O αριστερός αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Ισπανίας ζήτησε από την ΕΕ να εγγυηθεί ένα ελάχιστο εισόδημα για τα 450 εκατομμύρια των πολιτών της και προειδοποιεί ότι η Ένωση δεν θα επιβιώσει, εάν δεν δείξει αλληλεγγύη με τις χώρες που πλήττονται περισσότερο από την πανδημία.
Μιλώντας στους Financial Times, ο Πάμπλο Ιγκλέσιας, επικεφαλής των Podemos, χαρακτήρισε τις ιδεολογίες του Τόνι Μπλερ και της Μάργκαρετ Θάτσερ τελειωμένες και ανέλυσε τα σχέδια της Ισπανίας για την υιοθέτηση ενός ελάχιστου εισοδήματος.
«Η ΕΕ των περικοπών, της λιτότητας, της έλλειψης αλληλεγγύης του Βορρά σε σχέση με τον νότο - δεν πρόκειται να επιβιώσει», δήλωσε ο Ιγκλέσιας.
Η Ισπανία, η οποία έχει πληγεί σοβαρά από τον ιό τόσο σε ανθρώπινο όσο και σε οικονομικό επίπεδο, επιδιώκει μια σύνοδο κορυφής της ΕΕ τον επόμενο μήνα με σκοπό την ίδρυση ενός ταμείου ανάκαμψης, μετά την πανδημία, ύψους 1,5 τρισ. ευρώ, μέσω επιχορηγήσεων και όχι δανείων. Ωστόσο, η Ισπανία και οι σύμμαχοί της, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Ιταλίας, θα πρέπει να αναμετρηθούν με τις αναστολές των κρατών του Βορρά, ιδίως της Ολλανδίας και της Γερμανίας.
Ο Ιγκλέσιας υποστηρίζει στη συνέντευξη του ότι «ένα ορισμένο επίπεδο αμοιβαιοποίησης χρέους είναι απαραίτητη προϋπόθεση της επιβίωσης της ΕΕ». Προσθέτει ότι είναι σε επαφή με υπουργούς από την Πορτογαλία και την Ιταλία για να ζητήσει ένα ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για την «καθιέρωση ευρωπαϊκών προτύπων αξιοπρέπειας και την προστασία της κατανάλωσης».
Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα αποσκοπεί στην παροχή συμπληρωματικών εσόδων σε ένα νοικοκυριό, έτσι ώστε όλοι να λαμβάνουν τουλάχιστον ένα ορισμένο εισόδημα, διασφαλίζοντας ότι οι φτωχότεροι στην κοινωνία είναι σίγουροι ότι θα μπορούν να καλύπτουν τις ανάγκες τους.
Σύμφωνα με την κοινή πρόταση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα καθορίσει ποιο ελάχιστο εισόδημα θα ισχύει για καθένα από τα κράτη μέλη, ανάλογα με παράγοντες όπως το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν και ο μέσος μισθός.
Η πρόταση δεν διευκρινίζει εάν τα επιδόματα θα προέρχονται από κονδύλια της ΕΕ, από εθνικούς προϋπολογισμούς ή από μείγμα των δύο. Δεδομένου ότι η Ισπανία, η οποία αναμένει την ανεργία να ανέλθει στο 19% φέτος, είναι ένας δυνητικός δικαιούχος, κάθε παρόμοιο σχετικό αίτημα μεταφοράς πόρων μεταξύ κρατών μελών της, θα δυνάμωνε την αντιπαράθεση.
Η είσοδος του Ιγκλέσιας στην κυβέρνηση είναι μια από τις κομβικές στιγμές της ισπανικής πολιτικής. Πέρυσι, ο Πέδρο Σάντσες, ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός της χώρας, είπε ότι η συνεργασία με τους Podemos στην διακυβέρνηση θα του προκαλούσε αϋπνίες. Ωστόσο, οι δεύτερες γενικές εκλογές σε λιγότερο από ένα χρόνο τον άφησαν χωρίς πολλές επιλογές.
Η κεντροδεξιά αντιπολίτευση της Ισπανίας κατηγόρησε τον Ιγκλέσιας ότι ήθελε να σκίσει τις συμφωνίες που εδώ και 40 χρόνια στηρίζουν τη μετάβαση της χώρας από τη φασιστική δικτατορία, επισημαίνοντας ότι δύο από τους πέντε υπουργούς των Podemos είναι κομουνιστές. Αυτή την εβδομάδα, ο Σαντιάγο Αμπασκάλ, αρχηγός του ακροδεξιού Vox, δήλωσε ότι ο Ιγκλέσιας, που είναι επιφορτισμένος με το χαρτοφυλάκιο της κοινωνικής πολιτικής, φέρει την ευθύνη για τον υψηλό αριθμό θανάτων από την πανδημία στα γηροκομεία της Ισπανίας.
«Είναι κατανοητό πια ότι θέλουμε έναν ενεργό δημόσιο τομέα. Και η οικονομία της αγοράς προστατεύεται πολύ καλύτερα και υπάρχει εγγύηση για ορισμένα ελάχιστα επίπεδα ζήτησης και ευημερίας», είπε, προσθέτοντας ότι το σύστημα υγείας και τα γηροκομεία της Ισπανίας είχαν αποδυναμωθεί από τις ιδιωτικοποιήσεις και οι ζωτικής σημασίας βιομηχανίες είχαν μεταφέρει τις δομές παραγωγής τους έξω από τα σύνορα.
«Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι οι καταστροφές μετατρέπουν τους άθεους σε πιστούς. Στην πραγματικότητα μετατρέπουν τους νεοφιλελεύθερους σε νεο-κεϋνσιανούς. . . Οι ιδεολογίες της Θάτσερ, του πρώην Γερμανού καγκελάριου Σρέντερ και του Τόνι Μπλερ έχουν πεθάνει. Κανείς δεν μπορεί να τους υπερασπιστεί τώρα».
Ενώ ορισμένες χώρες όπως οι ΗΠΑ ανταποκρίνονται στην κρίση δίνοντας προσωρινά επιδόματα, ο αριστερός συνασπισμός της Ισπανίας - στον οποίο ο Podemos είναι ο μικρότερος εταίρος - θέλει το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα να είναι η κληρονομιά του.
Ιγκλέσιας και Σάντσες έχουν συμφωνήσει και θα παρουσιάσουν το σχέδιο της κυβέρνησης αυτόν τον μήνα. Στη συνέντευξη δεν μπήκε σε λεπτομέρειες σχετικά με το ύψος του προγράμματος, όμως τόνισε πως εάν σημαίνει μέχρι και 6 δισ ευρώ επιπλέον δαπάνες, πάλι θα είναι ένα ποσό μικρότερο των όσων δαπανώνται τώρα για την στήριξη των τριών εκατομμυρίων ανέργων.
«Το βασικότερο για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, τώρα με την πανδημία, είναι ο κατεπείγων χαρακτήρας του», είπε. «Τα νοικοκυριά έχουν υποστεί τρομερή μείωση του εισοδήματός τους. Μάλιστα, με την καραντίνα και τις κοινωνικές αποστάσεις δεν μπορούν ούτε να κάνουν μια δουλειά του ποδαριού και να κερδίσουν 40 ευρώ».
Οι επικριτές της πρότασης υπογραμμίζουν ότι, σε αντίθεση με τις συνηθισμένες προτάσεις βασικού εισοδήματος, οι πληρωμές παύουν εάν οι άνθρωποι κερδίζουν περισσότερα από ένα συγκεκριμένο ποσό.
Ωστόσο, ο Ιγκλέσιας είπε ότι το ισπανικό σχέδιο θα αποφύγει να δημιουργήσει «μια σειρά εμποδίων» για τους δικαιούχους και ότι είναι απαραίτητο όχι μόνο για την κοινωνική δικαιοσύνη αλλά και για τη διατήρηση ενός ελάχιστου επιπέδου ζήτησης στην οικονομία.
Ο ηγέτης των Podemos φάνηκε να μην επικροτεί τον χειρισμό της πανδημίας από την κυβέρνηση. Ο επίσημος αριθμός θανάτων της Ισπανίας ξεπερνά τις 26.000 είναι ο τρίτος υψηλότερος στην Ευρώπη, μετά το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιταλία. «Αν μπορούσαμε να πάμε πίσω, θα ήμασταν πιο αυστηροί», είπε όταν ρωτήθηκε για την κυβερνητική πολιτική πριν το lockdown στα μέσα Μαρτίου.
Ο Ιγκλέσιας απάντησε στις επικρίσεις που δέχθηκε η κυβέρνηση, όταν ενθάρρυνε τις πορείες κατά την Διεθνή Ημέρα της Γυναίκας, στις 8 Μαρτίου. «Αν κάποιος μιλά μόνο για την πορεία των γυναικών, αλλά όχι για την συγκέντρωση του (ακροδεξιού κόμματος) Vox την ίδια ημέρα, ή για τους ποδοσφαιρικούς αγώνες με δεκάδες χιλιάδες θεατές, τότε μάλλον θέλει να επιτεθεί στο φεμινιστικό κίνημα», είπε.
Μιλά με ήπια λόγια για τον πάλαι ποτέ αντίπαλό του, Πέδρο Σάντσες. «Είμαι πολύ περήφανος για την δουλειά του ως πρωθυπουργός» σχολίασε και προέβλεψε ότι ο συνασπισμός των δυο κομμάτων μπορεί να κρατήσει και μετά το τέλος της θητείας της κυβέρνησης.
Απολαμβάνει επίσης σαφώς την διακυβέρνηση. Το κτίριο στο οποίο έδωσε τη συνέντευξη εγκαινιάστηκε από τον δικτάτορα Φρανσίσκο Φράνκο το 1955. Αυτός ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους ο Ιγκλέσιας, με μούσια και μακρύ μαλλί, το επέλεξε για γραφείο του όταν έγινε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης φέτος. «Μου αρέσει λόγω του συμβολισμού», είπε.
