to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Η προσωπική μου μαρτυρία από την πυρκαγιά, με κάποιες ενδιαφέρουσες προεκτάσεις

Η Ευφροσύνη Τσακίρη, Δρ. Αρχιτέκτων Μηχανικος, Πολεοδόμος ΕΜΠ και κάτοικος του Νέου Βουτζά Αττικης περιγράφει στο facebook πώς βίωσε τις ώρες της καταστροφικής πυρκαγιάς, δίνοντας ταυτόχρονα τη «μεγάλη εικόνα»


Το κείμενο της ανάρτησης της κ. Τσακίρη:

Το σπίτι μας βρίσκεται στην περιοχή του Νέου Βουτζά Αττικης, στην πρώτη είσοδο και στον συνοικισμό Νεος Ποντος. Είναι κοντά στην κορυφογραμμή και το δεύτερο στη σειρά σπίτι στη γραμμή της φωτιας. Υπήρξαμε ως εκ τούτου θύματα της πυρκαγιάς, από τους τυχερούς ομως, καθώς το οίκημα, οι άνθρωποι, τα ζωάκια μας σώθηκαν, αλλά δυστυχώς το ίδιο δε συνέβη για πολλούς από τους γείτονες μας. Καταθέτω εδώ την προσωπική μου μαρτυρία, όπως την έζησα, καθώς και κάποιες παράπλευρες σκέψεις και διευκρινίσεις...

Από το 1978 που έγινε η πρώτη φωτιά στην περιοχή έχω υπάρξει μάρτυρας σε επτά πυρκαγιές. Η τότε πυρκαγιά του 1978 ήταν η μεγαλύτερη σε έκταση και η πιο δυνατή (μέχρι σήμερα...). Όλα τα δέντρα είχαν απανθρακωθεί. Κάηκαν 2-3 άνθρωποι και αυτό θεωρήθηκε εξαιρετικά τραγικό... Σπίτια δεν υπήρχαν, παρά λιγα προσφυγικά, καθώς ο οικισμος Νεος Ποντος ήταν οικοπεδικος συνεταιρισμος και ο κάθε δικαιουχος είχε σύμφωνα με το καταστατικό δικαίωμα να κτίσει ένα μικρό σπιτάκι 50 τμ. Η φωτιά τότε σταμάτησε έξω από ένα μικρό παρεκκλήσιο της Αγίας Παρασκευής και όλοι έλεγαν ότι είναι θαύμα γιατί η φωτιά μπήκε την παραμονή, δηλαδή στις 25 Ιουλίου. Με την τωρινή πυρκαγιά κλείνει ένας κύκλος 40 χρόνων από τότε!!!... στη διάρκεια του οποίου κτιστηκαν περίπου 50 νέα σπίτια στον συνοικισμό με υψηλες οικοδομικες προδιαγραφές και στατική ή και αρχιτεκτονική μελέτη.

Παρένθεση: 

Η περιοχή, ας σημειωθεί, είναι εκτός σχεδίου αλλά αυτό υπήρξε μία κοντόφθαλμη επιλογή κάποιων λίγων γέρων του συνεταιρισμού, καθώς υπήρξαν τόσο οι κατάλληλες προδιαγραφές (πλάτη δρόμων και μεγέθη οικοπέδων) όσο και η πρόταση να ενταχθούμε στην γειτονική εντός σχεδίου περιοχή του Νέου Βουτζά. Οι γέροι δυστυχώς σκέφτηκαν μόνο ότι θα χάσουν τον έλεγχο του συνεταιρισμού και απέρριψαν την πρόταση και οι νεωτέρου τραβούσαν τα μαλλιά τους... Αργότερα δεν ξανά υπήρξε άλλη τέτοια ευκαιρία αν και προσπαθήσαμε... Οι νέοι ιδιοκτήτες έχτισαν καλά σπίτια, και για όσους βιαστούν να φωνάζουν περί αυθαιρέτων και μας κατηγορούν ως κακους και ανευθυνους χωρις ομως να έχουν βιώσει κάτι παρόμοιο, ας υπενθυμίσουμε ότι τότε διαφορετικά ήταν τα μέτρα και σταθμά και ο τρόπος σκέψης... όποτε στις συνθήκες εκείνες έκαναν ότι καλύτερο μπορούσαν με σκέψη κάποια επικείμενη νομιμοποίηση και ένταξη στο σχεδιο... (για την οποία έγιναν πολλές ενέργειες αλλά δεν καρποφόρησαν, καθώς υπήρξε διεκδίκηση της περιοχης από την εκκλησία που εμπόδιζε)...

Ετσι καπως εγκατασταθήκαμε και εμείς στην περιοχή το 1978 και το 1987 είχαμε επιτελους ένα νέο σπίτι κτισμένο με το εφάπαξ του πατέρα και κάποιο πουλημένο κτημα, νομιμοποιημένο βάση νόμου Τριτση, ένα σπίτι κυρίας κατοικίας, μεγάλο μέρος του οποίου έγινε από τη χειρονακτική εργασία του πατέρα μου και της μητέρας μου... με πολύ κόπο και αγάπη. Με έναν κήπο πολυαγαπημένο...

Δε διαφέρουν πολύ οι ιστορίες των γειτόνων.. είμασταν όλοι μια χαρούμενη κοινότητα που απέναντι στην αδιαφορία του κράτους και των άρχων πήραμε το νόμο στα χέρια μας. Φτωχοί, χωρίς τη δυνατότητα να αγοράσουμε οικόπεδο στην διπλανή εντός σχεδίου περιοχή, παλεύοντας με τα χέρια, τρώγοντας όλοι μαζί, βοηθώντας καθενας μας στην οικοδόμηση του σπιτιού του γείτονα... προσπαθωντας από το 1978 να κάνουμε πράσινο ότι είχα γίνει μαύρο, ξανά και ξανά και ξανά...Και αυτό τότε ήταν απόλυτα σωστό και λογικό γιατί όλη η οικοδόμηση της νέας Ελλάδας στηρίχθηκε στην αλληλεγγύη και την προσωπική πρωτοβουλία (γιατί ας μην κατηγορούμε μόνο την αυθαίρετη δόμηση, ας δούμε και τι καλό προσέφερε, τόσο οικοδομικά, όσο και οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά). Και τα καταφέραμε καλά, καθως τα τελευταία χρόνια η περιοχή είχε γίνει φυσικό καταφύγιο για πολλά ζωάκια που βλέπαμε, αλεπουδες, λαγουδάκια, περδικες, κουκουβαγιες, χελωνες, σαυρες, τα οποία ταΐσαμε και προστατεύαμε...

Οι πυρκαγιές που ζήσαμε είχαν όλες κοινά χαρακτηριστικά: το κομβικό σημείο ήταν οι κορφές των λόφων πίσω από το Λυρειο μοναστήρι (βορειοδυτικά) και καταλύτης οι ισχυροί άνεμοι του Ιουλίου και του Αυγούστου, γνωστοί στην περιοχή από την Αρχαιότητα. Όλοι έτρεμαν στη σκέψη ότι οταν θα έπαιρνε φωτιά εκείνο το σημείο, θα κινδυνεύαμε και από την πρώτη φωτιά είχαν γίνει κάποιες αντιπυρικές ζώνες, οι οποίες όμως δεν αρκούσαν, γιατί οι φλογες εύκολα τις πήδαγαν... τα καλοκαίρια κάναμε περιπολίες, κάποιες από τις οποίες έσωσαν την κατάσταση.

Δυστυχώς κάποιες άλλες πυρκαγιές κατάφεραν να εξαπλωθούν και έτσι καήκαμε: το 1995 στην μεγάλη πυρκαγιά του Διονύσου, το 1998 που σβήναμε από την αυλή με κουβάδες (η βλάστηση δεν είχε ακόμη μεγαλώσει πολύ και δεν κινδύνεψε το σπίτι), το 2005, το 2009, το 2012... κάπου εκει, στις αρχές του 2000 υψώσαμε τα περιμετρικά τείχη και φτιάξαμε αντιπυρική ζώνη γύρω από την αυλή -το ίδιο έκαναν και πολλοί άλλοι γείτονες...

Με αυτή την προπεδια στην πυρκαγιά ως υπόβαθρο, ξεκινησε και η τωρινή, τραγικότερη όλων ιστορία φωτιάς...

Το μεσημέρι της Δευτέρας στις 2.30 κατεβαίνω στην παραλία Μαρικες στη Ραφήνα για μπάνιο, όπου μαθαίνω για τη φωτιά της Κινέτας. Ο ουρανός είναι μαύρος και η θάλασσα ήρεμη μεν, όμως με μια πολύ παράξενη αύρα: Οι Μαρικες είναι η αγαπημένη μου παραλία και όλοι εδώ γνωρίζουν ποσό σπάνιο και τέλειο είναι να την πετύχεις ακυματιστη. Προσωπικά μου δημιουργεί πάντα ένα συναίσθημα ευφορίας και όταν δεν είμαι καλά ψυχολογικά πηγαινω εκει να χαλαρώσω και να συνέλθω. Κολυμπώ πάντα στα βαθιά διασχίζοντας τον κόλπο. Το ίδιο έκανα και το μεσημέρι της Δευτέρα και ενώ χαλάρωνα ανάσκελα στη μέση της διαδρομής νιώθω ένα τρεμούλιασμα στη θάλασσα και συνειδητοποιώ ότι με τραβά με δύναμη προς τα μέσα. Κολυμπώ έντονα και βγαίνω με δυσκολία στην ακτη. Ο άνεμος είναι δυτικός (από το βουνό προς τη θάλασσα) και όπως ξαφνικά ξεκινά, έτσι ξαφνικά αρχίζει και δυναμώνει...

Φτάνω στο σπίτι μας κατά τις 16.00 κάνω ένα μπάνιο και στις 16.30 βγαίνω στη βεράντα. Ο άνεμος έχει δυναμώσει τώρα πολύ και φυσά σε ριππες, ενώ ένα μαύρο σύννεφο φαίνεται να μας κατακλύζει από βορειοδυτικά. Συμβουλεύω τη μητέρα μου έντονα να μην πάει στη θάλασσα (στον Άγιο Αντρέα) και ευτυχώς με ακούει, αν και με θεωρεί υπερβολική... μιλώ με γείτονες στο τηλέφωνο γιατί μυρίζει έντονα καπνός και υπάρχουν στάχτες στον αέρα αλλά καμία είδηση δεν υπάρχει στα ΜΜΕ και το διαδίκτυο και η γενική εντύπωση είναι ότι η στάχτη και ο καπνός προέρχονται από την Κινέτα που όπως λένε στις ειδήσεις, το σύννεφο φτάνει μέχρι την Ανατολική Αττική... νομίζω ότι αυτή η είδηση παραπλάνησε τους περισσότερους στην αρχή... 

Και ενώ αυτό συμβαίνει στις 16.55, μαθαίνουμε από το διαδίκτυο για μικρή εστία φωτιας στην Πεντέλη... λίγα λεπτά μετά κάποιοι γείτονες ανεβαίνουμε στην κορυφογραμμή και βλέπουμε τη φωτιά στην πέρα δυτική κορυφογραμμή, ισως δυο χλμ σε ευθεία από το σπίτι μας (μεσολαβεί μια χαράδρα και άλλη μια κορυφή). Συνειδητοποιούμε ότι υπάρχει κίνδυνος αλλά όχι το μέγεθος του καθώς όπως έγραψα, έχουμε όλοι εδώ ήδη ζήσει πολλές φωτιές τις οποίες υπερασπιστήκαμε στις αυλές μας... 

Πάρ ολ αυτά ζήτω στη μητέρα μου να πάρει τα δυο σκυλάκια μας και να κατέβει με το αυτοκίνητο της στην πρώτη είσοδο του Νέου Βουτζά περισσότερο ως πρόληψη... στο σπίτι υπάρχουν δυο ακόμη αυτοκίνητα, το δικό μου και της αδελφής μου που λείπει, όποτε ζήτω τη βοήθεια του γείτονα να κατεβάσουμε κάτω το ένα αυτοκίνητο για ασφάλεια και πρόληψη και να πάρω εγώ το άλλο... είμαστε ακόμη αρκετά χαλαροί όλοι εδώ και η φωτογραφία που επισυνάπτω έχει τραβηχτεί στις 17.30 πριν κατεβάσω το πρώτο αυτοκίνητο. Ο γείτονας εντωμεταξύ έχει αφήσει τη γυναίκα του στο σπίτι δίπλα για να οδηγήσει το αυτοκίνητο (δηλαδή δεν αντιλαμβάνεται όπως και όλοι μας το ποσό επικίνδυνη είναι η φάση). Όταν επιστρέφουμε λιγα λεπτά μετά, η γυναίκα είναι σε πανικό και οι φλογες από το απέναντι βουνό έχουν ταξιδέψει δυο χλμ και βρίσκονται στο παραδίπλα οικόπεδο πάνω από εμάς, δλδ στα 50 μέτρα από το σπίτι μας. Η φωτογραφία που ανεβάζω είναι τραβηγμένη στις 17.45 δλδ ένα τέταρτο μετά την πρώτη φωτογραφία!!! Φεύγουμε τρέχοντας, μη προλαβαίνοντας να κλείσουμε ούτε την πόρτα της αυλής. Εγώ έχω πάθει κρίση, πάει το σπίτι..., τρέμω και φτάνοντας στον Νεο Βουτζά προσπαθούν να με ηρεμήσουν... 

Μέχρι στιγμής ο πανικός όλων είναι για το δάσος και τα σπίτια στις δυτικες ακρες του οικισμού. Έχουμε όλοι συγκεντρωθεί στην είσοδο του Βουτζά στη λεωφόρο Μαραθωνος που είναι το ασφαλές σημείο, το καταφύγιο, το απυρόβλητο... κάποιοι κάθονται στο καφενείο προσπαθώντας να συνέλθουν... 

Στις 18.30, 45 λεπτά μετά την έλευση της φωτιάς στα όρια του οικισμού και σε ευθεία απόσταση 1,2 χλμ, συνειδητοποιούμε με φρίκη ότι η φωτιά έχει μπει στο κέντρο των οικισμων Νέος Βουτζας και Νέος Ποντος και κατεβαίνει προς τον κόμβο όπου βρισκόμαστε!! 

Να ενημερώσω ότι αυτό δεν έχει ξανασυμβεί ποτέ!! Ακόμη και στην πρώτη μεγάλη φωτιά του 1978 ακόμη και στις επόμενες ο κόμβος ήταν το απυρόβλητο και καιγοντουσαν πάντα οι άκρες του οικισμού... Η Μαραθωνος, εξαιρετικά φαρδυς δρομος, ήταν για ολους απόλυτα ασφαλης τοπος. Για το λόγο αυτό ο κόσμος κοίταζε πετρωμενος και κανένας δεν έφευγε, νομίζοντας ότι όλο αυτό ήταν ένα όνειρο η μια οφθαλμαπάτη... Γιαυτο και όταν είπα στη μητέρα μου να μπει με τα σκυλάκια στο αυτοκίνητο της και να πάει στη Ραφήνα χωρίς πολλές αντιρρήσεις, τρόμαξα να την πείσω... κανένας άλλος δεν είχε κουνηθεί, έκοβαν βόλτες, έβγαζαν φωτογραφίες με πλήρη άγνοια του κινδύνου. Τελικά η μητέρα έφυγε, και πέντε λεπτά αργότερα κινητοποιηθήκαμε και οι υπόλοιποι με κατεύθυνση το λιμάνι της Ραφηνας η την Νέα Μακρη...

Να σημειωθεί εδώ όσον αφορά την κινητοποίηση των αρχών, της πυροσβεστικής, της αστυνομίας, ελικοπτέρων, αεροπλάνων κλπ, ότι όλα έγιναν τόσο σύντομα που δεν υπήρχε περίπτωση να γίνει κάτι διαφορετικό και καλύτερο από ότι έγινε. Όχι!!! Δεν μας εγκατέλειψαν για χάρη της Κινέτας, ούτε και έλειψε ο συντονισμος, δεν έλειψαν τα οχήματα της πυροσβεστικής, η ρύθμιση της κυκλοφορίας και όλα τα υπόλοιπα, αλλά στο βαθμό που ακόμη ζούσαμε την πρώτη φάση της πυρκαγιάς που είχε διάρκεια μιας ώρας από τη στιγμή που φάνηκε στο βουνό, αλλά που απλωθηκε τόσο αστραπιαία σε ένα πολύ πλατύ μέτωπο, δεν μπορούσαν να γίνουν θαύματα!! Υπήρχαν εκατοντάδες άτομα συγκεντρωμένα και αλλά πολλά στους παράλληλους δρομους δυτικά της Μαραθωνος κοντά στον κόμβο και κάπου 100 αυτοκίνητα, άλλα σταθμευμένα, άλλα να γυρίζουν πάνω-κάτω στην ταραχή... Όπως γνωρίζετε από τα ΜΜΕ πολλοί άνθρωποι σε εκείνους τους παράλληλους δρόμους εγκλωβίστηκαν στα αυτοκίνητα τους γιατί η φωτιά έκαψε δέντρα, κολώνες ΔΕΗ και τα εγκατέλειψαν, κάποιοι δυστυχώς δεν υπήρξαν τυχεροί και κάηκαν μέσα σε αυτά ζωντανοί... στο μεταξύ, καθώς η όλη περιοχή (Νέος Βουτζας, Ραφήνα, Κόκκινο Λιμανάκι, Μάτι) είναι σαν συγκοινωνούντα δοχεία (όλοι έχουμε φίλους σε όλες αυτές τις περιοχές) πολλοί που βρίσκονταν σε μια από αυτές τις περιοχές έτρεχαν να δουν τι γίνεται με το σπίτι τους που ήταν σε μια άλλη γειτονική περιοχή. Υπήρχε δηλαδή ένας μεγάλος φόρτος σε ενδιάμεση κίνηση στους δρόμους εκτός από την μαζική έξοδο που έγινε στις περισσότερες περιπτώσεις τελευταία στιγμή, καθώς οι κάτω περιοχές κοντά στη Μαραθωνος και την παραλία, νόμιζαν οτι είναι ασφαλείς...

Αυτά είχα να πω, τα παραπέρα τα γνωρίζετε από τα ΜΜΕ, εμείς εδώ δεν έχουμε ηλεκτρικό ρεύμα όποτε δε βλέπουμε τηλεόραση, μοιραζόμαστε τις προσωπικές μας αναμνήσεις και βιώματα με αυτά των γειτόνων. 

Τελευταία σκηνή, μαύρη μνήμη... κόσμος πολύς με σκυλάκια στην παραλία της Ραφηνας δίπλα στο λιμάνι να βλέπουμε στον ορίζοντα βόρεια τις φλογες, να σκεφτόμαστε ότι το κακό φτάνει στη θάλασσα, στο λιμάνι, να βλέπουμε μέσα από μια μαύρη ομίχλη να έρχονται τα πλοία και να κατεβάζουν κόσμο (ειναι ένα αναπάντητο για εμενα ερώτημα το γιατί δεν τα έστειλαν στο Λαύριο, καθώς με τον κόσμο και τα αυτοκίνητα που κατέφθασαν στο λιμάνι υπήρξε ταλαιπωρία, συνωστισμός και δυσκολευτήκαμε όλοι να απομακρυνθούμε από την περιοχή που περιμετρικά καιγόταν), να ακούμε εκρήξεις... καίγεται ο Αη Νικόλας!!! Όχι!!! Είναι το σπίτι του Καραμανλή και αυτός θα το σώσει... χα!!! τέτοιες κουβέντες... ποσό ειρωνικά ανόητες... ποσό αφελείς... Αυτό που ακόμη δε γνωρίζαμε ήταν όμως το ότι πίσω από τις φλογες στο εκκλησάκι του Αη Νικόλα και στο σπίτι κάποιοι καραμανλη, καίγονταν ζωντανοί άνθρωποι και εξαφανιζόταν από τον χάρτη ολόκληροι οικισμοί..

Ευφροσύνη Τσακιρη, Δρ Αρχιτέκτων Μηχανικος, Πολεοδόμος ΕΜΠ

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)