Η κράτηση των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων έχει καταστεί ρουτίνα σε αρκετές χώρες, επιφέροντας σοβαρές μακροχρόνιες επιπτώσεις στους ανθρώπους και τις οικογένειες. Η Υ.Α. ανησυχεί για την αυξανόμενη χρήση του μέτρου της κράτησης στο πλαισιο εφαρμογής της μεταναστευτικής νομοθεσίας, ειδικότερα των παιδιών.
Η νέα στρατηγική, Πέρα από την Κράτηση, επιδιώκει πρώτον να σταματήσει η κράτηση των παιδιών, δεύτερον να διασφαλιστεί τόσο η διαθεσιμότητα εναλλακτικών της κράτησης μέτρων τα οποία να προβλέπονται από την υφιστάμενη νομοθεσία, όσο και η εφαρμογή τους, και τρίτον να εξασφαλιστεί οτι οι συνθήκες κράτησης, όταν αυτή είναι αναπόφευκτη, ανταποκρίνονται πλήρως στα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
«Η αναζήτηση ασύλου είναι σύμφωνη με το νόμο και αποτελεί άσκηση ενός θεμελιώδους ανθρώπινου δικαιώματος. Η κράτηση αιτούντων άσυλο ως σύνηθης πρακτική θα πρέπει να αποφεύγεται – αυτοί είναι άνθρωποι που χρήζουν διεθνούς προστασίας. Είμαστε έτοiμοι να συνεργαστούμε με τις κυβερνήσεις πάνω στο θέμα αυτό, ιδιαίτερα για να βάλουμε τέλος στην πρακτική κράτησης των παιδιών αιτούντων άσυλο», δήλωσε ο Διευθυντής Διεθνούς Προστασίας της Υ.Α. Volker Türk.
Η Υ.Α. αναγνωρίζει πως η παράτυπη είσοδος ή διαμονή θέτει πολλές προκλήσεις στις χώρες υποδοχής, αλλά η κράτηση ανθρώπων δεν είναι λύση. Η Υ.Α. προτείνει να υπάρχει σωστή υποδοχή των αιτούντων άσυλο, να τους επιτρέπεται η ελεύθερη μετακίνηση καθώς και η πρόσβαση σε κοινωνικές υπηρεσίες. Η αναζήτηση ασύλου δεν είναι παράνομη σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να αντιμετωπίζονται με ανθρωπιά και αξιοπρέπεια.
Η Υ.Α. έχει προσδιορίσει μια σειρά από χώρες με τις οποίες θα εργαστεί αρχικά για την επανεξέταση των πρακτικών κράτησης και την ενίσχυση των εναλλακτικών της κράτησης μέτρων, μεταξύ των οποίων είναι η Ουγγαρία, η Ινδονησία, η Λιθουανία, η Μαλαισία, η Μάλτα, το Μεξικό, η Ταϊλάνδη, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ζάμπια. Η Υ.Α. σχεδιάζει να διευρύνει αυτή την ομάδα χωρών μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.
Η κράτηση των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων προκαλεί περιττή ταλαιπωρία, συχνά με σοβαρές συνέπειες για την υγεία , ιδίως όταν τα άτομα κρατούνται για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Αυξάνει επίσης το άγχος, το φόβο και την απελπισία, και μπορεί να οξύνει προηγούμενες τραυματικές εμπειρίες. Για τα παιδιά, οι επιπτώσεις είναι ιδιαίτερα σοβαρές λόγω της καταστροφικής επίδρασης που μπορεί να έχει η κράτηση στη σωματική, συναισθηματική και ψυχολογική τους ανάπτυξη, ακόμη και στις περιπτώσεις που τα παιδιά δεν χωρίζονται από τις οικογένειές τους.
Το Πέρα από την Κράτηση είναι μια πρωτοβουλία που θα διαρκέσει πέντε χρόνια, από τον Ιούνιο του 2014 μέχρι τον Ιούνιο του 2019, μέσω της οποίας η Υ.Α. θα συνεργαστεί με κυβερνήσεις και άλλους φορείς για να αντιμετωπιστούν ορισμένες από τις κυριώτερες προκλήσεις και ανησυχίες ως προς τις πολιτικές και τις πρακτικές κράτησης. Η εφαρμογή της στρατηγικής έχει σχεδιαστεί με στόχο την ανάπτυξη εθνικών σχεδίων δράσης, τα οποία θα περιλαμβάνουν δράσεις ευαισθητοποίησης, ενίσχυσης δεξιοτήτων και υποδομών, ενδυνάμωσης των συνεργασιών, ανταλλαγής πληροφοριών, συλλογής δεδομένων και υποβολής εκθέσεων, επιστημονικής έρευνας και παρακολούθησης των εξελίξεων.
