηθεύουμε (εμβόλια) στις χώρες μέλη...Αυτή είναι η απόλυτη προτεραιότητά μας και είμαστε πλήρως αφοσιωμένοι στον στόχο αυτόν μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή», είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Μπάιντεν, ο πρώτος αμερικανός πρόεδρος που συμμετέχει σε σύνοδο κορυφής τα τελευταία 11 χρόνια

Σε μια ιστορική στιγμή, η συμμετοχή του Τζο Μπάιντεν σφράγισε με ηχηρό τρόπο την έναρξη της ανανέωσης της διατλαντικής σχέσης, αποτελώντας την πρώτη συμμετοχή Αμερικανού προέδρου σε ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής μετά τον Μπαράκ Ομπάμα το 2009.

Διευκρινίσεις στη συνέντευξη τύπου

Τη δημοσιοποίηση της απόφασης ακολούθησε η συνέντευξη τύπου, με τους Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν και Σάρλ Μισέλ, που μπορείτε να παρακολουθήσετε εδώ:

LIVE NOW: follow the press conference after today’s #EUCO members' video conference https://t.co/OCGdDb6sHz

— Charles Michel (@eucopresident) March 25, 2021

Φον Ντερ Λάιεν: «Εάν η Τουρκία επιστρέψει σε μονομερείς ενέργειες ή προκλήσεις, ειδικά στην Ανατολική Μεσόγειο, θα διακόψουμε τα μέτρα συνεργασίας»  

Εάν η Τουρκία επιστρέψει σε μονομερείς ενέργειες ή προκλήσεις ειδικά στην Ανατολική Μεσόγειο, η ΕΕ θα σταματήσει τη θετική προσέγγιση τόνισε η Πρόεδρος της Κομισιόν κατά τη συνέντευξη Τύπου μετά την τηλεδιάσκεψη των ηγετών.

«Από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου η Τουρκία έχει δείξει μία πιο εποικοδομητική στάση, συμπεριλαμβανομένων των διμερών σχέσεων με αρκετά κράτη -μέλη της ΕΕ. Αυτά είναι θετικά και ευπρόσδεκτα βήματα πάνω στα οποία πρέπει να προσπαθήσουμε να χτίσουμε» ανέφερε η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν.

Συμπλήρωσε ότι «ωστόσο, γνωρίζουμε ότι αυτή η πρόοδος της αποκλιμάκωσης παραμένει εύθραυστη. Μαζί με τον Ύπατο Εκπρόσωπο Μπορέλ, εκπονήσαμε μία έκθεση για την κατάσταση των πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων, όπως επίσης με μέσα και επιλογές για το πώς θα προχωρήσουμε με αυτή τη σχέση».

Ταυτόχρονα, επισήμανε ότι λαμβάνοντας υπόψη τη θετική στάση της Τουρκίας υπάρχουν θετικά βήματα που επιτρέπουν προοδευτική και αναλογική προσέγγιση προσθέτοντας ότι υπήρξε απόφαση να ακολουθηθεί διπλή προσέγγιση.

«Εάν η Τουρκία δεν προχωρήσει εποικοδομητικά, εάν επιστρέψει σε μονομερείς ενέργειες ή προκλήσεις ειδικά στην Ανατολική Μεσόγειο θα διακόψουμε τα μέτρα συνεργασίας» υπογράμμισε η κ. Φον Ντερ Λάιεν.

Σαρλ Μισέλ: «Η Τουρκία πρέπει να διατηρήσει την μετριοπαθή συμπεριφορά»   

Η Ευρωπαϊκή Ενωση θα παραμείνει επιφυλακτική ως προς την βελτιωμένη σχέση της με την Τουρκία, η οποία θα πρέπει να διατηρήσει την πρόσφατη «μετριοπαθέστερη συμπεριφορά», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, προσθέτοντας ότι είναι πιθανόν ότι θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στην Τουρκία τον επόμενο μήνα.

«Πραγματικά ελπίζουμε ότι θα είναι δυνατή η βελτίωση της σχέσης μας με την Τουρκία, αλλά ταυτόχρονα ... είναι για μας σημαντικό η Τουρκία να διατηρήσει την θετική της συμπεριφορά, μία μετριοπαθή συμπεριφορά», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με την ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής της οποίας προήδρευσε.

«Αλλά παραμένουμε επιφυλακτικοί και παραμένουμε προσεκτικοί και πραγματικά βρισκόμαστε σε επαφή με τις τουρκικές αρχές για να πραγματοποιήσουμε επίσκεψη στην Τουρκία πιθανόν τον Απρίλιο».

Συνεργασία σε «ασφάλεια, δημοκρατία και σταθερότητα» συμφώνησαν η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες 

Η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να προστατεύσουν από κοινού την παγκόσμια ασφάλεια, την δημοκρατία και την σταθερότητα, δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ μετά την ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής στην οποία έκανε παρέμβαση μέσω τηλεδιάσκεψης ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Τζο Μπάιντεν.

«Αυτό που διαπιστώνουμε είναι ότι οι αξίες της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου βρίσκονται και πάλι υπό πίεσιν, υπάρχουν απειλές, εσωτερικές και εξωτερικές απειλές ... και περισσότερο από ποτέ άλλοτε οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν σήμερα ευθύνη απέναντι στις επόμενες γενιές», δήλωσε ο Σαρλ Μισέλ κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου.

«Μένοντας ο ένας στο πλευρό του άλλου, η ΕΕ και οι ΗΠΑ μπορούν να δείξουν ότι οι δημοκρατίες είναι στην καλύτερη θέση για να προστατεύσουν τους πολίτες τους, για να προωθήσουν την αξιοπρέπεια και να υπηρετήσουν την ευημερία», έγραψε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Twitter.

«Οταν ΕΕ και ΗΠΑ εργάζονται από κοινού, μπορούμε να συγκροτήσουμε μία εξαιρετική δύναμη για να οικοδομήσουμε έναν κόσμο πιο δίκαιο, πιο πράσινο, πιο ευημερούντα».

Τι είχε ζητήσει από τον Μητσοτάκη η αντιπολίτευση

Σε ανακοίνωσή του την Τετάρτη, το γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία είχε επισημάνει στον πρωθυπουργό τα πέντε σαφή μηνύματα προς την Τουρκία που, κατά το κόμμα της αξιωματικής αντίπολίτευσης, η κυβέρνηση έπρεπε να αποτυπώσει σήμερα στο κείμενο της απόφασης Συνόδου Κορυφής.

Σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ, «τα σαφή μηνύματα προς την Τουρκία έπρεπε να είναι:

- Ότι η ΕΕ θα συμμετάσχει στις συνομιλίες για το Κυπριακό, στηρίζοντας ενεργά, μόνο λύση επανένωσης της νήσου στη βάση των Αποφάσεων του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου.

- Ότι θα αναπτύσσεται μια ουσιαστική και διευρυμένη θετική ατζέντα με την Τουρκία υπό την προϋπόθεση του σεβασμού των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας και της τελικής επίλυσης των διαφορών με τα δύο  κράτη-μέλη.

- Ότι καθιερώνεται μηχανισμός επιβολής συγκεκριμένων και κλιμακούμενων κυρώσεων που θα ενεργοποιηθεί εάν η Τουρκία επανέλθει στις επιθετικές ενέργειες κατά κρατών-μελών.

- Ότι στο ανωτέρω πλαίσιο, θα αξιοποιηθούν όλα τα εργαλεία που διαθέτει η ΕΕ έναντι της Τουρκίας ως υποψήφια προς ένταξη χώρα, για να τερματιστούν οι εκεί παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να εξασφαλιστεί ο σεβασμός του κράτους δικαίου.

- Ότι πρέπει να επανενεργοποιηθεί άμεσα η Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας ως προς της τουρκικές δεσμεύσεις με παράλληλη, ουσιαστική ευρωπαϊκή στήριξη της Τουρκίας σε οικονομικό επίπεδο και ουσιαστική επανεκκίνηση της διαδικασίας επανεγκατάστασης προσφύγων προς την Ευρώπη.

Σε αυτή τη βάση πρέπει να προχωρήσει η διαδικασία αναθεώρησης της Δήλωσης και να προωθηθεί άμεσα ένα Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο που να επιμερίζει με δίκαιο τρόπο την ευθύνη, εξέτασης αιτούντων ασύλου και φιλοξενίας προσφύγων.

Παράλληλα – με την ευκαιρία της συμμετοχής του Προέδρου Μπάιντεν- πρέπει να δοθεί ένα σαφές μήνυμα καθιέρωσης ενός νέου, πραγματικά ισότιμου στρατηγικού διαλόγου με τις ΗΠΑ, τόσο σε σχέση με την Τουρκία, όσο και με την Ρωσία, την Κίνα, τις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και τις παγκόσμιες προκλήσεις».