Οι περισσότεροι απ' αυτούς ήταν πλούσιοι αστοί σε παροικίες του εξωτερικού που απέκτησαν την περιουσία τους σε στενή διαπλοκή με τη διεφθαρμένη κρατική εξουσία της εποχής τους και επιζητώντας με τον πιο στυγνό τρόπο τον προσωπικό τους πλουτισμό. Ο πιο γνωστός «ευεργέτης»-απατεώνας είναι σίγουρα ο Ανδρέας Συγγρός. Ήταν υπεύθυνος για τα «Λαυρεωτικά» (την πρώτη στην Ελλάδα χρηματιστηριακή απάτη) που οδήγησε στη χρεοκοπία και την καταστροφή χιλιάδες Έλληνες και προκάλεσε πολλές αυτοκτονίες. Οι απάτες του Συγγρού αποτέλεσαν έναν από τους παράγοντες που οδήγησε την Ελλάδα στη χρεοκοπία το 1893.
Οι οικογένειες Τοσίτσα και Αβέρωφ από το Μέτσοβο πλούτησαν χάρις στις στενές σχέσεις τους με τους Οθωμανούς σουλτάνους σε Τουρκία και Αίγυπτο.
Ο Μιχαήλ Τοσίτσας ή Τοσίτζας το 1820 μετέβη στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου όπου και εγκαταστάθηκε. Ο Μιχαήλ Τοσίτσας γνωρίστηκε εκεί με τον αντιβασιλέα Μεχμέτ Αλή, ο οποίος τον διόρισε διευθυντή όλης της κτηματικής του περιουσίας. Επιπλέον τον διόρισε προσωπικό του σύμβουλο και επικεφαλής της πρώτης κρατικής Τράπεζας. Ο Τοσίτσας ασχολήθηκε με τη βαμβακοκαλλιέργεια και εξελίχθηκε σε έναν από τους ισχυρότερους γαιοκτήμονες της Αιγύπτου. Ο Τοσίτσας, προστατεύοντας τα πλούτη του δεν ήθελε οποιαδήποτε σχέση με την Ελληνική Επανάσταση και τη Φιλική Εταιρεία. Μάλιστα όταν το 1824 ο Μεχμέτ Αλή αποφάσισε να βοηθήσει τον Σουλτάνο στην καταστολή της ελληνικής επανάστασης, στέλνοντας τον Ιμπραήμ πασά με στρατό στην Πελοπόννησο, ο Τοσίτσας έγινε ο επικεφαλής της επιμελητείας του αιγυπτιακού στρατού και ο άνθρωπος που θησαύριζε με το αίμα και τις σάρκες του ελληνικού λαού.
Τα αιματοβαμμένα χνάρια του Τοσίτσα ακολούθησε χρόνια μετά και ο Γεώργιος Αβέρωφ. Το 1840 σε ηλικία 22 ετών μετέβη στο Κάιρο. Φρόντισε να καλλιεργήσει στενές σχέσεις (όπως ο Τοσίτσας) με την κρατική εξουσία. Ο Γεώργιος Αβέρωφ συνδέθηκε στενά με τον χεδίβη (αντιβασιλέα) της Αιγύπτου Τεουφίκ και η περιουσία του γιγαντωνόταν χρόνο το χρόνο. Απέκτησε απέραντα κτήματα στην Αίγυπτο κάνοντας εξαγωγές κυρίως βαμβάκι και υφάσματα. Κυριάρχησε στο εσωτερικό και εξωτερικό εμπόριο της Αιγύπτου με τα ποταμόπλοιά του, που σχεδόν μονοπωλιακά, μετέφεραν εμπορεύματα στα λιμάνια του Νείλου και της Αλεξάνδρειας.
Ο Αβέρωφ υπήρξε πιστός υπηρέτης του βρετανικού ιμπεριαλισμού. Το 1895, η Βρετανία προχώρησε στην αιματηρή κατάπνιξη της εξέγερσης στο Σουδάν ενάντια στην αποικιοκρατία. Ο Άγγλος στρατηγός Κίτσενερ ηγήθηκε της εκστρατείας. Ο Αβέρωφ έθεσε στη διάθεση του Κίρτσενερ τα ποταμόπλοιά του. Τα ποταμόπλοια διασκευάστηκαν σε κανονιοφόρα και ο αγγλικός στρατός προχώρησε μέσω της φυσικής πλωτής αρτηρίας του Νείλου προς το νότο. Τόσο σημαντική ήταν η συμβολή του Αβέρωφ στην κατάπνιξη της επανάστασης στο Σουδάν που οι Βρετανοί έδωσαν σε ένα κόλπο του Νείλου το όνομα του Αβέρωφ.
Για το τέλος δυο διδακτικές επισημάνσεις:
Ι. Το νεοελληνικό κράτος δεν χαρακτηρίζει «εθνικό ευεργέτη» τον Ρήγα Βελεστινλή που έδωσε το σύνολο της περιουσίας του για το μεγάλο διαφωτιστικό του έργο, αλλά και την ίδια του τη ζωή.
ΙΙ. Οι σύγχρονοι «εθνικοί ευεργέτες» είναι διαφορετικοί. Δεν αρκούνται στην υστεροφημία. Προσθέτουν στο επιχειρηματικό προφίλ τους την ιδιότητα του «χορηγού», με το αζημίωτο φυσικά. Η θεσμοθέτηση των φορολογικών απαλλαγών για τις «δωρεές», μεταφέρει το κόστος των «ευεργεσιών» στην τσέπη όλων των φορολογουμένων. Κανείς δεν μπορεί να ξεχωρίσει μια σύγχρονη «χορηγία» από μια κανονικότατη επιχειρηματική δραστηριότητα. Από αυτήν την άποψη, οι σύγχρονοι «εθνικοί ευεργέτες» είναι πιο ειλικρινείς.
