Όπως περιγράφει το ρεπορτάζ του Άρη Χατζηγεωργίου (εικόνες Μάριος Βαλασόπουλος) στην Εφημερίδα των Συντακτών:

Σε δεκαώροφη πολυκατοικία που μπορεί να φτάνει σε ύψος τα 32 μέτρα απειλείται να μετατραπεί η πλατεία ΕΠΟΝ στους Αμπελόκηπους της Αθήνας. Πρόκειται για έναν από τους ελάχιστους ελεύθερους χώρους στην πυκνοδομημένη αυτή περιοχή και βρίσκεται σε κίνδυνο καθώς υπάρχει φερόμενος ως ιδιοκτήτης που τη διεκδικεί. Μάλιστα ο Δήμος Αθηναίων εμφανίζεται να έχει αναγνωρίσει δικαιώματα από το 2001, χωρίς όμως να έχει πληρώσει το ποσόν της απαλλοτρίωσης.

Ο χώρος με έκταση σχεδόν ενός στρέμματος (853 τ.μ.) στη διασταύρωση των οδών Λαμίας και Εσλιν έχει χαρακτηριστεί κοινόχρηστος από το 1967 με βασιλικό διάταγμα που υπέγραψε ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος τον Ιούλιο, όταν ακόμη συνεργαζόταν με τη χούντα των συνταγματαρχών. Οπως αναφέρουν περίοικοι, δεν είχε ποτέ οικοδομηθεί είτε περιφραχθεί. Το 1981 ο αείμνηστος δήμαρχος Αθηναίων Δημήτρης Μπέης την εγκαινίασε ως πλατεία δίνοντάς της όνομα προς τιμήν της θρυλικής ΕΠΟΝ, της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων που πολέμησε τον φασισμό και είχε ιδρυθεί μέσα στην Κατοχή σε ένα σπίτι ελάχιστα μέτρα από εκεί.

Η πρακτική της διαμόρφωσης χώρων με κοινόχρηστο χαρακτήρα (πλατείες, παιδικές χαρές κ.λπ.), παρά το γεγονός ότι μπορεί να υπήρχε φερόμενος ιδιοκτήτης και δεν είχε συντελεστεί απαλλοτρίωση, ήταν πολύ συνηθισμένη την εποχή εκείνη και με τον τρόπο αυτό διασώθηκαν πολλά οικόπεδα από την ανοικοδόμηση. Από τη στιγμή που διαμορφώθηκε ως πλατεία, φυτεύθηκαν δέντρα που σήμερα φτάνουν σε μεγάλο ύψος, ενώ τοποθετήθηκε και περίπτερο. Διαμορφώθηκε επίσης ένας στενός δρόμος 6 μέτρων και στην απέναντι πλευρά οικοδομήθηκε πριν από τριάντα χρόνια πολυκατοικία με είσοδο προς την πλατεία.

Το θέμα τού πώς θα αντιδράσει ο Δήμος Αθηναίων έφτασε στο δημοτικό συμβούλιο μέσα στον περασμένο Δεκέμβριο δύο φορές, χωρίς όμως να ληφθεί απόφαση. Με βάση τα εισηγητικά έγγραφα, ο φερόμενος ως ιδιοκτήτης εκπροσωπείται από δικαστικό συμπαραστάτη, τοποθετημένο με δικαστική πράξη (προβλέπεται όταν ο ίδιος έχει σοβαρό πρόβλημα να εκπροσωπήσει τον εαυτό του). Ο συμπαραστάτης αποφασίστηκε από το δικαστήριο το 1989 και μάλιστα ύστερα από διαμάχη με άλλα μέλη της οικογένειας που διεκδικούσαν τον ρόλο αυτό.

Το πρόβλημα είναι ότι ο δήμος, σύμφωνα με όσα υποστηρίζει ο δικαστικός συμπαραστάτης, έχει αναγνωρίσει δικαίωμα στον φερόμενο ως ιδιοκτήτη, εκδίδοντας πράξη αναλογισμού αποζημίωσης από το 2001 (επί δημαρχίας Δ. Αβραμόπουλου). Η πράξη αυτή, κατά τους ίδιους ισχυρισμούς, επικυρώθηκε το 2012 από τον τότε περιφερειάρχη Αττικής Γιάννη Σγουρό, ενώ η κυριότητα επί του οικοπέδου είχε αναγνωριστεί από το 1996 με απόφαση του Εφετείου Αθηνών.

Με βάση τα παραπάνω, ο αρμόδιος σήμερα αντιδήμαρχος Βασίλης Αξιώτης εισηγήθηκε να επιβληθεί νέα ρυμοτομική απαλλοτρίωση στο ακίνητο και να εγγραφεί ποσό σχεδόν 1 εκατομμυρίου ευρώ (998.559,46) σε εξειδικευμένο κωδικό ώστε να είναι διαθέσιμο όποτε ολοκληρωθεί η διαδικασία της απαλλοτρίωσης. Η εισήγηση, όμως, που είχε εγκριθεί κατά πλειοψηφία από την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, δεν είχε τύχη φτάνοντας στο δημοτικό συμβούλιο. Την πρώτη φορά έλειπαν στοιχεία και ζητήθηκε αναβολή της συζήτησης.

Οι τίτλοι ιδιοκτησίας

Στη δεύτερη συζήτηση, όμως, στις 28 Δεκεμβρίου, ασκήθηκε έντονη κριτική από συμβούλους της αντιπολίτευσης για τη δέσμευση ενός τόσο μεγάλου ποσού. Ο επικεφαλής της «Ανοιχτής Πόλης» Νάσος Ηλιόπουλος δήλωσε εξ αρχής ότι η παράταξη καταψηφίζει καθώς αφορά έναν χώρο με χρήση πλατείας εδώ και 70 χρόνια. Ρώτησε επιπρόσθετα τι θα σημαίνει αυτή η απόφαση για τους γύρω ιδιοκτήτες (συνήθως καλούνται να βάλουν και εκείνοι το χέρι στην τσέπη, ασχέτως εάν πάντοτε πίστευαν ότι αγοράζουν ακίνητο μπροστά σε μια πλατεία που ανήκει στο Δημόσιο), χωρίς να λάβει απάντηση.

Από την ίδια παράταξη η δημοτική σύμβουλος Δέσποινα Αλεβυζάκη (είχε καταψηφίσει και στην ΕΠΖ) ζήτησε να μάθει για ποιον λόγο δεν προέταξε τα δικαιώματά του ο δήμος στον κοινόχρηστο αυτό χώρο: «Εχετε συνείδηση της ευθύνης σας τόσα χρόνια όσοι διοικούσατε;», αναρωτήθηκε η κ. Αλεβυζάκη, δηλώνοντας αντίθετη στο να δεσμεύονται αυτά τα χρήματα όταν υπάρχουν τόσες άλλες ανάγκες.

Ο Ρήγας Αξελός ρώτησε γιατί δεν επεδίωξε ο δήμος χρησικτησία ή γιατί δεν μπαίνει ένα ενδεικτικό ποσό 1.000 ευρώ στον κωδικό αυτό αντί για 1 εκατομμύριο. Ο Κυριάκος Αγγελάκος ρώτησε εάν έχει ελέγξει ο δήμος τη νομιμότητα των τίτλων ιδιοκτησίας, ενώ την αντίθεσή τους δήλωσαν οι Πέτρος Κωνσταντίνου («Ανταρσία στις Γειτονιές της Αθήνας») και Ντίνα Ρέππα («Αντικαπιταλιστική Ανατροπή στην Αθήνα»).

Ο αντιδήμαρχος Β. Αξιώτης προσπάθησε να δώσει απαντήσεις λέγοντας ότι τα χρήματα μπαίνουν σε κωδικό αλλά δεν θα πληρωθούν, και αυτό απαιτείται στην περίπτωση που τα δικαστήρια αποφανθούν υπέρ του φερόμενου ως ιδιοκτήτη. Ζήτησε να μη δοθούν πολιτικές προεκτάσεις στη συζήτηση, αν και παραδέχθηκε πως όλα τα προηγούμενα χρόνια δεν είχαν γίνει οι απαιτούμενες ενέργειες.

Υποστήριξε πως αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος να προστατευθεί το συμφέρον του δήμου και να μην αναζητηθούν ευθύνες από τη Δικαιοσύνη. Παρά τη συνηγορία του Βασίλη Αγγελόπουλου (δημοτικού συμβούλου της παράταξης Γερουλάνου) ότι «αυτός είναι ο σωστός τρόπος», ο αντιδήμαρχος Αξιώτης αποφάσισε να αναβάλει και πάλι τη λήψη απόφασης προκειμένου την επόμενη φορά να έρθει να εξηγήσει το θέμα η επικεφαλής της αρμόδιας υπηρεσίας.

Υπενθυμίζεται ότι με βάση τον πρόσφατα ψηφισμένο χωροταξικό νόμο 4759 του Κ. Χατζηδάκη, η επιβολή απαλλοτρίωσης από το Δημόσιο σε ιδιωτικό χώρο μπορεί να γίνει μόνο δύο φορές και τα χρονικά περιθώρια είναι πολύ στενά για να πληρωθούν τα χρήματα, αλλιώς ο ιδιοκτήτης μπορεί να εκμεταλλευθεί το ακίνητό του κανονικά.