Οι φιέστες υποδοχής του, ζεστού μεν λίγου δε, χρήματος στα αεροδρόμια όπου καταφθάνουν οι αλλοδαποί τουρίστες, δεν είναι παρά ένα μικρό δείγμα του σύγχρονου πολιτισμού της ασχημοσύνης: εκείνου που καθορίζεται από την υπαναχώρηση της τέχνης, ως μοχλού ανατροπής, τροφοδοτείται από τη μαζική παραγωγή πολιτισμικών υποπροϊόντων και, κυρίως, αναπαράγει, χαϊδολογώντας, τις πιο αδηφάγες πλευρές του ανθρώπινου όντος.
Πέρα από τα ευτράπελα της συγκυρίας (πτήσεις από “απαγορευμένες” χώρες κ.ο.κ.), τα βιολιά και τα λαούτα γίνονταν δωράκι στον πελάτη, προσδίδοντας στην κουλτούρα που εκπροσωπούν έναν χυδαία αγοραίο χαρακτήρα. Η περιβόητη “ελληνική φιλοξενία” έχει ήδη μετατραπεί σε μια υπόθεση στυγνής ανταλλαγής, μια υπόθεση συμφέροντος. Οι “ξένοι με τα φράγκα” αξίζουν τις χορδές και τα όργανα, σε αντιδιαστολή με τους κατατρεγμένους που φτάνουν στα ίδια μέρη, οι οποίοι διώκονται, επαναπροωθούνται ή θαλασσοπνίγονται.
Αλλά το αντιπαράδειγμα σ’ αυτόν τον πολιτισμό του κεφαλαίου*, στη βάση του οποίου ο άνθρωπος θα υποδέχεται τον άνθρωπο κι όσο πιο πονεμένος τόσο θερμότερη η υποδοχή, δεν έχει ακόμα υιοθετηθεί, ούτε καν από όλα τα κόμματα της Αριστεράς. Σε ελάχιστες περιπτώσεις οι συλλογικότητες, δυνάμεις αντίστασης στο μοναδικό κοσμολογικό υπόδειγμα, υποδέχτηκαν τους πρόσφυγες με τον τρόπο που άξιζε και στις δυο μεριές, και στον αντιφρονούντα και στον κατατρεγμένο. Με εξαίρεση μια δυο δράσεις υποδοχής -τμήμα Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ-, οι Έλληνες, ακολουθώντας τη γραμμή του νέου ευρωπαϊκού ακροφιλελεύθερου πολιτισμού, έδειξαν μερικές από τις χειρότερες πλευρές τους. Αλήστου μνήμης οι δήμαρχοι που κατέβαζαν φορτηγά στα λιμάνια για να μην αποβιβαστούν οι μικρομάνες, αλήστου μνήμης οι λοιπές αρχές που οργάνωναν αντιανθρωπιστικά, επί της ουσίας, συλλαλητήρια. Πώς φέρεσαι στον αναγκεμένο και πώς σε κείνον που θα γεμίσει την τσέπη σου, ιδού το δείγμα της χριστιανικότητας, της ανθρωπινότητας, της αριστερωσύνης.
Κι ενώ η μεταπολεμική, εκσυγχρονισμένη Ευρώπη πληρώνει εξακολουθητικά το τίμημα για την ανοχή που επί σειρά ετών δείχνει στα νεοφασιστικά ιδεολογήματα, το γνωστό αντιιμπεριαλιστικό “η Ελλάδα στους Έλληνες” επανανοηματοδοτήθηκε: το σύνθημα δεν συμβολίζει πια τους αγώνες για εθνική ανεξαρτησία από το κεφάλαιο αλλά τον φόβο της “άλωσης” από τον θεόφτωχο αλλόφυλο.
Η φιλοξενία-κονσέρβα, τυποποιημένη, κιτς και αναυθεντική, προορίζεται, ούτως ή άλλως, για αλλοτριωμένες συνειδήσεις, που αφουγκράζονται μοναχά επιλεκτικά τον ανθρώπινο πόνο. Το μάτι του τουρίστα εξάλλου δεν ξεπέφτει στον καλά απομονωμένο, για να μη χαλάει την καλαισθησία του τοπίου, πρόσφυγα.
Αλλά οι Ευρωπαίοι, των Ελλήνων συμπεριλαμβανομένων, μεσοαστοί, με ετοιμόρροπη ευζωία, στυλοβάτες κι αυτοί του καπιταλισμού, όσο κι αν αποστρέφουν τα όμματα, το βρίσκουν ήδη μπροστά τους. Από Σεπτέμβρη και μετά, πολλά θ’ αλλάξουν, επί τα χείρω.
* όρος Α. Μπαλτά, εφημ. Εποχή, 21/6
