Η συμφωνία για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, έπειτα από μια μακροχρόνια και εξαντλητική διαπραγμάτευση, έκλεισε στις βασικές της γραμμές. Ο διάλογος για τη διαμόρφωση της νέας ΚΑΠ είχε ξεκινήσει ήδη από το 2018. Ο βασικός προσανατολισμός ήταν πάντα το περιβάλλον, η προστασία του και η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Το ύψος του προϋπολογισμού, μετά και την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση, η κατανομή των επιδοτήσεων και οι υποχρεώσεις των Ευρωπαίων παραγωγών για θέματα περιβάλλοντος, ευζωίας των ζώων και βιοποικιλότητας, ήταν πάντοτε τα σημεία τριβής μεταξύ των διαφόρων κρατών αλλά και των ευρωπαϊκών θεσμών.
Στα πρώτα χρόνια διαπραγμάτευσης (2018-2019) και στις πρώτες συζητήσεις που λάμβαναν χώρα στα συμβούλια υπουργών, φροντίσαμε να καλλιεργήσουμε παλιές και να δημιουργήσουμε νέες, ισχυρές συμμαχίες με άλλα κράτη-μέλη που σε κρίσιμα ζητήματα της διαπραγμάτευσης υπήρχε σύγκλιση θέσεων, προκειμένου να περάσουμε τη γραμμή υπεράσπισης των συμφερόντων της χώρας μας. Σημαντική ήταν πάντοτε η συνεισφορά ανθρώπων που παρακολουθούσαν από κοντά και άοκνα την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων, μεταξύ άλλων οι υπηρεσιακοί της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στις Βρυξέλλες, τους οποίους οφείλω να ευχαριστήσω.
Η σημερινή συμφωνία φέρνει ριζικές αλλαγές στο ύψος και τον τρόπο κατανομής των επιδοτήσεων, άμεσων και αναπτυξιακών-επενδυτικών. Το βασικότερο χαρακτηριστικό στο οποίο θα πρέπει να προσαρμοστεί ο Ελληνας παραγωγός είναι η σύνδεση των ενισχύσεων με τη δράση του για το περιβάλλον, τόσο στις άμεσες ενισχύσεις με τα οικολογικά προγράμματα (eco schemes), όσο και με τις επενδύσεις του Πυλώνα ΙΙ. Ταυτόχρονα, όμως, μπορούν να δημιουργηθούν σημαντικές ευκαιρίες, τόσο για τους νέους γεωργούς, όσο και για την ανάπτυξη μιας «ομπρέλας» από μέτρα για την αντιμετώπιση, κλιματικών κυρίως, κρίσεων.
Η αναδιανεμητική ενίσχυση, η μείωση των υψηλών άμεσων ενισχύσεων (capping) αλλά και η ορθή και σε παραγωγική κατεύθυνση αξιοποίηση των συνδεδεμένων ενισχύσεων προσφέρουν ευκαιρίες, αν σχεδιαστούν προς όφελος των πραγματικών παραγωγών και όχι με τη ρουσφετολογική λογική που συστηματικά προωθεί η σημερινή κυβέρνηση. Επίσης, ο Οριζόντιος Κανονισμός και οι ΚΟΑ μπορούν να αξιοποιηθούν στην κατεύθυνση της ανάπτυξης ενός πλέγματος ασφαλείας στην παραγωγή έναντι κρίσεων. Ωστόσο, ακόμα παραμένουν αδιευκρίνιστα σημεία πάνω σε κρίσιμα ζητήματα για τα οποία η χώρα θα πρέπει να παραμείνει σε επιφυλακή, καθώς πάντοτε ο μεγάλος κίνδυνος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Ετσι, ο ορισμός του «ενεργού γεωργού» δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμα και βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση. Επιπλέον, ο ορισμός του «επιλέξιμου εκταρίου» παραμένει ανοιχτός.
Η ευθύνη πλέον περνά στον σχεδιασμό της ελληνικής κυβέρνησης. Η εναρμόνιση των κατευθύνσεων θα αποτυπωθεί στη δόμηση του Εθνικού Σχεδίου. Μπροστά μας έχουμε τον σχεδιασμό του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου (ΕΣΣ), το οποίο θα εξειδικεύσει τη στόχευση της ΚΑΠ και την προσαρμογή της στα ελληνικά δεδομένα, τις συνθήκες και ανάγκες των παραγωγών. Προκειμένου να μην πάει χαμένη άλλη μία προγραμματική περίοδος και να μη χαθούν άλλοι πόροι, αλλά να επιτευχθεί η στήριξη της πολύπαθης ελληνικής παραγωγής, χρειάζεται ένας προσεκτικός και ολοκληρωμένος σχεδιασμός με ουσιαστικό -και όχι προσχηματικό- διάλογο με τους αγρότες και τους παραγωγικούς φορείς.
Χρειάζεται βαθιά γνώση των δυνατών σημείων, των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και των αδυναμιών της εγχώριας παραγωγής, αλλά πάνω από όλα χρειάζεται ξεκάθαρη πολιτική στόχευση για την κατεύθυνση των ενισχύσεων στην ουσιαστική στήριξη αλλά και ανάπτυξη όλων των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
Διαφορετικά, οι αποσπασματικές πολιτικές που επικράτησαν στις προηγούμενες περιόδους λόγω εσφαλμένων ρουσφετολογικών λογικών, που έχουν γίνει ξανά καθεστώς από την παρούσα κυβέρνηση, θα οδηγήσουν ακόμη περισσότερο σε συρρίκνωση της εγχώριας παραγωγής. Εμείς ως ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία βρισκόμαστε καθημερινά σε διαβούλευση με την κοινωνία, αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες της και είμαστε εδώ προκειμένου να συμβάλουμε στη διαμόρφωση της ολοκληρωμένης εκείνης εθνικής στρατηγικής που θα κατευθύνει τους πόρους επ’ ωφελεία όλων των παραγωγών και της ανάπτυξης της ελληνικής γεωργίας, ικανοποιώντας ταυτόχρονα με ρεαλισμό τους περιβαλλοντικούς στόχους της ΚΑΠ.
* O Σταύρος Αραχωβίτης είναι βουλευτής Λακωνίας ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.
