to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Η πολιτική κληρονομιά του Μακαρίου

«Η ηχώ των λόγων του διατηρεί και σήμερα τη δύναμή της, στο ακέραιο»


Πέρασαν 40 χρόνια από τον θάνατο του προέδρου Μακαρίου (3.8.1977). Σε μια περίοδο έντονου προβληματισμού για το Κυπριακό, μετά την Διάσκεψη του Κραν Μοντανά, η επέτειος αυτή προσφέρεται  για την εξαγωγή πολλών και κρίσιμων διδαγμάτων.  

O Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ηγήθηκε του αγώνα κατά της βρετανικής αποικιοκρατίας. Για την δράση του αυτή εξορίστηκε στις Σεϋχέλλες και στην συνέχεια, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις συνομιλίες για την κατάκτηση της κυπριακής ανεξαρτησίας, έστω και κουτσουρεμένης, λόγω της επιβολής του καθεστώτος των διεθνών εγγυήσεων. Παρότι ο κύπριος ηγέτης αγωνίστηκε για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, επέδειξε εξαρχής ρεαλισμό ως προς τους όρους της λειτουργίας του ανεξάρτητου – δικοινοτικού από ιδρύσεώς του – κυπριακού κράτους. «Δια την ομαλή λειτουργίαν της νέας πολιτείας και την απρόσκοπτον πρόοδον αυτής – έλεγε τότε σε ομιλία του – απαραίτητος προϋπόθεσις τυγχάνουν η ειλικρινής και στενή συνεργασία πάντων των συμβαλλομένων παραγόντων και η αμοιβαία εκτίμησις και ο σεβασμός των εθνικών και πνευματικών ιδεωδών και παραδόσεων των Ελλήνων και των Τούρκων κατοίκων της νήσου».

Ο Μακάριος υπήρξε μεγάλος ηγέτης με ισχυρή προσωπικότητα και διεθνή ακτινοβολία. Εξαρχής   αποφάσισε την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Κίνημα των Αδεσμεύτων, ακολουθώντας πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική. Επιλογή που τον κατέστησε «κόκκινο πανί» για τα «γεράκια» των ΗΠΑ, που τον χαρακτήριζαν «Κάστρο της Μεσογείου», λόγω και των καλών σχέσεων που διατηρούσε με την Σοβιετική Ένωση.

Μετά την κρίση του 1963-64, ο κύπριος ηγέτης αναζήτησε στο διακοινοτικό διάλογο και όχι στα «δυναμικά μέσα» την επίλυση της κρίσης που είχε οδηγήσει στις «πράσινες γραμμές» και στην εγκατάσταση ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στην Κύπρο από το 1964. Έτσι, άρχισαν το 1968, με   την μεσολάβηση του ΟΗΕ,   οι πρώτες διακοινοτικές συνομιλίες με βάση την πολιτική της «εφικτής λύσης», που είχε διακηρύξει ο Μακάριος στις αρχές του χρόνου. Πολιτική, που όμως βρήκε αντιμέτωπους τους «υπερπατριώτες»   σε Κύπρο και στην Ελλάδα,  οι οποίοι πολέμησαν με χίλιους δυο τρόπους τον Μακάριο, με αποκορύφωμα το χουντικό πραξικόπημα του 1974 για την ανατροπή και την δολοφονία του, έχοντας συνεργούς στα σκοτεινά τους σχέδια  και ξένες δυνάμεις.

Ωστόσο, δεν κατάφεραν οι πραξικοπηματίες, ελλαδίτες και κύπριοι, να δολοφονήσουν τον Μακάριο, ο οποίος και επέστρεψε στα καθήκοντά του. Επιστρέφοντας από την αυτοεξορία του, μετά την τραγωδία του 1974, ο Μακάριος είχε πεισθεί ακόμη περισσότερο για την ανάγκη της επαναπροσέγγισης των δύο Κοινοτήτων. «Τάσεις σωβινιστικαί   παρωχημένων εποχών ή οιασδήποτε φύσεως προκαταλήψεις ούτε τους ελληνοκυπρίους ούτε τους Τουρκοκυπρίους ωφελούν», έλεγε, προσθέτοντας ότι «η σκληρά πείρα του παρελθόντος πρέπει να είναι διδάσκαλος δι’ αμφοτέρας τα πλευράς».

Μετά δύο χρόνια και κάτι, ο Μακάριος έκανε το μεγάλο βήμα να αποδεχθεί την διζωνική- δικοινοτική ομοσπονδία, υπογράφοντας συμφωνία με τον Ντενκτάς, στις 12.2.1977,  για  «μια ανεξάρτητη, αδέσμευτη, δικοινοτική ομόσπονδη δημοκρατία».

Ας σημειωθεί ότι η συμφωνία αυτή (όπως και η παρόμοια Κυπριανού-Ντενκτάς, το 1979), έχει ενσωματωθεί στα ψηφίσματα του ΟΗΕ, που αποτελούν τη βάση για τη λύση του Κυπριακού. Άρα, τυχόν απομάκρυνση της Ελληνοκυπριακής πλευράς από τη βάση αυτή θα ήταν καταστροφική για το Κυπριακό.

Δυστυχώς, ο Μακάριος πέθανε λίγους μήνες μετά τη Συμφωνία του με τον  Ντενκτάς. Βέβαια, ο διάδοχός του στην προεδρία, Σπύρος Κυπριανού, κινήθηκε στον ίδιο δρόμο,  αλλά δεν είχε τις ικανότητες ούτε την διεθνή εμβέλεια του Μακαρίου.   

Ο Μακάριος είχε πλήρη επίγνωση σε τι κόσμο ζούσε. «Επάνω εις τα χώματά μας – έλεγε το 1959– συναντώνται σήμερον η ασιατική εφευρετικότης και σοφία με το πνεύμα της ευρωπαϊκής επιστήμης και τεχνικής. Γύρω από τα πελάγη μας εκτείνονται οι ανήσυχοι επιδιώξεις τριών ηπείρων και δύο κόσμων. Μέσα εις το ταραχώδες τούτο περιβάλλον καλούμεθα να διαδραματίσωμεν το ρόλο του συναρμοστού και συμφιλιωτού».

Η ηχώ των λόγων του διατηρεί και σήμερα τη δύναμή της, στο ακέραιο.  

* Ο Πάνος Τριγάζης, είναι μέλος της ΚΕ του  ΣΥΡΙΖΑ

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)