to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

8:37 | 05.06.2020

Πολιτισμός

Η αβάσταχτη ελαφρότητα της φιλανθρωπίας

Όσοι δεν έχετε επισκεφθεί το δάσος Συγγρού θα πρέπει οπωσδήποτε να το βάλετε στο πρόγραμμα, ιδιαίτερα αν έχετε παιδιά - Φωτογραφία-κείμενο: Άγγελος Καλοδούκας


Όσοι δεν έχετε επισκεφθεί το δάσος Συγγρού θα πρέπει οπωσδήποτε να το βάλετε στο πρόγραμμα, ιδιαίτερα αν έχετε παιδιά. Πρόκειται για ένα πραγματικό παράδεισο για βόλτα και ξεκούραση (εκτείνεται σε μία περιοχή 950 στρεμμάτων) και επιπλέον θα βρείτε πολλά κτήρια και εγκαταστάσεις που αξίζει να επισκεφτείτε:

Την Βοτανική Συλλογή Κάκτων και Παχυφύτων, το Θεατράκι του Δάσους, τις λίμνες του Δάσους, το Μουσείο Μελισσοκομίας. Και ασφαλώς, τον Πύργο Ανδρέα Συγγρού, ένα αρχιτεκτόνημα του Ερνέστου Τσίλλερ (αλλά με πολλές παρεκκλίσεις από το αρχικό σχέδιο). Κατασκευάστηκε ως εξοχική έπαυλη και χρονολογείται από το 1880. 

 ουρανός, σύννεφο, σπίτι και υπαίθριες δραστηριότητες

Και μια έκπληξη, το παρεκκλήσιο του Αγίου Ανδρέα, που βρίσκεται παραπλεύρως του Πύργου Ανδρέα Συγγρού και είναι και αυτό έργο του Ερνέστου Τσίλλερ. Ο ναός αυτός αποτελεί την μοναδική ορθόδοξη εκκλησία της Ελλάδας που έχει γοτθικό ρυθμό.

 ουρανός, δέντρο, σύννεφο και υπαίθριες δραστηριότητες

Μια βόλτα στο δάσος Συγγρού είναι παράλληλα και μια θαυμάσια ευκαιρία για στοχασμό πάνω σε ζητήματα ιστορίας και κοινωνιολογίας. Στο διαδίκτυο θα διαβάσετε πολλά για το κτήμα και τον Ανδρέα Συγγρό. Σε πολλά από αυτά τον αναφέρουν ως «εθνικό ευεργέτη». Ιδού λοιπόν η ευκαιρία για «εθνικό» στοχασμό! Πώς δημιουργούνται, μετά θάνατον, τα «εθνικά σύμβολα» και ποια πραγματικότητα κρύβεται πίσω από την  πρόσοψη.

 δέντρο, ουρανός, σύννεφο, φυτό, υπαίθριες δραστηριότητες, φύση και νερό

Στην πραγματικότητα, ο Ανδρέας Συγγρός ήταν ο ορισμός του βαμπίρ-καπιταλιστή. Αδίστακτα έβαζε πάνω απ’ όλα τον προσωπικό του πλουτισμό σε βάρος της πατρίδας του την οποία αντιμετώπιζε (όπως κάθε καλός καπιταλιστής) ως απλά μια ευκαιρία για μπίζνες. Και, φυσικά, για αυτόν οι άνθρωποι και οι ζωές τους ήταν αναλώσιμα εμπορεύματα.

Ο Ανδρέας Συγγρός (1830 Κωνσταντινούπολη - 12 Φεβρουαρίου 1899 Αθήνα) ασχολήθηκε πρώτα με το εμπόριο και στη συνέχεια επεκτάθηκε στον τραπεζικό κλάδο φτάνοντας να δανείζει ταυτόχρονα την Οθωμανική Αυτοκρατορία και την Ελλάδα με ιδιαίτερα υψηλά επιτόκια.  Οι δουλειές του ως τοκογλύφου πήγαν τόσο καλά ώστε σύντομα ο Συγγρός ίδρυσε την περίφημη Τράπεζα Κωνσταντινουπόλεως, η οποία αναδείχθηκε σχεδόν αμέσως σε βασικό χρηματοδότη όχι μόνο της οθωμανικής αυτοκρατορίας αλλά και της Αιγύπτου. Το 1867 έφτασε στην Αθήνα. Χάρη στη φήμη του επιτυχημένου και πλούσιου εμπόρου, μπήκε εύκολα στα «μεγάλα σαλόνια» και γνωρίστηκε πρώτα με τον Χαρίλαο Τρικούπη (τότε υπουργό εξωτερικών), τους αρχηγούς των μεγάλων κομμάτων αλλά και με τον ίδιο τον βασιλιά Γεώργιο Α’. Ο Συγγρός βαθύπλουτος πλέον αποφασίζει να μετακομίσει μόνιμα στην Αθήνα. Προς τούτο, αρχίζει να αγοράζει τεράστιες εκτάσεις στην Αττική, τόσο μέσα στην Αθήνα όσο και γύρω απ’ αυτήν. Ο Συγγρός εγκαταστάθηκε στην Αθήνα περί τα τέλη του 1872 και έχτισε το μέγαρό του ακριβώς απέναντι από το παλάτι.

Με την εγκατάστασή του στην Αθήνα ανέπτυξε σημαντική επιχειρηματική δραστηριότητα εμπλεκόμενος στο πρώτο χρηματιστηριακό σκάνδαλο της Ελλάδας γνωστό ως Λαυρεωτικά ή Λαυριακά. Το 1873, ο Συγγρός έγινε το απόλυτο αφεντικό του Λαυρίου, ιδρύοντας την Ελληνική Εταιρεία Μεταλλουργείων Λαυρίου (ΕΕΜΛ) και μεταβίβασε τις μετοχές της στην Τράπεζα Κωνσταντινουπόλεως. Μετά τη μεταβίβαση, ο Συγγρός διέδιδε φήμες μέσω φιλιών του εφημερίδων (κάτι σας θυμίζει αυτό ε;) περί κοιτασμάτων χρυσού και προχώρησε στη μετοχοποίηση της εταιρείας με αποτέλεσμα χιλιάδες Αθηναίοι να τρέξουν να αγοράσουν τις μετοχές. Καθώς χρηματιστήριο δεν υπήρχε, το καφενείο «Η Ωραία Ελλάς» ανέλαβε να αναπληρώσει το κενό. Μετοχές αξίας 200 δρχ. πωλούνταν έως και 310 δραχμές, ενώ κανείς δεν ενδιαφερόταν να ελέγξει για το αν πράγματι υπήρχαν όλα αυτά τα υποτιθέμενα κοιτάσματα.

Ο κόσμος παρασυρμένος από τη φημολογία περί αμύθητων θησαυρών πούλησε χωράφια και αντάλλαξε την περιουσία του για χαρτιά που αποδείχθηκαν φούσκες. Την απότομη άνοδο των τιμών των μετοχών θα ακολουθήσει ακάθεκτη κάθοδος, η οποία και θα οδηγήσει χιλιάδες Αθηναίων σε οικονομική κατάρρευση. Την περίοδο 1873 - 1875 οι πτωχεύσεις διπλασιάστηκαν. Το εμπόριο κατέρρευσε, και οι αυτοκτονίες πολλαπλασιάστηκαν. Η καταστροφή ήταν τέτοια ώστε για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα ο όρος «λαϊκή πτώχευση».

Σύσσωμος ο τύπος θα κατηγορήσει τον Ανδρέα Συγγρό για την οικονομική καταστροφή χιλιάδων πολιτών χαρακτηρίζοντάς τον κερδοσκόπο, ενώ δεκάδες γελοιογραφίες και λίβελλοι για το πρόσωπό του θα κατακλύσουν για αρκετό καιρό τις εφημερίδες. Σφοδρή κριτική δέχθηκε και από τον Εμμανουήλ Ροΐδη, ο οποίος είχε χάσει όλη την περιουσία του στο χρηματιστήριο.

Μέχρι να αποδειχθεί ότι τελικά δεν υπήρχε ο αναμενόμενος θησαυρός ο Συγγρός έγινε καπνός έχοντας εκποιήσει όλες του τις μετοχές. Ο Ανδρέας Συγγρός χαρακτηρίστηκε «Λαυριοφάγος». Ο ίδιος γράφει στα απομνημονεύματά του ότι επέστρεψε στην Ελλάδα για να εκμεταλλευτεί «την νηπιώδην κατάστασην του χρηματοοικονομικού κλάδου».

Ο Συγγρός με αυτή την απάτη πολλαπλασίασε την ήδη μεγάλη περιουσία του, ενώ η λαϊκή κατακραυγή δεν ήταν αρκετή για να επηρεάσει την εύνοια με την οποία τον περιέβαλε ο βασιλιάς Γεώργιος. Όπως οι κοινοί μαφιόζοι σε Ιταλία και ΗΠΑ προσπάθησε να ανταλλάξει τις κτηνώδεις απάτες του με… «φιλανθρωπικό έργο». Σαν σε κακόγουστη φάρσα αμέσως μετά τα Λαυρεωτικά, το 1875, τρία μόλις χρόνια μετά την «λαϊκή πτώχευση» που ο ίδιος δημιούργησε, ο Ανδρέας Συγγρός θα γινόταν «εθνικός ευεργέτης» χρηματοδοτώντας την ανέγερση του πρώτου Πτωχοκομείου της Αθήνας!! Ειρωνεία; Όχι, απλά κτηνωδία. Το «φιλανθρωπικό του έργο» το συνέχισε μετά το θάνατό του η γυναίκα του Ιφιγένεια Μαυροκορδάτου - Συγγρού (1842 - 1921), που με τα αιματοβαμμένα λεφτά του Συγγρού προχώρησε στην ανέγερση του Νοσοκομείου «Ανδρέας Συγγρός», και δωρεές χρηματικών ποσών για τη βελτίωση του συστήματος ύδρευσης των Αθηνών και για τη κατασκευή της λεωφόρου που φέρει το όνομα του «εθνικού ευεργέτη».

Ένα ερώτημα βασανίζει τον σκεπτόμενο περιπατητή στο δάσος Συγγρού: μήπως θα έπρεπε να αλλάξει το όνομα του φυσικού αυτού παραδείσου ώστε να μην ταυτίζεται με τα έργα και τις ημέρες ενός απάνθρωπου ανθρώπου;

Δείτε περισσότερες φωτογραφίες:

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)