Οι προβλέψεις  - κόλαφος για τα προγράμματα λιτότητας

Την ώρα που κορυφαίοι οικονομολόγοι κατηγορούν την Κομισιόν για εμμονή στη λιτότητα, η ίδια η Κομισιόν επιβεβαιώνει ότι τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής στις χώρες του Νότου δεν βγαίνουν, γιατί τα... σκοτώνει η λιτότητα.

Η διαπίστωση αυτή αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντικές εξελίξεις μέσα στους επόμενους μήνες, όπου θα τεθεί πλέον επιτακτικά το θέμα της αλλαγής του μείγματος της οικονομικής πολιτικής που έχει επιβάλει η τρόικα.

Μέχρι πρόσφατα η Ελλάδα βρισκόταν στο επίκεντρο της κριτικής με βασικό επιχείρημα από την πλευρά της τρόικας ότι καθυστερεί στην εφαρμογή του προγράμματος.

Όμως, τα στοιχεία που έδωσε την Παρασκευή στη δημοσιότητα η Κομισιόν επιβεβαιώνουν ότι η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Πορτογαλία (που ασφαλώς δεν μπορούν να κατηγορηθούν για ελλιπή εφαρμογή του προγράμματος) δεν θα εκπληρώσουν το δημοσιονομικό στόχο για το 2013 και φυσικά ούτε το 2014. Οι δημοσιονομικοί στόχοι δεν θα επιτευχθούν επειδή η «συνταγή» της τρόικας αποδεικνύεται λανθασμένη. Η σκληρή λιτότητα βαθαίνει την ύφεση, συρρικνώνει την κατανάλωση και πυροδοτεί την ανεργία.

Οι Ισπανοί και οι Πορτογάλοι είναι κάθε μέρα στους δρόμους με ανεργία 27% και 17% στο σύνολο και στους νέους 57% και 35%. Την ίδια στιγμή, στη χώρα πρότυπο της «ανταγωνιστικότητας» για τους τεχνοκράτες της Κομισιόν, τη Βουλγαρία, οι λαϊκές κινητοποιήσεις κατά της λιτότητας οδήγησαν στην πτώση την κυβέρνηση Μπορίσοφ. 

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Ισπανίας, όπου η Κομισιόν όχι μόνο δεν προβλέπει βελτίωση για το 2014 στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, αλλά επιδείνωση, αφού το έλλειμμα από 6,7% το 2013 θα ανέλθει στο 7,2% το 2014. Το χρέος του χρόνου θα ξεπεράσει το 100% από 61,5% το 2010. Στην Ιρλανδία το χρέος από το 44,5% του ΑΕΠ το 2008 θα βρεθεί φέτος στο 122% και το έλλειμμα από 7,7% του ΑΕΠ το 2012 θα μειωθεί μόλις στο 7,3% το 2013.

Στην Πορτογαλία, όπου η κεντρική τράπεζα αναθεώρησε προ ημερών προς το χειρότερο την ύφεση για φέτος, το χρέος θα φτάσει φέτος το 124% και το έλλειμμα στο 5%. Η κυβέρνηση γνωστοποίησε δημόσια ότι θέλει περισσότερο χρόνο για να πετύχει τη δημοσιονομική προσαρμογή.

Τα «βέλη» κορυφαίων οικονομολόγων στην Κομισιόν

Παρά την αναγνώριση από τις ευρωπαϊκές ελίτ ότι το πρόγραμμα δε βγαίνει, η μόνη παραχώρηση που κάνει η Κομισιόν στην οικονομική... πραγματικότητα της Ευρώπης είναι να συζητά το ενδεχόμενο να δίνει παρατάσεις (!) στα κράτη μέλη για να επιτυγχάνουν τους δημοσιονομικούς στόχους τους. Ο νεοφιλελεύθερος δογματισμός δέχθηκε τα πυρά κορυφαίων οικομολόγων (κάθε άλλο παρά «αντισυτημικών»)  σε ερώτηση της ισπανικής εφημερίδας El Pais για το αν ευθύνεται η Κομισιόν για τις ασθενείς οικονομικές προοπτικές της Ευρώπης. 

 Μεταξύ αυτών που ρωτήθηκαν, η απάντηση είναι συντριπτικά «ναι», με εξαίρεση το πρώην μέλος της ΕΚΤ, Jose Manuel Gonzalez-Paramo και τον Guntram Wolf του Bruegel.  Χαρακτηριστικάς, ο Paul Krugman έγραψε ότι «αυτοί οι άνθρωποι έχουν κάνει απίστευτη ζημιά και ακόμη έχουν την εξουσία να συνεχίσουν», ενώ και ο Desmond Lachman πρόσθεσε πως «η Κομισιόν άργησε να καταλήξει στο συμπέρασμα στο οποίο έφθασε το ΔΝΤ: η υπερβολική λιτότητα με το ευρώ ως ζουρλομανδύα, είναι αντιπαραγωγική». Από την πλευρά του, ο Dani Rodrik δηλώνει πως «η Κομισιόν κοροϊδεύει τον εαυτό της με την ψευδαίσθηση ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που επιβάλει μπορούν να τονώσουν την οικονομία στο μέσον μιας κατάρρευσης της δραστηριότητας που έγινε χειρότερη από τα μέτρα λιτότητας»

Επιμονή στο αδιέξοδο

Όσο προχωρά η εφαρμογή των πολιτικών λιτότητας, τόσο γίνεται περισσότερο σαφές το αδιέξοδό τους. Αδιέξοδο που διαπιστώνεται από τις προβλέψεις των ίδιων κύκλων που εκπονούν τα προγράμματα λιτότητας. Θυμίζουμε ότι η ύφεση για την ελληνική οικονομία υπολογίστηκε στο 4,4% για το 2013 (παρόμοια ήταν και η πρόβλεψη της Τράπεζας της Ελλάδος) και η ανεργία στο 27%. Παρ΄όλα αυτά, ο Όλι Ρεν  δήλωσε πως δεν πρόκειται να αναθεωρηθεί το ελληνικό πρόγραμμα, τη στιγμή που είναι ολοφάνερο πως επιβάλλεται αλλαγή πορείας με επάνοδο τη ανάπτυξης και διαγραφή μέρους του χρέους. Όπως επισημαίνεται σε ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ για τις «αφερέγγυες προβλέψεις της Κομισιόν», «αναγκαία προϋπόθεση ανάπτυξης για το σύνολο της Ευρώπης αποτελεί η ακύρωση της μνημονιακής πολιτικής της λιτότητας που επεκτείνεται σε όλες τις χώρες και αφήνει στρατιές ανέργων και φτωχών και μια ευρωπαϊκή ρύθμιση για το χρέος, με ταυτόχρονη αλλαγή του ρόλου της ΕΚΤ και της ΕΤΕΠ, που θα συνοδεύεται από στοχευμένες πολιτικές ανάπτυξης και αναδιανομής του πλούτου».

Για να επιτευχθούν τα παραπάνω είναι αναγκαία η συγκρότηση ενός μετώπου των χωρών του Νότου ενάντια στη γερμανική εμμονή για συνέχιση της λιτότητας χωρίς παρεκκλίσεις (όπως επιθυμεί η Μέρκελ μέχρι τουλάχιστον της γερμανικές εκλογές του φθινοπώρου), την ώρα που ακόμα και μια χώρα του "Κέντρου", όπως η  Γαλλία, αδυνατεί να «πιάσει» τους στόχους του αντίστοιχου δικού της  προγράμματος. 

Διαβάστε επίσης: