Μειωμένος κατά 42,7% ήταν το 2015 ο αριθμός των πτωχεύσεων ελληνικών εταιρειών, σύμφωνα με τα αποτελέσματα ετήσιας πανευρωπαϊκής μελέτης “Corporate insolvencies in Europe 2015/16” στην οποία συμμετείχε η ICAP.
Αναλυτικότερα, ο συνολικός αριθμός των εταιρειών που πτώχευσαν στη Δυτική Ευρώπη το 2015 ανήλθε σε 174.891 επιχειρήσεις έναντι 182.132 επιχειρήσεων το 2014 (μείωση 4% ή 7.191 επιχειρήσεις), δείχνοντας τα πρώτα σημάδια οικονομικής ανάκαμψης, αφού για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια οικονομικής ύφεσης, το ποσοστό γίνεται αρνητικό.
Συνολικά στη Δυτική Ευρώπη ήταν ο πρώτος χρόνος που παρουσιάστηκε μείωση στις πτωχεύσεις από το 2010/2011 που είχε σημειωθεί οριακή πτώση (-0,7%).
Όπως μεταδίδει το ΑΜΠΕ, οι περισσότερες από τις 17 χώρες που εξετάστηκαν, εμφάνισαν χαμηλότερο αριθμό πτωχεύσεων σε σχέση με το 2014. Η μεγαλύτερη μείωση εμφανίστηκε στην Ελλάδα (-42,7%) και ακολούθησαν η Ισπανία (-25,1%), η Ολλανδία (-20,7%) και η Φινλανδία (-12,9%). Κοντά στον Ευρωπαϊκό μέσο όρο κινήθηκε η Γερμανία με μείωση 3,5%. Μόνο 4 παρουσίασαν θετικό πρόσημο, η Πορτογαλία (+7,6%) η Ελβετία (+3,9%), το Λουξεμβούργο (+3,3%) και η Γαλλία (+0,9%).
Πρέπει όμως να ληφθεί υπόψη ότι σε ορισμένες περιπτώσεις ο αριθμός των πτωχεύσεων αντιπροσωπεύει μόνο ένα μέρος του συνολικού αριθμού των διαλύσεων των επιχειρήσεων σε μια χώρα. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις συχνά ενδέχεται να οδηγήσουν στο κλείσιμο των πολύ μικρών επιχειρήσεων χωρίς να κινηθούν οι επίσημες πτωχευτικές διαδικασίες με αποτέλεσμα να διαγράφονται απλώς από το Εμπορικό Μητρώο. Η έκταση τέτοιων περιστατικών ποικίλλει ανάλογα με τη χώρα.
Ειδικά στις Μεσογειακές χώρες, οι περιπτώσεις αυτές ισοδυναμούν με πολλαπλές φορές τον αριθμό των επίσημα δηλωμένων πτωχεύσεων κάθε έτους. Επίσης, μπορεί να θεωρηθεί ότι οι πτωχεύσεις των αυτοαπασχολούμενων δεν έχουν καταχωρηθεί στις εταιρικές πτωχεύσεις. Οι λεγόμενες GIIPS states (Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία), την χρονική περίοδο που αντιμετώπισαν οικονομική κρίση φαίνεται να διπλασίασαν τον αριθμό των πτωχεύσεων σε σχέση με το 2008, με μεγάλες ανοδικές τάσεις, όμως τα τελευταία χρόνια δείχνουν σημάδια βελτίωσης και ανάκαμψης.
Αντίθετα, χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και την Γερμανία έχουν λιγότερες πτωχεύσεις σε σχέση με το 2008. Οι Σκανδιναβικές χώρες έχουν μια πτωτική τάση τα τελευταία χρόνια, έχοντας μεγαλύτερα ποσοστά από το 2008, ενώ η Γαλλία έχει παρόμοια ποσοστά με το 2012.
Στην Ελλάδα σημειώθηκαν 189 πτωχεύσεις το 2015, έναντι 330 πτωχεύσεων το 2014, μείωση της τάξης του 42,7%, η μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση στον ευρωπαϊκό νότο. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα, είναι μία από τις χώρες που μόνο ένα μικρό ποσοστό των εταιρικών λουκέτων, πραγματοποιήθηκε μέσω των επίσημων διαδικασιών του πτωχευτικού κώδικα.
Ποσοστό συμμετοχής τομέων δραστηριότητας στις πτωχεύσεις
Συγκριτικά με το 2014 η εικόνα της συμμετοχής των Τομέων Δραστηριότητας στο σύνολο των Πτωχεύσεων της Δυτικής Ευρώπης παραμένει ίδια, με τον Τομέα των Υπηρεσιών να έχει τη μεγαλύτερη συμμετοχή (36,9%), παραμένοντας σταθερός έναντι της περσινής χρονιάς. Ο Τομέας του Εμπορίου, στον οποίο συμπεριλαμβάνεται το Λιανικό και Χονδρικό Εμπόριο, οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και οι επιχειρήσεις catering, αύξησαν ελαφρώς τη συμμετοχή τους, από 31,4% σε 32,1% το 2015.
Παράλληλα, και ο Τομέας της Βιομηχανίας παρουσίασε μικρή μείωση στο ποσοστό συμμετοχής από 11% σε 10,4% σε σχέση με τη προηγούμενη χρόνια, ενώ σχεδόν σταθερό ποσοστό συμμετοχής παρουσίασε ο Τομέας των Κατασκευών (20,6%).
Η διαφορετική κατανομή των πτωχεύσεων ανά τομέα φανερώνει την δυναμική κάθε οικονομίας καθώς και τις διαφορές ανάμεσα στην οικονομική δομή των χωρών μέσα στην Ευρώπη.
Οικονομική κατάσταση και ρευστότητα των επιχειρήσεων
Εξετάζοντας τους πιο πρόσφατους δημοσιευμένους ισολογισμούς του 2014 σε δείγμα 3,1 εκατ. επιχειρήσεων της Δυτικής Ευρώπης διαπιστώνεται ότι υπάρχει μια θετική κατεύθυνση και αύξηση κερδών. Συγκεκριμένα, η συμμετοχή των εταιρειών που εμφανίζουν χαμηλό περιθώριο ΕΒΙΤ (έως 5%) μειώθηκε από 29,4% το 2013 σε 29,3% το 2014, ενώ η συμμετοχή εκείνων με αρνητικό περιθώριο μειώθηκε από 26,9% σε 25,3% το 2014. Περίπου μία στις επτά εταιρείες (15,8%) εμφανίζουν περιθώριο κέρδους ΕΒΙΤ έως 25% το 2014, ενώ οι επιχειρήσεις που δηλώνουν περιθώριο κέρδους ΕΒΙΤ πάνω από 25% (14,7%) αυξήθηκαν ελαφρώς συγκριτικά με το προηγούμενο έτος.
Ο Τομέας του Εμπορίου που περιλαμβάνει Λιανικό και Χονδρικό Εμπόριο, αλλά και τον Κλάδο Εστίασης συγκεντρώνει το 28,4% των επιχειρήσεων με αρνητικό ΕΒΙΤ, μειωμένο σε σχέση με το 2014, ενώ με πολύ χαμηλό περιθώριο έως 5% συγκεντρώνει το 39,7% των επιχειρήσεων. Μόνο το 4,4% των επιχειρήσεων του τομέα, δηλώνει περιθώριο κέρδους ΕΒΙΤ μεγαλύτερο από 25%. Συγκριτικά, στον Κλάδο των Κατασκευών το 11,1% των επιχειρήσεων εμφανίζει περιθώριο κέρδους ΕΒΙΤ μεγαλύτερο από 25%, ενώ το 24,7% των επιχειρήσεων έχουν αρνητικό EBIT.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το 2014 το 51,1% των επιχειρήσεων βελτίωσαν την κερδοφορία τους σε σχέση με 49,1% το προηγούμενο έτος, ενώ το 48,6% εμφανίζει μικρότερο κέρδος προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων (ΕΒΙΤ), σε σχέση με το 2013 που ήταν 50,6%. Το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι τα κέρδη παραμένουν ακόμα σε χαμηλά επίπεδα δημιουργώντας προβλήματα στο οικονομικό περιβάλλον.
Συνολικά, παρόλη την οικονομική κρίση που επικρατούσε τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη, οι επιχειρήσεις συνεχίζουν να παρουσιάζουν μια μικρή άνοδο, υπάρχουν όμως περιθώρια βελτίωσης και η κατάσταση παραμένει εύθραυστη.
Βάσει της ανάλυσης των ισολογισμών 2014 για τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, αποτυπώνονται οι πρώτες επιδράσεις της οικονομικής ανάκαμψης στην Ευρώπη.
Για ακόμη μια χρονιά, περίπου μία στις τέσσερις επιχειρήσεις στην Ευρώπη παρουσιάζει έλλειψη κεφαλαίων, όπως και το 2013 (24,3%). Ο αριθμός των επιχειρήσεων με υψηλά επίπεδα (+50%) Ιδίων Κεφαλαίων αυξήθηκε ελάχιστα, ενώ και το μέγεθος των Ιδίων Κεφαλαίων τους βελτιώθηκε περεταίρω με αποτέλεσμα μια στις δυο επιχειρήσεις να είναι σε θέση να αυξήσει το Δείκτη Ιδίων Κεφαλαίων.
Ημέρες πίστωσης
Σημαντική διαφοροποίηση παρουσιάζουν οι ημέρες είσπραξης των απαιτήσεων μεταξύ των χωρών & περιοχών της Ευρώπης. Για τις επιχειρήσεις της Δυτικής Ευρώπης, ο μέσος όρος είσπραξης το 2014 ήταν 56,2 ημέρες όπως και το προηγούμενο έτος (56,3 ημέρες). Η περίοδος είσπραξης είναι μεγαλύτερη στις χώρες GIIPS (Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία), όπου ο μέσος όρος ήταν 81,3 ημέρες παρουσιάζοντας όμως σχετική βελτίωση σε σχέση με το 2013. Για άλλη μια χρονιά, η χώρα με τις λιγότερες ημέρες πίστωσης είναι η Γερμανία με 28,2 ημέρες, που όμως είναι μεγαλύτερες συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά.
Πτωχεύσεις εταιρειών σε Κεντρική, Ανατολική Ευρώπη και ΗΠΑ
Ο συνολικός αριθμός των εταιρειών οι οποίες πτώχευσαν στην Ανατολική Ευρώπη ανήλθε σε 90.069 επιχειρήσεις το 2015, έναντι 101.707 επιχειρήσεων το 2014, μια μείωση της τάξης του 11,4% έναντι του 2014. Το προηγούμενο έτος οι πτωχεύσεις ήταν πάρα πολλές, διπλάσιες σε σχέση με το 2010. Όμως, η οικονομική ανάπτυξη άρχισε να εμφανίζεται αφού το ρωσικό εμπάργκο που επηρέαζε πολύ τις οικονομίες της Ανατολικής Ευρώπης, άρχισε να γίνεται λιγότερο σημαντικό σε συνδυασμό με το θετικό ρυθμό ανάπτυξης της Δύσης που βοήθησε την Α. Ευρώπη.
Σε επίπεδο χωρών, η Κροατία εμφάνισε (164%) μεγάλη αύξηση κυρίως λόγω αλλαγών στην σχετική νομοθεσία που ίσχυσαν από το 2015. Ο ίδιος λόγος ήταν αυτός που ενίσχυσε το ποσοστό πτωχεύσεων στην Λιθουανία (26,2%) αφού απλοποιήθηκε η διαδικασία πτώχευσης των εταιρειών. Οχτώ χώρες εμφάνισαν μείωση των πτωχεύσεων με το μεγαλύτερο ποσοστό να είναι αυτό της Ρουμανίας (-50,4%), ενώ η Σερβία παρουσίασε αμελητέα αύξηση (+0,5%).
Η εικόνα των επιχειρήσεων στις ΗΠΑ είναι σαφώς καλύτερη αυτής των Ευρωπαϊκών και η χώρα παρουσιάζει μείωση των πτωχεύσεων της τάξεως του 13,6% μεταξύ του 2014 και του 2015, με το σύνολο επιχειρήσεων που πτώχευσαν να είναι 29.897 έναντι 34.588 το 2014.
Στις ΗΠΑ η μείωση του αριθμού πτωχεύσεων εξελίσσεται με θετικό ρυθμό τα τελευταία χρόνια φτάνοντας το 2015 στο χαμηλότερο ποσοστό από την έναρξη της οικονομικής κρίσης. Η θετική εξέλιξη της οικονομίας συνεχίστηκε με αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,5%.
