Η πρωθυπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζεον παρουσίασε στο Εδιμβούργο τα πρώτα κείμενα για την εδραίωση της πρόθεσης να διενεργηθεί νέο δημοψήφισμα για την ανεξαρτητοποίηση από τη Βρετανία. Πρόκειται πρακτικά για την «απάντηση» της Σκωτίας σε αυτό που οι κάτοικοί της βλέπουν ως μεθόδευση των Άγγλων, το διάστημα 2014-2016. Στόχος είναι να ανοίξει ξανά η πολιτική συζήτηση για το μέλος της Σκωτίας. Η ανεξαρτησία «θα βάλει στα χέρια μας τους παράγοντες που καθορίζουν την επιτυχία και μακριά από το Λονδίνο, που οδηγεί την Σκωτία σε λάθος κατεύθυνση», υπογράμμισε η ίδια.
Το πρώτο αντίστοιχο δημοψήφισμα είχε διενεργηθεί στις 18 Σεπτεμβρίου 2014 και στο ερώτημα «Πρέπει η Σκωτία να είναι μια ανεξάρτητη χώρα;» απάντησε αρνητικά το 55,3%, ενώ θετικά το 44,7%, με την συμμετοχή να φτάνει το 84,6%. Ακολούθησε η βρετανική προεκλογική περίοδος για τις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2015, στις οποίες εξελέξη ο Ντέιβιντ Κάμερον με την δέσμευση ότι θα πραγματοποιήσει δημοψήφισμα για την παραμονή ή αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ. Το δημοψήφισμα για το Brexit πραγματοποιήθηκε τελικά στις 23 Ιουνίου 2016 και επικράτησαν οριακά οι οπαδοί της αποχώρησης από την ΕΕ, με 51,9% έναντι 48,1% αυτών που επιθυμούσαν την παραμονή. Στη Σκωτία, το 62% είχε επιλέξει παραμονή στην ΕΕ και μόλις 38% την αποχώρηση. Όλοι οι πολιτικοί αναλυτές συμφωνούν ότι αν ήταν εν γνώσει των Σκωτσέζων πολιτών η προοπτική δημοψηφίσματος για ένα Brexit, θα είχε αποφασιστεί ανεξαρτητοποίηση ήδη από το δημοψήφισμα του 2014.
Η Στέρτζεον στις δηλώσεις της τόνισε ότι η κυβέρνησή της έχει «αδιαμφισβήτητη εντολή» για διεξαγωγή δεύτερου δημοψηφίσματος, κόντρα στην θέση του Βρετανού πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον ότι το αποτέλεσμα του 2014 πρέπει να γίνει σεβαστό. Η Σκωτσέζα ομόλογός του είπε πως «είναι η ώρα να προσδιοριστεί ένα διαφορετικό και καλύτερο όραμα» για την Σκωτία, πρώτα συζητώντας και στη συνέχεια αποφασίζοντας για την ανεξαρτησία. «Εκλεγήκαμε το Μάιο με μία ξεκάθαρη δέσμευση να δώσουμε στο λαό της Σκωτίας την επιλογή να γίνουμε μια ανεξάρτητη χώρα», τόνισε, εκτιμώντας ότι στο κοινοβούλιο υπάρχει «καθοριστική πλειοψηφία» υπέρ αυτής της προοπτικής.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει αυτή η προσπάθεια έχουν να κάνουν με την νομιμοποίηση του δημοψηφίσματος, καθώς χωρίς την έγκριση της βρετανικής βουλής, μπορεί να αμφισβητηθεί δικαστικά. Κάτι τέτοιο προσπεράστηκε το 2014 με προσωρινή μεταβίβαση εξουσίας μεταξύ των κυβερνήσεων Βρετανίας και Σκωτίας. Τώρα, η βρετανική κυβέρνηση δεν δείχνει διατεθειμένη να πράξει το ίδιο. «Αν αυτή η βρετανική κυβέρνηση έχει οποιονδήποτε σεβασμό στη Δημοκρατία, η νομιμότητα θα πρέπει να προστατευτεί από οποιαδήποτε αμφισβήτηση, όπως το 2014», τόνισε η Στέρτζεον, προσθέτοντας ότι ήδη έχει ξεκαθαρίσει στον Τζόνσον πως «είναι έτοιμη οποιαδήποτε στιγμή τους όρους μιας τέτοιας εντολής».
Παράλληλα, αν η βρετανική κυβέρνηση δεν προχωρήσει με τον ίδιο τρόπο όπως το 2014, η Στέρτζεον ξεκαθάρισε ότι καθώς έχει την πολιτική εντολή για νέο δημοψήφισμα, «αν δεν μπορούμε να προστατεύσουμε την Δημοκρατία εδώ στη Σκωτία, θα πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να προχωρήσουμε χωρίς την αντίστοιχη εντολή».
