Οι σχεδιασμοί των κυρίαρχων ευρωπαϊκών ελίτ, σύμφωνα με τους οποίους πρέπει να επιβληθεί λιτότητα, ώστε μέσα από την καταστροφή να... σωθούν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες, ιδιαίτερα μάλιστα ο ευρωπαϊκός Νότος, αποδεικνύονται εκτός πραγματικότητας. Το πείραμα με την ολιγομελή κυβέρνηση τεχνοκρατών Μόντι και τη σχεδιαζόμενη κατεδάφιση του πολιτικού συστήματος, ώστε να μετατοπιστούν στις αγορές τα κέντρα λήψης των αποφάσεων, απέτυχε. Οι κοινωνίες δεν έχουν αποφασίσει να αυτοκτονήσουν!
Η αρχή έγινε πέρυσι στην Ελλάδα, όπου όμως ο τραπεζίτης πρωθυπουργός Παπαδήμος δεν τόλμησε να διεκδικήσει την ψήφο και ξεχάστηκε. Ο Σαμαράς ανέβηκε ως αντιμνημονιακός, αντιμετωπίζει όμως τώρα το ενδεχόμενο να μη βγάλει το καλοκαίρι στην κυβέρνηση, όπως ο ίδιος ομολογεί, μην τολμώντας να προκηρύξει εκλογές. Στην Ιταλία ο Μόντι (το ομόλογο κυβερνητικό σχήμα του Παπαδήμου) τόλμησε να ζητήσει την ψήφο και αποδοκιμάστηκε. Μαζί του και το σχέδιο για συγκυβέρνηση με την Κεντροαριστερά. Το Κέντρο, ενόσω μάλιστα αντιπροσωπεύει την καχυποψία των κυρίαρχων ελίτ απέναντι στη δημοκρατία και την πολιτική, αδυνατεί να συγκροτηθεί σε συνθήκες κρίσης, ιδιαίτερα κρίσης αντιπροσώπευσης, και εντεινόμενης λιτότητας, δηλαδή αυξανόμενης κοινωνικής περιθωριοποίησης των λαϊκών τάξεων. Είναι το Κέντρο, που με την "ευρωνομιμοφροσύνη" του αποκόπτεται από κάθε επικοινωνία με τον λαϊκό παράγοντα. Ο Βενιζέλος, ο οποίος χθες πρότεινε συνταγματοποίηση του νεοφιλελευθερισμού, δείχνει να έχει άγνοια κινδύνου...
Με το Κέντρο να βυθίζεται, η αντιπαράθεση μεταξύ Κεντροδεξιάς και Κεντροαριστεράς προσλαμβάνει άλλη μορφή, καθώς μάλιστα ο κοινωνικός ριζοσπαστισμός διοχετεύεται σε σχήματα νέα, είτε πρόκειται για μετεξέλιξη παλαιών σχημάτων με ιστορικές αριστερές ρίζες, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, είτε σε νεοπαγή αντιφατικά σχήματα, όπως αυτό του Μπέπε Γκρίλο. Απομένει να δούμε αν ο χθεσινός θρίαμβος του Γκρίλο θα επηρεάσει βαθύτερα την πολιτική και την κοινωνία στην Ιταλία. Το σχήμα αυτό εκφράζει, με μεγάλη αντιφατικότητα, τη λαϊκή απαίτηση να νικηθεί η λιτότητα και, με τρόπο ακαθόριστο επί του παρόντος, την ανάγκη να ακολουθήσουν μια διαφορετική πορεία η Ιταλία και η Ευρώπη, να ανατραπούν οι συσχετισμοί της πολιτικής διαφθοράς.
Σίγουρα η ελληνική και η ιταλική περίπτωση έχουν πολλές διαφορές. Έχουν όμως κοινό παρονομαστή. Οι κοινωνίες δεν μπαίνουν στον νάρθηκα, κινούνται, θέλουν να πρωταγωνιστήσουν, απορρίπτουν την τεχνοκρατική βαθιά ταξική διαχείριση των προβλημάτων τους. Σε μεγάλο ποσοστό, επιμένουν πολιτικά, ακόμη κι αν ακούγεται η βοή της αντιπολιτικής διάθεσης, αναζητούν λύσεις έξω από το πλαίσιο του συστήματος. Μέσα σ' αυτή τη βοή διαμορφώνονται οι δυνατότητες μιας νέας πολιτικοποίησης με έρεισμα τα κοινωνικά προβλήματα και αξίες αυτές που παραδοσιακά υποστηρίζει η Αριστερά. Ελλοχεύει, πάντοτε, ο κίνδυνος της ακροδεξιάς παρεκτροπής.
Ο λαϊκισμός, για τον οποίο η Αριστερά έχει κατηγορηθεί ξεδιάντροπα από τους λαϊκιστές των αγορών, αναδεικνύεται δύναμη αντίστασης των λαϊκών τάξεων, αναγκαία συνθήκη για τη δημοκρατική λαϊκότητα και τη νομιμοποίηση μιας ριζικά διαφορετικής πορείας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αναμφίβολα δεν πρόκειται για ευθύγραμμη πορεία. Σίγουρα όμως η δημοκρατία και η πολιτική τιμωρούν όσους τις αγνοούν.
