Κονίστρα, ένα από τα πολλά παραδείγματα εγκατάλειψης του δημόσιου χώρου

Η ιστορική παιδική χαρά στα Άνω Πετράλωνα (Δημοφώντος και Κυμαίων) που λειτουργούσε αδιάλειπτα, ανοιχτή για όλα τα παιδιά από το 1923 από το 2004 κινδύνευε να περάσει στα χέρια ιδιωτών. Πρόκειται για 8 στρέμματα που η Αθήνα δεν άντεχε να στερείται, ιδιαίτερα σε μια εποχή κορύφωσης της κλιματικής κρίσης. Παρά την τυπική ομόφωνη απόφαση του Δήμου Αθηναίων να παραμείνει ο χώρος δημόσιος με τη φροντίδα του Δήμου, δεν είχαν γίνει οι απαραίτητες ενέργειες και το Συμβούλιο Ελληνίδων που εμφανιζόταν ως ο διαχειριστής ή κάτοχος του χώρου κατά καιρούς επεδίωκε την ενοικίαση του σε ιδιώτες με ό,τι μπορεί να σήμαινε αυτό τόσο για την ελεύθερη πρόσβαση όσο και για την οικοδόμηση και οχλούσες χρήσεις στην ίσως πιο όμορφη παιδική χαρά της Αθήνας. Παρά τους αγώνες κατοίκων και συλλογικοτήτων της περιοχής, στους οποίους είχε διαχρονικά σταθεί αρωγός η Ανοιχτή Πόλη,  η απελθούσα δημοτική αρχή επέμενε να αποποιείται κάθε ευθύνη για τη διαμόρφωση του χώρου και την τελεσίδικη παραχώρησή του στους πολίτες, παρατείνοντας έτσι την εδώ και καιρό παράτυπη διαχείριση του χώρου από το Εθνικό Συμβούλιο Ελληνίδων (ΕΣΕ), με τρόπους που υπερέβαιναν τον δημόσιο χαρακτήρα του, καθώς, με φανερά τα σημάδια εγκατάλειψης, κλείδωνε για τους δημότες. 

Δημόσια μετά από πρόταση της Ανοιχτής Πόλης

Η Ανοιχτή Πόλη, για ακόμα μια φορά, έφερε την Πέμπτη 30 Σεπτεμβρίου στο Δημοτικό Συμβούλιο το ζήτημα της Κονίστρας, ζητώντας να αναγνωριστεί η κυριότητα του Δημοσίου σε όλο το χώρο και να αναλάβει ο Δήμος Αθηναίων τη διαχείριση και τη μέριμνα για την ανάπτυξη και τη βελτίωσή του προς όφελος των κατοίκων της περιοχής

Είχε προηγηθεί απάντηση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε ερώτημα της Ανοιχτής Πόλης, σύμφωνα με την οποία «ο χώρος της Κονίστρας Πετραλώνων ανήκει κατά κυριότητα στο Ελληνικό Δημόσιο και η μέριμνα για την ανάπτυξη και βελτίωσή του στο Δήμο Αθηναίων». 

Η πρόταση της Ανοιχτής Πόλης ψηφίστηκε ομόφωνα από το δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας.

Ο επικεφαλής της Ανοιχτής Πόλης, Νάσος Ηλιόπουλος, δηλώνει σε μήνυμά του:

Την τελευταία φορά που βρεθήκαμε στην Κονίστρα, σε ένα από τα πολλά αγωνιστικά καλέσματα της γειτονίας, αντικρίσαμε για άλλη μια φορά ένα χώρο κλειδωμένο και παρατημένο. Είχαμε δεσμευτεί ότι θα κυνηγήσουμε το θέμα με κάθε μέσο. 

Σήμερα (σ.σ. χτες Πέμπτη 30/9) ψηφίστηκε ομόφωνα στο δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων η πρόταση της Ανοιχτής Πόλης. Οι υπηρεσίες του δήμου θα μπουν στον χώρο και ο χώρος θα αποδοθεί στους κατοίκους, καθαρός προσβάσιμος και ασφαλής.

Η Κονίστρα είναι ένα από τα πολλά παραδείγματα εγκατάλειψης του δημόσιου χώρου.

Η Κονίστρα είναι την ίδια στιγμή ένα παράδειγμα ότι οι αγώνες των κατοίκων φέρνουν αποτελέσματα. Ότι σε αυτή την πόλη υπάρχουν πολλοί και πολλές που θα υπερασπιστούν τον δημόσιο χώρο. Ακριβώς όπως δεν χαρίσαμε τα 8 στρέμματα της Κονίστρας δεν θα χαρίσουμε ούτε ένα τετραγωνικό μέτρο.

Στο χέρι μας είναι να έχουμε και άλλες νίκες.

Αναλυτικά η εισήγηση της Ανοιχτής Πόλης στο δημοτικό συμβούλιο:

Ο χώρος της «Κονίστρας» Πετραλώνων βρίσκεται στα Άνω Πετράλωνα στη συμβολή των οδών Κυμαίων και Δημοφώντος και λειτουργεί ως χώρος πρασίνου, ψυχαγωγίας και άθλησης για τα παιδιά της περιοχής. Πρόκειται για έναν χώρο 8 περίπου στρεμμάτων, που είχε παραχωρηθεί προσωρινά στο Εθνικό Συμβούλιο Ελληνίδων (εφεξής ΕΣΕ) σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 152 του Ν. 4173/1929 και με την υπ’ αριθμ. 160897/23-11-1931 απόφαση του τέως υπουργείου Γεωργίας.

Τα δύο από τα οκτώ στρέμματα είχαν μετατραπεί από τις τεχνικές υπηρεσίες του δήμου σε χώρο αθλητικών εγκαταστάσεων (μπασκέτες) ενώ ο υπόλοιπος χώρος (6 στρέμματα περίπου) λειτουργούσε ως περιφραγμένη παιδική χαρά μέχρι το 2013, όταν με αφορμή κάποιες κατολισθήσεις  έκλεισε για λόγους ασφαλείας ενώ ο  αθλητικός χώρος εξακολουθεί να λειτουργεί με ευθύνη του ΟΠΑΝΔΑ μέχρι και σήμερα.

Το 2014 το ΕΣΕ με αγγελίες σε σχετικές ιστοσελίδες επιχείρησε να μισθώσει το χώρο σε ιδιώτες όμως μετά από αντιδράσεις των κατοίκων της περιοχής απέσυρε τις αγγελίες και ο χώρος συνέχισε να χρησιμοποιείται ως δημόσιος από τους κατοίκους της περιοχής.

Η παράταξη μας με σειρά εγγράφων (16087/1931 και 166897/1938) κατάφερε να αποδείξει ότι το τότε Υπουργείο Γεωργίας  είχε παραχωρήσει στο ΕΣΕ την προσωρινή νομή  του χώρου της Κονίστρας και όχι την κυριότητά του. Η δε προσωρινή παραχώρηση της νομής σε κάθε περίπτωση έγινε με σκοπό τη διάθεσή του ως δημόσιου χώρου αναψυχής και άθλησης και σε καμία περίπτωση προς οικονομική εκμετάλλευση οποιασδήποτε μορφής.

Προς τούτο καταθέσαμε το με αριθμ. 170065/15-5-2018 ερώτημα προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας για το ιδιοκτησιακό καθεστώς του χώρου της Κονίστρας και λάβαμε την με αριθ.1239/46514/30-7-2018 απάντηση της αρμόδιας Δ/νσης Δασών σύμφωνα με την οποία  η έκταση ανήκει κατά κυριότητα στο Ελληνικό Δημόσιο και η μέριμνα για την ανάπτυξη και βελτίωσή της στο Δήμο Αθηναίων. 

Το έγγραφο αυτό  το καταθέσαμε στο Δημοτικό Συμβούλιο της 1/8/2018 και  με αριθμό πρωτοκόλλου 235968/25-9-2018 σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου (Νομική, πρασίνου, κοινόχρηστων χώρων, περιουσίας, πρόεδρο ΟΠΑΝΔΑ, κλπ.) ζητώντας να προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες ώστε να αναλάβει τη μέριμνα και την ανάπτυξη του χώρου προς όφελος των κατοίκων της περιοχής, όμως η προηγούμενη διοίκηση δεν έπραξε τίποτα. Αντίθετα, όταν ιδιωτικό κανάλι απευθύνθηκε στις υπηρεσίες του Δήμου Αθηναίων για να λάβει άδεια γυρισμάτων τηλεοπτικής σειράς, ο ΟΠΑΝΔΑ τον παρέπεμψε στο ΕΣΕ.

Κατά τα δύο τελευταία Δημοτικά Συμβούλια τέθηκε και πάλι το ερώτημα προς την απελθούσα δημοτική αρχή  για τη συνεχιζόμενη παράλειψη σύνταξης  διαχειριστικής μελέτης για το χώρο, καθώς στο μεταξύ είχαν ξεκινήσει τα γυρίσματα της τηλεοπτικής σειράς στην παιδική χαρά με άδεια από το ΕΣΕ, τα οποία συνεχίζονται μέχρι σήμερα, ενώ τα κλειδιά από την είσοδο του χώρου σύμφωνα με μαρτυρίες των κατοίκων της φαίνεται να έχει κάποιο πρόσωπο το οποίο λειτουργεί εξ ονόματος του ΕΣΕ.

Η απελθούσα δημοτική αρχή και πάλι  δεν προέβη σε καμία κίνηση ώστε να υπερασπιστεί τον δημόσιο χαρακτήρα του χώρου παραδίδοντας στην ουσία τη διαχείρισή του στο ΕΣΕ, το οποίο το εκμεταλλεύεται για σκοπούς που υπερβαίνουν τον δημόσιο χαρακτήρα του χώρου της Κονίστρας.

Συνεπώς, για όλους του παραπάνω λόγους, ζητούμε να ενταχθεί το θέμα στην ημερήσια διάταξη του Δημοτικού Συμβουλίου της 30/9/2019  ως εξής «Συζήτηση και λήψη απόφασης για την αναγνώριση του δημόσιου χαρακτήρα του πάρκου της Κονίστρας Πετραλώνων και την ανάληψη της διαχείρισης του από τον Δήμο Αθηναίων ώστε να αξιοποιηθεί αποκλειστικά προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος και  των κατοίκων της περιοχής».

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ  να ληφθεί απόφαση για την άμεση ενεργοποίηση των αρμόδιων υπηρεσιών του Δήμου Αθηναίων ώστε α) Να αναγνωριστεί η κυριότητα του Δημοσίου σε όλο το χώρο της Κονίστρας και β) Να αναλάβει ο Δήμος Αθηναίων τη διαχείριση και τη μέριμνα για την ανάπτυξη και τη βελτίωσή του προς όφελος των κατοίκων της περιοχής.