«Μέσα στο Χάος, πώς βρίσκει κανείς την Ειρήνη»; Σε μια περίοδο που όλες οι μέχρι πρότινος γνωστές ισορροπίες δείχνουν να αλλάζουν, για το περιβάλλον, για τη διεθνή πολιτική, για την οικονομία, αλλά και για πολλούς ανθρώπους, που βρίσκονται ξαφνικά εν μέσω πολέμου ή οικονομικής ασφυξίας ή ανέχειας, μία λυρική τραγουδίστρια ήρθε να βάλει στο τραπέζι τη συζήτηση περί Ειρήνης. Και ήρθε και στην Ελλάδα, για να δώσει μία νέα διάσταση στη συζήτηση αυτή. Ο λόγος, για τη Τζόυς ΝτιΝτονάτο (Joyce DiDonato), την κορυφαία Αμερικανίδα μεσόφωνο, που παράλληλα με την παγκόσμια περιοδεία της και τη δισκογραφική της δουλειά, με τίτλο «Στον Πόλεμο και την Ειρήνη» (“In War and Peace”), αποφάσισε να υποστηρίξει το ελληνικό κομμάτι του El Sistema και ως πρέσβειρά του, να φέρει πιο κοντά στα παιδιά των προσφύγων τη μουσική εκπαίδευση.
«Η μουσική διδάσκει την αρμονία και την ενότητα, με έναν τόσο δυνατό τρόπο, που μέσω αυτής, κάθε άνθρωπος ανεξάρτητα από το δικό του προσωπικό χάος, μπορεί να βρει τη δική του γαλήνη», είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Αμερικανίδα τραγουδίστρια, που βρέθηκε για μία ημέρα στην Αθήνα, για μια πρώτη συνάντηση με τους ανθρώπους του El Sistema Greece και, κυρίως, με τα παιδιά των προσφύγων, στα καμπ του Ελαιώνα και του Σκαραμαγκά.
Aπό τις πρόβες του El Sistema Greece στο καμπ του Σκαραμαγκά
«Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται ότι οι ζουν μέσα σε ένα χάος. Και το χάος μπορεί να το ορίσει και να το βιώσει κανείς με διάφορους τρόπους. Το χάος που έχω στη ζωή μου είναι αποδεκτό, αλλά σίγουρα, είναι πολύ διαφορετικό από το χάος που αυτά τα παιδιά βιώνουν ως πρόσφυγες», σχολίασε.
«Η μουσική ενώνει τους ανθρώπους, φέρνει χαρά και φέρνει και ένα είδος ελευθερίας, την ελευθερία της έκφρασης. Γιατί παρακάμπτει την πολιτική, τα όπλα και ενώνει όλους τους ανθρώπους σε έναν κοινό εκφραστικό σκοπό», πρόσθεσε η ΝτιΝτονάτο, «και να ‘μαι εδώ, από το Κάνσας των ΗΠΑ, να τραγουδάω μαζί με παιδιά από τη Συρία και το Αφγανιστάν. Το βρίσκω απερίγραπτα δυνατό αυτό. Να είμαστε εδώ άνθρωποι όλων των ηλικιών, των θρησκειών, διαφορετικών υπόβαθρων και να βρίσκουμε την αρμονία, κυριολεκτικά».
Για εκείνη είναι πολύ σημαντικό το ότι η μουσική συνδέει τους ανθρώπους. «Γιατί ταμπέλες, όρια και σύνορα δεν μπορούν να υπάρξουν όταν τραγουδάς δίπλα σε κάποιον. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν, όταν τα παιδιά επιστρέφουν σπίτι τους. Αλλά υπάρχει κάτι πολύ δυνατό όταν ενώνεις τη φωνή σου μαζί με κάποιον άλλον», εξήγησε.
Πώς όμως βρέθηκε μία από τις κορυφαίες τραγουδίστριες όπερας αυτή τη στιγμή παγκοσμίως, να στηρίζει το El Sistema Greece; Πίσω από το ελληνικό κομμάτι του El Sistema, του προγράμματος που ξεκίνησε από τη Βενεζουέλα για να γίνει ένα παγκόσμιο εργαλείο κοινωνικής αλλαγής μέσω της μουσικής, βρίσκονται η Σόφη Λάμπρου, από το Impact Hub Athens (μέρος του οποίου είναι το El Sistema Greece) και ο Ανίς Μπαρνάτ (Anis Barnat), o οποίος δουλεύει στις περιοδείες της ορχήστρας Σιμόν Μπολίβαρ (Simon Bolivar) του El Sistema. Το El Sistema Greece έχει στόχο την κοινωνική ένταξη των παιδιών που προέρχονται από κοινωνικά ευάλωτες ομάδες, είτε είναι πρόσφυγες, είτε είναι Έλληνες. O Ανίς μίλησε στην Τζόυς για την ιδέα υποστήριξης του El Sistema Greece πριν μερικούς μήνες. «Από τη στιγμή που άρχισε να μου μιλάει για αυτό, είπα ‘όχι μόνο θα το κάνω, αλλά θα έρθω μια μέρα’», εξήγησε. Όπως και έγινε και η μέρα αυτή έφτασε.
Το βράδυ του Σαββάτου, τα παιδιά του El Sistema Greece είχαν την πρώτη μεγάλη, δημόσια συναυλία τους, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) και η ΝτιΝτονάτο ήταν εκεί, μαζί με μέλη της ορχήστρας Πόμο ντ’ όρο (Pomo d’ oro). Το πρόγραμμα «άνοιξε» η ορχήστρα του El Sistema Greece, με τον όμορφα παιδικό ήχο βιολιών και βιολοντσέλων που έπαιξαν 100 παιδιά, «Ελληνάκια» και «προσφυγάκια», ηλικίας 12 έως 18 ετών. Στη συνέχεια, έπαιξαν οι «μεγάλοι» της ορχήστρας του Μουσικού Κουτιού, που από του χρόνου φιλοδοξεί να εντάξει παιδιά από την παιδική ορχήστρα, που θα έχουν φτάσει σε ένα πιο ψηλό επίπεδο.
Το μήνυμα της Τζόις Ντι Ντονάτο, τον περασμένο Δεκέμβρη, από τις ΗΠΑ προς το El Sistema Greece
Στο τέλος, η ΝτιΝτονάτο, συνοδεία της Πόμο ντ’ όρο, μαζί με τη χορωδία του El Sistema Greece (που αποτελείται από παιδιά προσφύγων, από πέντε ετών και πάνω) και τους δασκάλους του και τη μαέστρο Σόφι Ζανάν (Sofi Jeannin), έπαιξαν, τραγούδησαν και πειραματίστηκαν, με αφετηρία τη γνωστή Χαμπανέρα (Habanera) από την όπερα «Κάρμεν» (Carmen) του Ζωρζ Μπιζέ (Georges Bizet).
Η ΝτιΝτονάτο, όμως, δεν ήρθε για το θεαθήναι στην Αθήνα. Επισκέφτηκε και τα δύο καμπ, όπου δραστηριοποιείται το El Sistema Greece, στον Ελαιώνα και το Σκαραμαγκά, για να έρθει πραγματικά σε επαφή με τα παιδιά των προσφύγων. Όπως άλλωστε, λένε οι άνθρωποι του El Sistema Greece, το να έρχονται τα παιδιά σε επαφή με επαγγελματίες μουσικούς, τούς δίνει έμπνευση και ένα όνειρο να κυνηγήσουν. «Το τραγούδι μου μαζί με την ορχήστρα για τα παιδιά αυτά, βάζει στην ακοή, στο βλέμμα τους ένα ερέθισμα, ένα όραμα να ακολουθήσουν. Και αυτό, νομίζω, είναι πολύ σημαντικό. Γιατί είναι τόσο νέοι και με αυτό τον τρόπο λαμβάνουν ενός είδους στήριξη», επιβεβαίωσε η ΝτιΝτονάτο.
Μια στήριξη, που δεν έχει να κάνει με υλικά αγαθά, αλλά στην ουσία, με το να βοηθηθούν τα παιδιά να μάθουν τον εαυτό τους και να κοινωνικοποιηθούν. «Απολύτως», συμφώνησε η ΝτιΝτονάτο. «Η μουσική διδάσκει πειθαρχία, αυτοπεποίθηση, το πώς να δουλεύεις ομαδικά, το πώς να ‘χτίσεις’ κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό σου. Όλα αυτά –είτε τα παιδιά συνεχίσουν τη μουσική είτε όχι- είναι δεξιότητες που διδάσκονται με παλμό και ζωντάνια μέσω αυτού του προγράμματος, οπότε πώς να μην το υποστηρίξουμε. Είναι το πιο σώφρον πράγμα που γνωρίζω!», είπε με ενθουσιασμό, χωρίς να μπορεί να κρύψει, όμως και τη συγκίνησή της.
Όλη αυτή η στήριξη, η καλοσύνη και η «ζεστή καρδιά» που αποπνέει η ΝτιΝτονάτο ήταν φανερό ότι έφτασαν και στα παιδιά, τα οποία με χαμόγελο την παρακολούθησαν να τραγουδάει, τραγούδησαν και μίλησαν μαζί της.
Φτάνει όμως αυτό; «Δε νομίζω ότι μπορεί κανείς να έρθει, να έχει αυτή την εμπειρία και να συνδεθεί με τα παιδιά, με μία μόνο επίσκεψη», παραδέχτηκε. «Θέλω, όμως, να συνεχίσω να δίνω τη στήριξή μου και φυσικά, θέλω να δω την πρόοδο των παιδιών, να δω την επίδραση που έχει και θα έχει στη ζωή τους και να συνεχίσω να τα εμψυχώνω. Θα επιστρέψω, για να ενώσω τη φωνή μου με τη φωνή των παιδιών, ξανά», υποσχέθηκε.
Αθηνά Καστρινάκη
