Την Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου 2018 γίνεται το πρώτο μεγάλο βήμα στην πολύμηνη πορεία για την κύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών, με το δημοψήφισμα που θα διεξαχθεί στην γειτονική χώρα. Οφείλουμε, με την ευκαιρία αυτή, να απευθύνουμε θερμό μήνυμα ειρήνης και φιλίας στον γειτονικό λαό και σε όλους τους λαούς των Βαλκανίων, με τους οποίους θέλουμε να προωθήσουμε ένα σχέδιο βαλκανικής συνανάπτυξης ενταγμένο και στο σχέδιο της ευρωπαϊκής ενοποίησης, γιατί όχι και της πανευρωπαϊκής συνεργασίας.
Πρώτη φορά επισκέφθηκα τα σύνορα της Ελλάδας με τις βαλκανικές χώρες, της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης, συμμετέχοντας σε αποστολές ειρήνης της ΕΕΔΥΕ, η οποία είχε δώσει ραντεβού με αντίστοιχες κινήσεις ειρήνης, με την ευκαιρία Διαβαλκανικής Διάσκεψης υπουργών Εξωτερικών στο Βελιγράδι, τον Ιανουάριο 1987.
Τα μεταψυχροπολεμικά Βαλκάνια έπρεπε και μπορούσαν να είχαν μετατραπεί σε ένα «ειρηνικό διαμέρισμα στο κοινό ευρωπαϊκό σπίτι». Αυτό υποστήριζε από το 1989 ο ενιαίος Συνασπισμός, με ηγέτες τους Φλωράκη - Κύρκο, όσο και ο μετά το 1991 Συνασπισμός, που εξελίχθηκε σε ενιαίο κόμμα.
Θεωρώ μεγάλη στιγμή της διαδρομής μου στην Αριστερά ότι τον Δεκέμβριο του 1994, υπήρξα μέλος αποστολής ειρήνης του ΣΥΝ στα Σκόπια, με επικεφαλής τον τότε πρόεδρό μας Νίκο Κωνσταντόπουλο και μέλος τον σημερινό αναπληρωτή υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης Στέργιο Πιτσιόρλα.
Παρά τις αντιρρήσεις, που υπήρξαν εντός και του ΣΥΝ, για εκείνη την αποστολή, η οποία αποτελούσε πράξη αντίθεσης στο εμπάργκο της τότε κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, προχωρήσαμε με τόλμη και αποφασιστικότητα στην πραγματοποίησή της. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι η συμφωνία των Πρεσπών, που υπογράφηκε την Κυριακή 19 Ιουνίου στο χωριό Ψαράδες, έχει κάτι από την τόλμη και διορατικότητα εκείνης της αποστολής.
Όλη η διεθνής κοινότητα χαιρέτισε τη συμφωνία για πολλούς και διάφορους λόγους. Είναι ενδιαφέρον ότι την υποστηρίζουν όλες οι δημοκρατικές πολιτικές οικογένειες της Ε.Ε., του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος συμπεριλαμβανομένου. Μόνο οι ακραίοι εθνικιστές της Ευρώπης την πολεμούν, οι οποίοι πολεμούν και την ιδέα ενοποίησης της Ευρώπης. Αντιθέτως, όσοι ενδιαφέρονται για την προώθηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης είδαν στη συμφωνία αυτή ένα ισχυρό πλήγμα στον εθνικό απομονωτισμό και τον ακραίο εθνικισμό, μεγάλο κίνδυνο σήμερα, όχι μόνο για την ειρήνη αλλά και για την ίδια την υπόσταση της Ε.Ε.
Αναμφισβήτητα πρόκειται για ιστορικό βήμα, που η σημασία του για τις διμερείς σχέσεις της χώρας μας και το σύνολο των Βαλκανίων δεν θα αργήσει να φανεί στην πράξη.
Για την Ελλάδα, η συμφωνία των Πρεσπών συνεπάγεται τη λύση ενός προβλήματος της εξωτερικής της πολιτικής που επί 26 χρόνια ακινητοποίησε τις μεγάλες δυνατότητές της να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο υπέρ της ειρήνης και σταθερότητας στα πολύπαθα Βαλκάνια.
Επιπλέον η «σκοπιανοποίηση» της εξωτερικής μας πολιτικής, οδήγησε στο «να βλέπουμε το δέντρο και να χάνουμε το δάσος». Σπαταλήσαμε διπλωματικό κεφάλαιο προκειμένου να αποτρέψουμε την αναγνώριση της γειτονικής χώρας με την ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας», πεδίο στο οποίο αποτύχαμε αφού ήδη έχουν συντελεστεί πάνω από 140 αναγνωρίσεις από χώρες - μέλη του ΟΗΕ, μεταξύ των οποίων οι ισχυρότερες χώρες, όπως ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Ινδία, Βραζιλία κ.λπ. Την ίδια ώρα, μειωνόταν η προσοχή μας και η δράση μας για κύρια εθνικά θέματα όπως οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό. Αντί η προσοχή μας να είναι στραμμένη προς Ανατολάς, στρεφόταν επί δεκαετίες προς Βορράν, λες και ήμαστε στον Ψυχρό Πόλεμο.
Η σημερινή κυβέρνηση της Ελλάδας υπηρετεί έναν αληθινό πατριωτισμό, συνδέοντας τα εθνικά θέματα με την υπεράσπιση της ειρήνης. Γιατί η Ελλάδα του 21ου αιώνα δεν μπορεί να έχει άλλη εθνική στρατηγική από τη στρατηγική της ειρήνης και της ισότιμης διεθνούς συνεργασίας, ιδιαίτερα με τις γειτονικές χώρες και λαούς, της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης.
Είμαι βέβαιος ότι η συμφωνία θα υπερψηφιστεί από τον λαό της ΠΓΔΜ, προσεχώς Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας. Πρόκειται για μεγάλη νίκη της ειρήνης, όχι μόνο για τα Βαλκάνια αλλά και για την Ευρώπη, καθώς και επιβεβαίωση του ρόλου του ΟΗΕ ως φορέα ειρηνικής επίλυσης των διεθνών προβλημάτων.
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ
