Πριν μια εβδομάδα κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το ακόλουθο πλαστό έγγραφο:
«Προς την αξιότιμη ομάδα social media support της συμμαχίας μας / Αθήνα 02/08/2022 / Αξιότιμοι σύντροφοι / Με την παρούσα επιστολή σας γνωστοποιώ ότι οι υποθέσεις βιασμού και γυναικοκτονίας στις περιπτώσεις της Λέσβου και του Ρεθύμνου έχουν τελεστεί από έλληνα και ως εκ τούτου πρέπει να αναπαράγονται στα social media με hashtags #γυναικοκτονία #νδ_παιδεραστές #καταπληκτική_ποιότητα_ζωής #λέσβος #μητσοτάκη_παραιτήσου. Εφιστούμε την προσοχή σας καθώς στις περιπτώσεις βιασμού και απόπειρας βιασμού που τελέστηκαν την τελευταία εβδομάδα σε Περιστέρι, Σκιάθο, Δυτική Αχαΐα, Θεσσαλονίκη και Ρόδο οι βιαστές έχουν καταγωγή από Αλβανία, Πακιστάν, Αλγερία και Μπαγκλαντέζ. Ως εκ τούτου απαγορεύεται η οποιαδήποτε ανάμιξή σας σε αυτές τις υποθέσεις. Μεγάλη προσοχή επίσης στο ατυχές γεγονός της γυναικοκτονίας στη Ζάκυνθο καθώς ο δράστης είναι αλβανικής καταγωγής και συνεπώς δεν επιτρέπεται η εμπλοκή σας και σε αυτή την περίπτωση. / Με εκτίμηση / Ο Πρόεδρος της Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ-ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ / [(πλαστή) υπογραφή] / Αλέξης Τσίπρας»
Οι αντιδράσεις, κατά την άποψή μου, μάλλον υποτονικές. Υπήρξαν οι αυτονόητες διαψεύσεις, ο ΣΥΡΙΖΑ προσέφυγε στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος (τρέχα γύρευε, δηλαδή) και η υπόθεση σχεδόν ξεχάστηκε. Μεσολάβησαν βέβαια και τα γεγονότα με τις υποκλοπές και τις παραιτήσεις, αλλά ούτως ή άλλως αναμενόμενο. Οταν ένα έγγραφο είναι τόσο πασιφανώς πλαστό ώστε να μην τολμάει ούτε ο πολιτικός αντίπαλος να υποστηρίξει επίσημα τη γνησιότητά του, η ύπαρξη και κυκλοφορία του σχεδόν δεν αποτελεί είδηση. Ωστόσο, εμένα αυτό το έγγραφο με τρόμαξε. Στο σύντομο τούτο κείμενο, θα προσπαθήσω να εξηγήσω γιατί.
Μια άποψη που έχω αναπτύξει σε κείμενά μου εδώ και πάρα πολλά χρόνια, αλλά και σχετικά πρόσφατα, είναι ότι το αστικό καθεστώς στην Ελλάδα, τουλάχιστον μετά τον βενιζελισμό, ποτέ δεν ασκούσε ηγεμονία προβάλλοντας μια δική του ιδεολογία με θετικό περιεχόμενο. Ποτέ του δεν είχε πείσει μεγάλο μέρος του κοινωνικού σώματος επαρκώς ώστε να μπορεί να κυβερνά με συναίνεση και με την οικειοθελή πειθάρχηση των πολιτών στις επιταγές του συστήματος. Συνεπώς, ήταν υποχρεωμένο να κυριαρχεί είτε με τον βούρδουλα της κρατικής βίας του μετεμφυλιακού αντικομμουνισμού και της δικτατορίας, είτε, μεταδικτατορικά, με τον οικονομικό εκβιασμό της αναγκαστικής ένταξης στην ΕΟΚ και κατόπιν των αυστηρών δημοσιονομικών πολιτικών της νεοφιλελευθεροποιημένης πλέον Ευρωπαϊκής Ενωσης. Μοναδική εξαίρεση σε αυτή την έλλειψη ιδεολογικής ηγεμονίας ήταν η εθνικιστική συναίνεση γύρω από το Μακεδονικό που είχε προκύψει κατά τις αρχές με μέσα της δεκαετίας του 1990.
Οχι όμως ότι η Δεξιά δεν είχε τη δική της ιδεολογία, ήδη από τα πρώτα χρόνια της μετεμφυλιακής περιόδου. Αλλά ήταν μια ιδεολογία που χαρακτηριζόταν από ένα σκέτα αρνητικό περιεχόμενο (και γι’ αυτό ακριβώς δεν ήταν σε θέση να ηγεμονεύσει). Οριζόταν σε αντιπαράθεση με μιαν άλλη ιδεολογία – εκείνην της Αριστεράς. Μέχρι τη δικτατορία 1967-74, αυτοπαρουσιαζόταν ως «εθνικοφροσύνη» – αλλά εκείνη η εθνικοφροσύνη δεν είχε σχέση με τον εθνικισμό, που έχει θετικό περιεχόμενο. «Εθνικόφρων» σήμαινε σκέτα «αντικομμουνιστής». Μεταδικτατορικά, ο αντικομμουνισμός της Δεξιάς υποχώρησε αναπόφευκτα ως προς την ένταση της επιθετικότητας στην έκφρασή του, αλλά παρέμενε σταθερά ως το υπόρρητο νήμα που διατηρούσε την –πάντα αρνητική– ιδεολογική ταυτότητα της ελληνικής Δεξιάς ως τέτοια. Κατά την τελευταία δεκαετία, με την κρίση, τα Μνημόνια και την εκλογική εκτίναξη του ΣΥΡΙΖΑ, το αντιαριστερό μένος της Δεξιάς επανήλθε δριμύτερο, αλλά προσαρμοσμένο στις νέες συνθήκες – ήτοι με πιο «κυριλάτους» όρους από εκείνους της «εθνικοφροσύνης»: «εκσυγχρονισμός», «ευρωπαϊσμός» κ.ο.κ.
Οι νέες συνθήκες, όμως, πέρα από την ευρωπαϊκή ένταξη της χώρας, αφορούν και κάτι ακόμη. Η Ελλάδα εδώ και δεκαετίες είναι μια χώρα με πολλές εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες οικονομικών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων. Κατά συνέπεια, ο ρατσισμός αναπόφευκτα μπαίνει στην ατζέντα του δεξιού καθεστώτος (κάτι που δεν ίσχυε στις συνθήκες της εποχής της «εθνικοφροσύνης»). Το ανατριχιαστικό όμως είναι το εξής: επειδή το καθεστώς εξακολουθεί να μην έχει τη δική του θετική ιδεολογία, στην οποία θα αποτολμούσε ίσως να προσδώσει και κάποια ρατσιστικά χαρακτηριστικά (όπως βλέπουμε να συμβαίνει σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης), και πάλι λειτουργεί αρνητικά. Προσπαθεί να καταδείξει σε τι συνίσταται ο ΑΝΤΙ-ρατσισμός του αντιπάλου, δηλαδή της Αριστεράς. Ετσι, όπως στο μετεμφυλιακό κράτος οι αριστεροί ήταν τα τέρατα που σφάζουν με κονσερβοκούτια και θέλουν την Ελλάδα επαρχία της Σοβιετικής Ενωσης, τα σύγχρονα τέρατα είναι οι Συριζαίοι, που δικαιολογούν και καλύπτουν γυναικοκτόνους και βιαστές αν είναι μετανάστες ή πρόσφυγες.
* Ο Κύρκος Δοξιάδης είναι καθηγητής της Κοινωνικής Θεωρίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
