Η Ιταλία οδηγείται σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές στις 4 Μαρτίου, με τον πρωθυπουργό Πάολο Τζεντολόνι και την κυβέρνησή του να παραμένουν στη θέση τους την προεκλογική περίοδο, χωρίς να έχουν δεχθεί μια αρνητική ψήφο της βουλής ή να έχουν υποβάλλει την παραίτησή τους. Ο Π. Τζεντιλόνι αποτελεί για πολλούς μια εγγύηση για τα μετεκλογικά σενάρια, που φαίνονται αρκετά αβέβαια, εάν εξαιρέσει κανείς την ανοδική πορεία της κεντροδεξιάς με ρατσιστικές και φασιστοειδείς παραλλαγές.
* Του Αργύρη Παναγόπουλου
Π. Τζεντιλόνι: Ξεπερνάμε την κρίση και πάμε για εκλογές
“Η αλήθεια είναι ότι η Ιταλία τέθηκε σε επανεκκίνηση μετά την χειρότερη κρίση της μεταπολεμική περιόδου”, τόνισε υπερασπιζόμενος το έργο του ο Π. Τζεντολόνι κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου στην ιταλική βουλή για το κλείσιμο του έτους.
“Πρέπει να αποφύγουμε άσχημες και τραυματικές διακοπές αυτής της πολύ ευαίσθητης στιγμής για την ιταλική οικονομία και την κοινωνία μας που κλείνουν τις πληγές τους”, συνέχισε ο Ιταλός πρωθυπουργός εκτιμώντας ότι υπάρχει “πολύ δρόμος να κάνουμε ακόμη. Αλίμονο, δεν πρέπει να φανταστούμε το μέλλον μας σε βραχύχρονο διάστημα. Η κυβέρνησή μου σχηματίστηκε πριν από έναν χρόνο μετά την ήττα στο δημοψήφισμα, την παραίτηση του Ρέντσι και τις δυσκολίες του Δημοκρατικού Κόμματος, αλλά δεν σταματήσαμε να ζούμε”.
Ανοίγοντας και επισήμως τις διαδικασίες διεξαγωγής πρόωρων εκλογών ο Π. Τζεντιλόνι συμπλήρωσε ότι “αυτή την χρονιά η συνέντευξη Τύπου έχει και μια ιδιαίτερη σημασία, γιατί πρώτα απόλα πρέπει να πω ότι θεωρώ σημαντικό ότι πετύχαμε ένα σημαντικό στόχο της κυβέρνησης, να φθάσουμε δηλαδή στο οργανωμένο τέλος της θητείας της βουλής”.
Η διαδικασία προκήρυξης εκλογών
Ο Ιταλός πρωθυπουργός στην ομιλία του για το τέλος του έτους θεώρησε ότι η ψήφιση του Προϋπολογισμού ολοκλήρωσε το έργο της κυβέρνησής του και ότι η χώρα μπορεί να οδηγηθεί σε εκλογές το Μάρτιο, πιθανώς στις 4 Μαρτίου ή το αργότερο στις 11 Μαρτίου, λίγους μήνες πριν από την ολοκλήρωση της θητείας της βουλής. Ο πρόεδρος της δημοκρατίας Σέρτζιο Ματαρέλα, αφού συμβουλευθεί και τυπικά τους προέδρους της βουλής Λάουρα Μπολτρίνι και της γερουσίας Πιέτρο Γκράσο θα εκδώσει το έτοιμο εδώ και εβδομάδες διάταγμα διάλυσης της βουλής. Αμέσως μετά θα πρέπει να συνεδριάσει το υπουργικό συμβούλιο για να καθορίσει την ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών. Στη συνέχεια ο Π. Τζεντιλόνι και ο υπουργός Εσωτερικών Μάρκο Μινίτι θα πρέπει να ανακοινώσουν στον πρόεδρο της δημοκρατίας την απόφαση της κυβέρνησης και να υπογράψουν το διάταγμα διεξαγωγής των εκλογών που θα φέρει και την ημερομηνία σύγκλισης της νέας βουλής, που δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 20 ημέρες μετά από την διεξαγωγή των εκλογών. Εάν οι εκλογές πραγματοποιηθούν στις 4 Μαρτίου η νέα βουλή θα πρέπει να συγκληθεί έως τις 24 Μαρτίου.
Με τη διάλυση του κοινοβουλίου φαίνεται να μπαίνει για αρκετό καιρό, ίσως και για πάρα πολλά χρόνια στο συρτάρι, ο νόμος για την ιθαγένεια, μετά την αποχώρηση των γερουσιαστών της κεντροδεξιάς, του Κινήματος Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο και 28 γερουσιαστών του Δημοκρατικού Κόμματος, για να μην επικυρώσουν τον νόμο που είχε ψηφίσει η βουλή, με αποτέλεσμα η παραχώρηση της ιταλικής υπηκοότητας στα παιδιά των μεταναστών να μεταφερθεί στις καλένδες.
Ο Π. Τζεντιλόνι θα συνεχίσει... να κυβερνάει
Η κυβέρνηση του Π. Τζεντιλόνι μπορεί να μην έχει από σήμερα την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα συνεχίσει να λαμβάνει σημαντικές αποφάσεις, μέσα στα πλαίσια των ευρωπαϊκών και διεθνών θεσμών και οργανισμών και στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, όπως τη διαχείριση της στρατιωτικής δύναμης που θα σταλεί στο Νίγηρα για τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών προς τη Λιβύη. Δεν αποκλείεται να δούμε την έκτακτη σύγκλιση του διαλυμένου κοινοβουλίου για να ψηφίσει την αποστολή σχεδόν 500 στρατιωτών στο Νίγηρα. Ο πρόεδρος της δημοκρατίας Σ. Ματαρέλα μάλιστα υπογράμμισε ότι η χώρα έχει ανάγκη “μια κυβέρνηση που να κυβερνάει”, δηλώνοντας ότι δημιούργησε μια θεσμική ομάδα που θα εγγυηθεί την ουσιαστική λειτουργία της κυβέρνησης μέχρι την σύγκλιση της νέας βουλής και το σχηματισμό νέας κυβέρνησης.
Το γεγονός ότι οι περισσότερες δημοσκοπήσεις προδικάζουν ένα αβέβαιο μετεκλογικό σενάριο οδηγεί σε προβλέψεις ότι η κυβέρνηση Τζεντιλόνι ή τουλάχιστον ο ίδιος ο Ιταλός πρωθυπουργός θα πρέπει να συνεχίζουν να διαδραματίζουν έναν ουσιαστικό ρόλο και μετά τις εκλογές, για να καθησυχάσουν τις αχόρταγες αγορές που πιθανώς να βιάζονται να σπεκουλάρουν στα ιταλικά ομόλογα και όχι μόνο.
Τη στιγμή που οι ηγέτες της Γερμανίας και της Γαλλίας θα παρουσιάζουν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τις προτάσεις τους για μεταρρυθμίσεις στην Ευρώπη η τρίτη μεγαλύτερη χώρα της ευρωζώνης θα βρίσκεται στο επίκεντρο του σχηματισμού κυβέρνησης αδυνατώντας να παρέμβει ουσιαστικά στις εξελίξεις. Κάτι ανάλογο μπορεί να συμβεί και τον Ιούνιο, εάν διεξαχθούν επαναληπτικές εκλογές και δεν έχει σχηματιστεί νέα κυβέρνηση τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συζητά και θα παίρνει αποφάσεις για το μεταναστευτικό και το δικαίωμα του ασύλου.
Ορισμένοι πάντως που κινδυνολογούν για πιθανή πολιτική αβεβαιότητα στην Ιταλία ξεχνούν την δημοκρατική ιστορία της χώρας και αυτή των “σύντομων” κυβερνήσεων ή το γεγονός ότι η κυβέρνηση του Π. Τζεντιλόνι αποτέλεσε την τρίτη κυβέρνηση από την εκλογή της βουλής το 2013.
Οι δημοσκοπήσεις
Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση της Tecnè το ΔΚ έχασε τον τελευταίο μήνα του έτους 2,3%, που φαίνεται ότι μετακόμισε στο νέο συνασπισμό των Ντ'Αλέμα , Μπερσάνι και Γκράσο, ενώ η κεντροδεξιά συνεχίζει την ανοδική της πορεία για να φθάσει στο 40% και το Κίνημα Πέντε Αστέρων να διολισθαίνει, σε σχέση με τα προηγούμενα επίπεδά του. Ο κεντροδεξιός συνασπισμός της Φόρτσα Ιτάλια του Μπερλουσκόνι, της ρατσιστικής Λέγκας του Βορρά και των νεοφασιστοειδών Αδελφών της Ιταλίας κυμαίνεται στο 38,5%, το ΔΚ 25,2% και με τους κεντροαριστερούς συμμάχους του στο 25,2%, το Κ5Α στο 26,9%, αποτελώντας το μεγαλύτερο κόμμα, και οι Ελεύθεροι και ίσοι των Ντ'Αλέμα, Μπερσάνι και Γκράσο.
Η δημοσκόπηση της Euromedia εμφανίζει μια κεντροαριστερά σε πλήρη άνοδο, που φθάνει στο 40,3%. Το ΔΚ του Μ. Ρέντσι υποχωρεί στο 23,5%, αλλά με τα άλλα τρία ψηφοδέλτια της κεντροαριστερός, που υπολογίζονται στο 3%, φθάνει στο 26,5%, οριακά πάνω από το 26,3% που φαίνεται να λαμβάνει το Κ5Α. Οι Ελεύθεροι και Ίσοι του Γκράσο κυμαίνονται στο 6,4%, ένα ποσοστό που δείχνει ότι ακόμη και εάν συμμαχούσαν με το ΔΚ ή το Κ5Α δεν θα άλλαζε το σενάριο για μια κεντροδεξιά στροφή της χώρας.
Η δημοσκόπηση της Bidimedia δείνει το ΔΚ στο 25,1%, χωρίς να καταφέρνει να φθάσει το 30% με τους συμμάχους του. Οι Ελεύθεροι και Ίσοι κυμαίνονται στο 6,4%, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να αποκτήσουν την πλειοψηφία σε περίπτωση συνεργασίας. Το Κ5Α κυμαίνεται στο 26,5% και φαίνεται και αυτό μακριά από κάθε πιθανότητα πλειοψηφίας, ακόμη και σε περίπτωση συνεργασίας του με τους Ελεύθερους και Ίσους. Η κεντροδεξιά κυμαίνεται στο 34,5%, χωρίς να μπορεί να κατακτήσει την πλειοψηφία των 316 εδρών.
Στη δημοσκόπηση του Πιέπολι φαίνεται ότι ο απερχόμενος πρωθυπουργός Π. Τζεντιλόνι αποτελεί τον πιο δημοφιλή πολιτικό με το 44%, ακολουθεί ο απερχόμενος πρόεδρος της γερουσίας Γκράσο
με το 43% και ο υπουργός Πολιτισμού Ντάριο Φραντσεσκίνι με το 38%.
Κ5Α και Ελεύθεροι και Ίσοι
Ο υποψήφιος πρωθυπουργός του Κ5Α Λουίτζι Ντι Μάγιο δήλωσε διατεθειμένος να μιλήσει μετεκλογικά με όλους για να διασφαλίσει τη διακυβέρνηση και τη σταθερότητα της χώρας και ότι μέσα στις επόμενες ημέρες θα παρουσιαστεί η κυβερνητική ομάδα του Κ5Α, στην οποία θα συμμετάσχουν άτομα που θα εκφράζουν “όλες τις ευαισθησίες των πολιτών... εντός και εκτός Κ5Α”. Ο Λ. Ντι Μάγιο απέκλεισε προεκλογικές συνεργασίες, συμβουλεύοντας επίσης “να κρατάμε χαμηλούς τόνους για ερωτοτροπίες με τον Πιέτρο Γκράσο. Πρέπει να δούμε πόσους βουλευτές θα πάρει το κάθε κόμμα”, δεδομένου ότι το τελευταίο διάστημα φαίνεται η διάθεση για μια μετεκλογική συνεργασία ανάμεσα στο λαϊκιστικό και ξενοφοβικό Κ5Α και τους Ελεύθερους και Ίσους των Ντ'Αλέμα, Μπερσάνι και Γκράσο. Ας μην ξεχνάμε ότι το Κ5Α ψήφισε υπέρ της εκλογής του Π. Γκράσο και της Λ. Μπολτρίνι στις θέσεις των προέδρων της γερουσίας και της βουλής.
Ο Ντι Μάγιο υποστήριξε ότι δεν πρέπει να διεξαχθεί ένα δημοψήφισμα για την παραμονή της Ιταλίας στην ευρωζώνη, γιατί “η Ευρώπη άλλαξε πολύ σε σχέση με το 2013”, εκτιμώντας ότι το γεγονός ότι “στη Γερμανία δεν μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση, στην Πορτογαλία υπάρχει κυβέρνηση μειοψηφίας και στη Γαλλία τα παραδοσιακά κόμματα διαλύθηκαν. Σε αυτό το πλαίσιο για την Ιταλία υπάρχουν περισσότερο περιθώρια για να ακουστεί στην Ευρώπη”.
Ο Πιερλουίτζι Μπερσάνι πάντως εκτιμά ότι το Κ5Α αποτελείται από “συντρόφους που κάνουν λάθος”, για άλλα στελέχη των Ελεύθερων και Ίσων αποτελούν ένα δεξιό, ξενοφοβικό και ρατσιστικό κόμμα, ενώ ο Μάσιμο Ντ'Αλέμα φαίνεται να στοιχηματίζει σε μια νέα κυβέρνηση “πολύ μεγάλου συνασπισμού”, με επικεφαλής τον ίδιο τον Π. Τζεντιλόνι ή τον πρώην πρωθυπουργό Τζουλιάνο Αμάτο με στόχο την ψήφιση ενός νέου εκλογικού νόμου και την επιστροφή στις... κάλπες.
