Η επόμενη ημέρα των Μνημονίων ανοίγει τον δρόμο για μια συνολική αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού. Τα κόμματα του παλιού πολιτικού κατεστημένου, που τα τελευταία τρεισήμισι χρόνια στήριξαν τις ελπίδες τους στην αποτυχία του προγράμματος και σε κάποια σύγκρουση της κυβέρνησης με τους δανειστές, βρίσκονται τώρα σε στρατηγικό αδιέξοδο. Παρά τους αντιπολιτευτικούς της ελιγμούς, η Ν.Δ. κινήθηκε πάντοτε στη λογική των Μνημονίων και η πολιτική της πρόταση για την επόμενη ημέρα δεν αποκλίνει από τη λογική αυτή.
Η κοινωνία θα την αντιμετωπίσει ως σχέδιο κοινωνικής οπισθοδρόμησης από το οποίο ελάχιστα θετικά πράγματα μπορεί να προσδοκά. Πολύ περισσότερο όταν η Ν.Δ. χειραγωγείται από τους ακροδεξιούς του Σαμαρά. Την ίδια στιγμή, η προσπάθεια ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς έχει αποτύχει σε όλα τα επίπεδα.
Είναι επόμενο, το αμέσως προσεχές διάστημα, να υπάρξουν σε αυτόν τον χώρο διεργασίες για πιο στενές μορφές συμπόρευσης, στη βάση μιας απολίτικης “αντιΣΥΡΙΖΑ” γραμμής, του τύπου “να φύγουν αυτοί και βλέπουμε”. Με δεδομένη την αδυναμία του παλιού δικομματισμού να ανανεωθεί έστω και στο ελάχιστο, μια τέτοια γραμμή δεν μπορεί να υπόσχεται τίποτα περισσότερο από την παλινόρθωση του πολιτικού κατεστημένου που οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία και που η κοινωνία έχει καταδικάσει ανεπίστρεπτα.
Τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα τώρα που, με το τέλος των Μνημονίων, η κυβέρνηση αποκτά μια αξιοσημείωτη πρωτοβουλία κινήσεων. Όσο απομακρυνόμαστε από την 20ή Αυγούστου και πλησιάζουμε προς τη ΔΕΘ, η μάχη του μετώπου Ν.Δ. - ΚΙΝ.ΑΛΛ. θα δίνεται από ολοένα και πιο αδύναμη θέση. Όσο πιο πολύ αδυνατίζει η θέση τους, τόσο η γραμμή τους θα επικουρείται από τόνους επικοινωνιακής λάσπης που δηλητηριάζουν το πολιτικό κλίμα. Αλλά είναι αμφίβολο αν με τέτοιους όρους θα καταφέρουν να συγκροτήσουν κάποιο είδος συμμαχίας με κοινωνικά στρώματα.
***
Έτσι, η πρωτοβουλία βρίσκεται σήμερα στην πλευρά της Αριστεράς και αφορά τη συγκρότηση ενός προοδευτικού μετώπου με ξεκάθαρη στρατηγική για την επόμενη ημέρα. Λέγοντας προοδευτικό μέτωπο, δεν εννοούμε φυσικά ούτε ευκαιριακές πολιτικές συμμαχίες μεταξύ κομμάτων -για τις οποίες, άλλωστε, δεν υπάρχουν σήμερα στοιχειώδεις προϋποθέσεις- ούτε μετεγγραφές άστεγων πολιτικών παραγόντων, αρκετοί από τους οποίους κινούνται με βάση το προσωπικό τους όφελος... Προοδευτικό μέτωπο μπορεί να συγκροτηθεί μόνο στη βάση μιας ηγεμονικής γραμμής. Επομένως, αυτό που προέχει είναι να προσδιοριστούν με ακρίβεια οι άξονες που θα καθορίζουν το πρόγραμμά του και οι οποίοι ανταποκρίνονται στις μεγάλες αλλαγές που έχει ανάγκη σήμερα η ελληνική κοινωνία. Τέτοιοι άξονες πρέπει να είναι:
- Πρώτον, η ανακοπή του ακροδεξιού λαϊκισμού, η ατζέντα του οποίου διεισδύει σήμερα ολοένα και περισσότερο στα παραδοσιακά κόμματα σε ολόκληρη την Ευρώπη σε ζητήματα όπως το μεταναστευτικό, αλλά και τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα.
- Δεύτερον, η ηθικοποίηση της πολιτικής ζωής, η θεσμική θωράκιση της διαφάνειας και η εξάλειψη της διαπλοκής.
- Τρίτον, η παραγωγική ανασυγκρότηση, με στήριξη της εργασίας, αναδιανομή του πλούτου, αναδιοργάνωση του κοινωνικού κράτους και υπεράσπιση των πιο αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων.
- Τέταρτον, ο προοδευτικός θεσμικός εκσυγχρονισμός της κοινωνίας μέσα από συγκεκριμένες νομοθετικές τομές, αλλά και την επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση.
- Πέμπτον, η εδραίωση στην κοινωνία μιας νέας δημοκρατικής κουλτούρας, που θα υπερασπίζεται τον δημόσιο διάλογο και την αντιπαράθεση με καθαρά πολιτικούς όρους.
Σε κάθε περίπτωση, το ζητούμενο δεν είναι απλώς να διατυπώσεις τους στόχους. Το κρίσιμο για τη συγκρότηση ενός προοδευτικού μετώπου, είναι η Αριστερά -εκ των πραγμάτων βασικός κορμός του μετώπου αυτού- να πείσει για την αποφασιστικότητα, την ειλικρίνεια και την εντιμότητα με την οποία είναι διατεθειμένη να υπηρετήσει μια τέτοια ηγεμονική στρατηγική.
