Εκμεταλλεύθηκε προπαγανδιστικά, κινήματα όπως εκείνα “της γραβάτας”, η οποία τώρα κινδυνεύει να καταλήξει σαν τη θηλειά του Χίτσκοκ.
Πούλησε, με αφορμή τη Συμφωνία των Πρεσπών, συνειδητά ψεύτικο πατριωτισμό στα κατατρομαγμένα μεσαία στρώματα, όπως και αντιμεταρρυθμιστικό φανατισμό σε ανθρώπους που, στη διάρκεια της κρίσης, αναζητούσαν μεταφυσικά καταφύγια. Μόνο τις κατσαρόλες της εποχής Αλλιέντε δεν επιστράτευσαν, καθότι τα μέσα σήμερα έχουν εκσυγχρονισθεί και μπορούν να περάσουν υποσυνείδητα το αντίστοιχο μήνυμα στη μάζα των ψηφοφόρων.
Η αλήθεια είναι ότι τα μεσαία στρώματα είχαν δώσει μεταφυσικές σωτηριολογικές διαστάσεις στις προσδοκίες εν όψει της ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος ήταν αδύνατον να αναστρέψει την πορεία προς την κατεύθυνση της πρό κρίσης εποχής., όταν πολυάριθμες ομάδες, όταν είχαν να δώσουν φοροδιέφευγαν κραυγαλέα και κλήθηκαν να πληρώσουν τα σπασμένα σε εποχές ύφεσης και συνακόλουθης ασφυξίας.
Έρχεται τώρα η ΝΔ, με τη λογική ενός δαρβινικού οικονομικού ξεκαθαρίσματος, να ανακαλύψει τις “επιχειρήσεις ζόμπι”.
Τα χιλιάδες κλειστά μαγαζιά που άφησαν πίσω τους το 2015, είχαν πάψει να είναι ζόμπι, καθότι οδηγήθηκαν στο θάνατο. Υπήρχαν όμως μαγαζιά και επιχειρήσεις που, με μια οικονομική λογική, θα μπορούσαν να τα χαρακτηρίσουν ζόμπι. Δεν είχαν κλείσει, αλλά προκειμένου να μείνουν ανοιχτά είχαν σταματήσει να πληρώνουν εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία, την εφορία ή άλλες υποχρεώσεις. Πάμπολλα από αυτά τα μαγαζιά επωφελήθηκαν από μια κλιμακωτή πολιτική ασφαλιστικών εισφορών και άλλες ρυθμίσεις, άρχισαν κουτσά-στραβά να στέκονται στα πόδια τους, καθώς η χώρα έβγαινε απ’ τα μνημόνια με ιδρώτα και αίμα. Δεν έπαψαν βέβαια να υπάρχουν για τις επιχειρήσεις αθροιστικά βαριές υποχρεώσεις.
Με τη θεωρία των ζόμπι, έρχεται η κυβέρνηση Μητσοτάκη να ενισχύσει μια διαδικασία συγκεντροποίησης, την οποία επιταχύνει η πανδημία και η απότομη διόγκωσης του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Σε συμβολικό επίπεδο, δεν υπάρχει τίποτε πιό εύγλωττο από το παράδειγμα του ανοίγματος των πολυκαταστημάτων πρίν από την εστίαση, επειδή προφανώς τα malls κρίθηκαν πιο ευάερα και ευήλια από τα τραπεζάκια έξω, όπου ο κορωνοÏός μεταδίδεται ταχύτατα. Άλλο παράδειγμα: δίνουν την σίτιση των φοιτητών σε έναν επιχειρηματία και όχι σε έναν ανά πόλη.
Όλες οι κινήσεις τους βαίνουν προς την ίδια κατεύθυνση: Συγκεντροποίηση του κεφαλαίου και σύνδεσή του κατά το δυνατόν στενότερα με την κεφαλή του επιτελικού κράτους. Η οικονομική πολιτική εν προκειμένω καταλήγει σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Συντελεί στη δημιουργία “ζόμπι”, τα οποία κατόπιν πρέπει να βγουν απ’ τη μέση, ώστε να αραιώσουν τα σκόρδα και να χοντρύνουν.
Στην περίπτωση της πανδημίας, η πολιτική αυτή σε τομείς όπως ο τουρισμός θα πάρει τον χαρακτήρα αυτοματοποιημένης διαδικασίας, με εξαγορές του στυλ “μπιρ παρά” και συγχωνεύσεις, που θα αλλάξουν τον χάρτη του κλάδου. Οι παληοί ιδιοκτήτες δεν θα γίνουν τουρίστες στις επιχειρήσεις τους αλλά, αν δεν αναζητήσουν δουλειά σ’ αυτές, θα βγουν στην αρένα μιας απορυθμισμένης αγοράς εργασίας. Η μεσαία τάξη, που πίστεψε στον μετεκλογικό παράδεισο της ΝΔ, δεν θα αναγνωρίζει τον εαυτό της.
Η έκρηξη των ανισοτήτων και η αντικατάσταση της φοροαποφυγής με “κίνητρα” στους ισχυρούς, θα φέρει πιο κοντά και στην Ελλάδα το όνειρο κάθε νεοφιλελεύθερου: Ο Ουίλιαμ Μπάφετ να πληρώνει κατά δήλωσή του λιγότερους φόρους από τη γραμματέα του.
Τι πρέπει να γίνει; Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει θαυματουργό φάρμακο, όπως ισχυρίζονταν τυχοδιωκτικά η ΝΔ Μητσοτάκη, ότι δηλ. αρκούσε η απομάκρυνση του ΣΥΡΙΖΑ για να βρει η μεσαία τάξη τον χαμένο της παράδεισο. Το ζήτημα δεν είναι η επιστροφή του ΣΥΡΙΖΑ στην διακυβέρνηση ως αυτοσκοπός, αλλά η επιστροφή στο μέλλον: με την ενεργοποίηση των πιο δημιουργικών δυνάμεων σε μια κοινωνική και πολιτική συμμαχία, ικανή να υποστηρίξει το σχέδιο για την έξοδο από την νέα κρίση αλλά και την αντιμετώπιση των γεωπολιτικών προκλήσεων που αναμένεται να οξυνθούν -στην περίοδο που ήδη διανοίγεται μπροστά μας- σε βαθμό που δεν μπορεί να προβλεφθεί σήμερα με ακρίβεια.  Προκειμένου ν’ αποτραπεί η κόλαση, απαιτείται η κατάρτιση ενός προγράμματος σωτηρίας και προοπτικής, που θα έχει την επίνευση ευρύτερων κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, απέναντι σε μια ΝΔ που είδε ορισμένα από τα νεοφιλελεύθερα προτάγματά της να σαρώνονται από την πανδημία. Και τώρα προσπαθεί να δικαιώσει τον αντικρατισμό της, χρησιμοποιώντας όμως το κράτος για τα σπασμένα και τα άπλυτα του συστήματος.
Την ίδια ώρα, ο πολιτικός κοτσαμπασισμός καταφεύγει στα μαντζούνια των ανασχηματισμών και των εκλογών, προκειμένου -προφανώς έτσι νομίζει- να πλήξει περισσότερο τον ΣΥΡΙΖΑ για να δει χαΐρι η μεσαία τάξη. Η πανδημία εκτόξευσε την παραγωγή της επικοινωνιακής κοροϊδίας σε επίπεδα που θάλεγε κανείς ότι δεν μπορεί να ανταποκρίνεται εσαεί η κατανάλωση. Απομένει να αποδειχθεί αν αυτού του είδους η κατανάλωση μπορεί να αντισταθμίσει στη ζωή των ανθρώπων την ύφεση και την ανέχεια.