to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Η νέα κούρσα εξοπλισμών: Στόχος η Κίνα, θύμα η Ευρώπη

«Κατά παράδοξο τρόπο, πάντως, η Ρωσία βγαίνει ωφελημένη από την αμερικανική απόσυρση, καθώς θα μπορεί να συνεχίσει τις εξοπλιστικές της δραστηριότητες, χωρίς την κατηγορία της παραβίασης μίας συνθήκης, στην οποία την χαριστική βολή έδωσε η άλλη πλευρά»


Η ανακοίνωση της αποχώρησης των ΗΠΑ στις 2 Φεβρουαρίου από τη συνθήκη INF του 1987 για την απαγόρευση των πυρηνικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς αποτελεί καθοριστικό βήμα για την αναίρεση όλου του πλαισίου ελέγχου των εξοπλισμών που είχε οικοδομηθεί μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Μόσχας από τις αρχές της δεκαετίας του '70.

Σύμφωνα με τη διατύπωση της σχετικής ανακοίνωσης του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών στις 2 Φεβρουαρίου, η αμερικανική απόφαση "θα έχει ασφαλώς δραματικές επιπτώσεις για όλη την αρχιτεκτονική της διεθνούς ασφάλειας και της στρατηγικής σταθερότητας, ιδίως στην Ευρώπη".

Ήδη η καταγγελία από αμερικανικής πλευράς της αντιβαλλιστικής συνθήκης ΑΒΜ το 2002 βρίσκεται στην καρδιά των τριβών μεταξύ της πουτινικής Ρωσίας και των ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια, όπως άλλωστε και η μη επικύρωση από το Κογκρέσο της διεθνούς συνθήκης CTBT του 1994 για την απαγόρευση των πυρηνικών δοκιμών, ενώ ουδείς δύναται να αισιοδοξεί για την ανανέωση της συνθήκης New START, η οποία περιορίζει τον αριθμό των πυρηνικών κεφαλών που δικαιούνται να διατηρούν οι δύο υπερδυνάμεις και εκπνέει το 2021.

Η συνθήκη INF, η οποία απαγορεύει την ανάπτυξη πυραύλων χερσαίας βάσης μεσαίου βεληνεκούς (ήτοι από 500 έως 5.000 χιλιόμετρα ή 311 έως 3.317 μίλια) έχει ιδιαίτερη σημασία, καθόσον αφορά στα όπλα τα οποία δίνουν τη δυνατότητα πρώτου πυρηνικού πλήγματος, σε αντίθεση με τους διηπειρωτικούς πυραύλους, οι οποίοι μπορούν να ανιχνευθούν προτού πλήξουν τον στόχο τους.

Όταν υπεγράφη, επί των ημερών των Ρόναλντ Ρέηγκαν και Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, η συνθήκη INF είχε χαιρετισθεί ως ιστορική και είχε ως άμεσο αποτέλεσμα την καταστροφή περίπου 2.600 πυραύλων. Έθεσε έτσι τέρμα στην ένταση που οικοδομούνταν στην Ευρώπη σχετικά με την ανάπτυξη, εκατέρωθεν του Τείχους, των σοβιετικών πυραύλων SS-20 και των αμερικανικών Pershing, που είχαν βρεθεί στο στόχαστρο του αναπτυσσόμενου αντιπυρηνικού κινήματος των δυτικοευρωπαϊκών χωρών. 

Τρεις δεκαετίες μετά, το πλαίσιο έχει αλλάξει δραματικά. Όπως είχε προειδοποιήσει ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μάικλ Πομπέο από τις 4 Δεκεμβρίου, δίνοντας στη Μόσχα περιθώριο δύο μηνών για μία διαπραγμάτευση της τελευταίας στιγμής, η Ουάσιγκτον θεωρεί ότι παύει να δεσμεύεται από την συνθήκη INF, διότι αυτή έχει παραβιαστεί από την ανάπτυξη το 2017 των ρωσικών συστημάτων 9Μ279, χερσαίας εκδοχής των Kalibr 3M-14 που εκτοξεύονται από πλοία ή υποβρύχια και έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί, σε κοινή θέα, κατά τις ρωσικές επιχειρήσεις στη Συρία.

Η απάντηση της ρωσικής πλευράς συνίσταται στο ότι πρόκειται για αντίμετρο στην αμερικανική αντιπυραυλική ασπίδα, στοιχεία της οποίας έχουν ήδη εγκατασταθεί στην Ρουμανία και πρόκειται να αναπτυχθούν στην Πολωνία και την Ιαπωνία, υπό το πρόσχημα της αντιμετώπισης της ιρανικής απειλής.

Όπως ανέφερε ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ σε ειδική συνεδρίαση υπό την προεδρία του Βλαντίμιρ Πούτιν, με τη συμμετοχή και του υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού, η φύση των εκτοξευτήρων της αντιπυραυλικής ασπίδας (συμβατών με επιθετικούς πυραύλους Tomahawk) σημαίνει ότι η συνθήκη INF έχει ήδη παραβιαστεί από αμερικανικής πλευράς και σε κάθε περίπτωση η πρόσφατη αναθεώρηση του πυρηνικού δόγματος των ΗΠΑ καθιστά εμφανέστερη την απειλή. 

Στην ίδια συνεδρίαση ο Πούτιν έδωσε στον Σοϊγκού το πράσινο φως για την ανάπτυξη υπερηχητικών πυραύλων μεσαίου βεληνεκούς χερσαίας βάσης, ως "συμμετρική απάντηση" στην κίνηση των ΗΠΑ στον βαθμό και στον ρυθμό που αυτή θα υλοποιηθεί.

Κατά παράδοξο τρόπο, πάντως, η Ρωσία βγαίνει ωφελημένη από την αμερικανική απόσυρση, καθώς θα μπορεί να συνεχίσει τις εξοπλιστικές της δραστηριότητες, χωρίς την κατηγορία της παραβίασης μίας συνθήκης, στην οποία την χαριστική βολή έδωσε η άλλη πλευρά.

Με δεδομένο ότι η ασφάλεια των ΗΠΑ απέναντι σε πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς διαφυλάσσεται από δύο ωκεανούς, η καταγγελία της συνθήκης INF από την κυβέρνηση Τραμπ έχει περισσότερο από ο,τιδήποτε άλλο να κάνει με την αμερικανική ηγεμονία στην Ευρώπη, οι ιθύνοντες της οποίας έχουν ήδη εκφράσει την δυσφορία τους για αυτή την κίνηση, που κινδυνεύει να φέρει και πάλι την γηραιά ήπειρο στην εποχή των Pershing.

Μολονότι το όλο ζήτημα παρουσιάζεται ως ρωσο-αμερικανική διένεξη, οι προσεκτικοί παρατηρητές στρέφουν τα βλέμματά τους προς τον ανταγωνισμό των ΗΠΑ με την Κίνα, η οποία δεν δεσμεύεται από την IBN και αποτελεί το αντικείμενο αμερικανικών σχεδιασμών ανάσχεσης. Εξ ού και ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίσθηκε κατά την ετήσια ομιλία του για την Κατάσταση του Έθνους πρόθυμος να συζητήσει μια νέα εκδοχή της ΙΒΝ, η οποία "θα περιλαμβάνει την Κίνα και άλλους" (λ.χ. Ινδία και Ιράν).

Στην πραγματικότητα, και η Ρωσία έχει κάθε λόγο να συμπράξει σε κάτι τέτοιο έχοντας τις δικές της ανησυχίες για την κινεζική εξοπλιστική δραστηριότητα. Όμως στον βαθμό που το '90 των κινεζικών πυραύλων είναι μεσαίου βεληνεκούς η ανταπόκριση του Πεκίνου σε ένα τέτοιο καθεστώς ελέγχου είναι εξαιρετικά αμφίβολη.

Ακόμη και έτσι, πάντως, η πρωτοβουλία απόσυρσης από την IBN μοιάζει περισσότερο υπαγορευόμενη από ιδεολογικούς παρά στρατηγικούς λόγους. Η αποτίναξη κάθε πλέγματος πολυμερών κανόνων το οποίο περιορίζει την αμερικανική κυριαρχία είναι το σημείο όπου συναντάται ο ιδιόμορφος εθνικισμός του Τραμπ με τον νεοσυντηρητισμό του συμβούλου εθνικής ασφαλείας Τζον Μπόλτον. Άλλωστε ο τελευταίος, ως στέλεχος της κυβέρνησης Μπους τζούνιορ, υπήρξε πρωτεργάτης της καταγγελίας της ΑΒΜ, αλλά και της συμφωνίας-πλαίσιο του 1994 για το πυρηνικό πρόγραμμα της Βόρειας Κορέας.

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)