to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

«Η Αριστερά πρέπει να καλύψει το κενό που αφήνουν οι πολιτικές λιτότητας και η νεοφιλελεύθερη ατζέντα»

Ελευθερία Αγγέλη και Μάριος Θεοφιλάτος, τα νιάτα στο ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ, μιλούν στον Άγγελο Τσέκερη και την Κάκη Μπαλή


Η προεκλογική περίοδος για τις ευρωεκλογές επισήμως δεν ξεκίνησε ακόμη. Αυτές τις μέρες οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν στραμμένα τα βλέμματά τους πρωτίστως στο χάος του Brexit, αλλά και στις συνεχιζόμενες Οδύσσειες των προσφύγων πάνω στα σαπιοκάραβα στη Μεσόγειο, με τα περισσότερα λιμάνια της σωτηρίας κλειστά. Κι αν για το Brexit αποφασίζουν αυτοί που ψήφισαν να φύγουν από την Ε.Ε., για τα υπόλοιπα θα αποφασίσουν ώς έναν βαθμό οι ψηφοφόροι των 27. Επιλέγοντας ο καθείς και η καθεμιά στη χώρα του/της το κόμμα που θα στηρίξει στις ευρωκάλπες, αλλά και τα πρόσωπα που θέλει να τον/την εκπροσωπήσει – τουλάχιστον στις χώρες εκείνες που υπάρχει σταυρός προτίμησης. Στον δρόμο προς τις ευρωεκλογές, λοιπόν, η “Α” θέλει να σας συστήσει τους/τις υποψηφίους του ΣΥΡΙΖΑ, ξεκινώντας από τα νιάτα. Από την Ελευθερία Αγγέλη και τον Μάριο Θεοφιλάτο, που αγωνίζονται για την Ευρώπη του μέλλοντός τους.

* Τι σημαίνει για τους νέους ανθρώπους σαν κι εσένα η Ε.Ε.; Erasmus, κινητικότητα ή επισφαλείς θέσεις εργασίας; Είναι το “κοινό μας σπίτι” ή το “διευθυντήριο των Βρυξελλών”; Ή όλα αυτά μαζί;

Ελευθερία Αγγέλη: Δυστυχώς, αυτή τη στιγμή η Ε.Ε απέχει πολύ από αυτό που είχε οραματιστεί ο Αλτιέρο Σπινέλι εξόριστος στο νησί Βεντοτένε της Ιταλίας. Είναι μια σχεδόν αμιγώς οικονομική ένωση, οικοδομημένη πάνω σε δημοκρατικό έλλειμμα. Το πρόβλημα των πολιτών, και ειδικά των νέων, είναι ότι αισθάνονται αβοήθητοι και μη μπορώντας να συμβάλουν στη χάραξη στρατηγικής και αλλαγής της πορείας της σημερινής Ευρώπης. Από τη μία οι νέοι κινούνται περισσότερο στην Ευρώπη, είτε αυτό σημαίνει σπουδές, είτε εργασία είτε ψυχαγωγία. Από την άλλη όμως έχουμε τους νέους που καλούνται να ανταγωνιστούν σε συχνά ακραίες συνθήκες σε μια Ευρώπη όπου το εμπνευσμένο σχέδιο της νεοφιλελεύθερης ελίτ προστάζει όλο και περισσότερα προσόντα και εξειδίκευση, νέες μορφές ευέλικτης εργασίας και φυσικά ατομικές λύσεις σε ατομικά προβλήματα. Προς το παρόν, η Ευρώπη απέχει παρασάγγας από το να είναι το «κοινό μας σπίτι». Και βέβαια, μιλώντας για διευθυντήριο των Βρυξελλών, δεν εννοούμε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο είναι και το μόνο θεσμικό όργανο δημοκρατικά εκλεγμένο από τον λαό. Εννοούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τα οποία στο τέλος βαδίζουν χέρι - χέρι με τις ελίτ και κατ’ επέκταση με συμφωνίες κάτω από το τραπέζι, ενδοομιλικές συναλλαγές και διαφθορά.

Μάριος Θεοφιλάτος: Έχω την εντύπωση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα των τελευταίων ετών, ιδιαίτερα στους κόλπους της νέας γενιάς. Ενώ η Ευρώπη, ως χώρος που εγγυάται τη δημοκρατία, την αλληλεγγύη, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αξιοπρεπή διαβίωση χωρίς διακρίσεις, μπορεί να προσφέρει λύσεις στα προβλήματα των νέων, η ‘‘άλλη’’ Ευρώπη, των κλειστών συνόρων και των κλειστών κέντρων λήψης αποφάσεων, είναι ο πυρήνας του προβλήματος.

Υπό αυτό το πρίσμα, είναι λογικό στο μυαλό των νέων ανθρώπων αυτή η «Ευρώπη των δύο όψεων» να σημαίνει από τη μία εκπαιδευτικά προγράμματα, περισσότερες ευκαιρίες για εργασία και ευνοϊκότερο έδαφος για την κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και από την άλλη, ακριβώς την ίδια στιγμή, ευέλικτες σχέσεις απασχόλησης, πολιτικές αποτροπής των προσφύγων και σκανδαλώδη εύνοια προς τις μεγάλες επιχειρηματικές και χρηματιστηριακές ελίτ.

Το στοίχημα της Αριστεράς, το δικό μας στοίχημα, είναι φυσικά η επικράτηση και η ενίσχυση της πρώτης όψης, της Ευρώπης των πολλών, παράλληλα με τον περιορισμό της δεύτερης, της Ευρώπης του άκρατου νεοφιλελευθερισμού και της Ακροδεξιάς. Επομένως, η απάντηση στο ερώτημα αν η Ευρώπη είναι το «κοινό μας σπίτι» ή «το διευθυντήριο των Βρυξελλών» είναι ένα καθημερινό διακύβευμα.

Αποτελεί γενική παραδοχή ότι πολλοί νέοι άνθρωποι επιλέγουν συνειδητά, ή πολλές φορές αναγκάζονται, να μετακινηθούν για σπουδές ή εργασία σε χώρες της Ευρώπης, φαινόμενο που είναι γνωστό ως brain drain. Ιδίως το προηγούμενο διάστημα, παρατηρήθηκε μια εντυπωσιακή μετακίνηση νέων ανθρώπων προς την Ευρώπη, όταν άρχισαν να αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορούν να ζήσουν αξιοπρεπώς στην Ελλάδα, δεν υπάρχουν δηλαδή οι συνθήκες για να σχεδιάσουν το μέλλον τους. Όταν λοιπόν το άγχος για επιβίωση γίνεται καθημερινότητα, οι νέοι/ες ανταγωνίζονται συνεχώς μέσα σε ακραίες συνθήκες εργασιακής ευελιξίας, τις οποίες ορίζουν οι νεοφιλελεύθερες ελίτ. Είναι άμεση ανάγκη η Ευρώπη να απορρίψει την έννοια της απορρύθμισης των εργασιακών δικαιωμάτων, υιοθετώντας πολιτικές που θα επιτρέψουν την αύξηση των μισθών και την ενίσχυση των συστημάτων εργατικής προστασίας μεταξύ των κρατών της.

* Ποιο είναι το στοίχημα σ’ αυτές τις ευρωεκλογές για την Ευρώπη;

Ελ. Αγγέλη: Αναμφίβολα, το δίπολο πρόοδος - νεοφιλελευθερισμός / συντήρηση. Βλέπουμε ένα μαύρο μέτωπο που έχει δημιουργηθεί και προσπαθεί να πάρει την ηγεμονία στην Ευρώπη. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση της Αριστεράς. Να καλύψει δηλαδή το κενό που αφήνουν οι πολιτικές λιτότητας και η νεοφιλελεύθερη ατζέντα πριν το καλύψει η Ακροδεξιά φορώντας το λαϊκό και αντισυστημικό προσωπείο. Το είδαμε ήδη από τις προηγούμενες ευρωεκλογές του 2014 αλλά και από τις επιμέρους εκλογικές αναμετρήσεις σε κράτη - μέλη της Ε.Ε. ότι ο κόσμος άρχισε να αποδομεί τα παραδοσιακά συστημικά κόμματα και μια ταυτόχρονη τάση προς τον ευρωσκεπτικισμό κι αυτό θα κορυφωθεί με αυτές τις εκλογές. Ακριβώς αυτό το κενό πρέπει να καλύψουν η Αριστερά και το προοδευτικό μέτωπο, με φωνές και συλλογικότητες που βάζουν τον κόσμο της εργασίας για σημαία τους, όχι με δήθεν προοδευτικές ιδέες που ίπτανται πάνω από τον λαό και δεν αντιλαμβάνονται τα προβλήματα της κοινωνίας. Η Αριστερά πηγάζει από την κοινωνία.

Μ. Θεοφιλάτος: Για να δοθεί μια απάντηση με ουσιαστικό περιεχόμενο, που θα οδηγεί σε χρήσιμα συμπεράσματα, πρέπει όχι μόνο να οριστεί το στοίχημα της εποχής μας, αλλά να δούμε από πού και πώς αυτό προκύπτει. Διότι στην πολιτική συνηθίζεται πολλές φορές να δημιουργείται μια λάθος πραγματικότητα, «ιδανική», που μπορεί να βολεύει συγκεκριμένες ιδεολογικές αναλύσεις και να νομιμοποιεί αντίστοιχες πρακτικές, αλλά είναι τελείως εκτός «πραγματικής» πραγματικότητας. Τα τελευταία χρόνια, είδαμε την Ευρώπη να μετασχηματίζεται βίαια και να «ωριμάζει» σε λάθος κατεύθυνση, ακριβώς λόγω της νεοφιλελεύθερης πολιτικής που επικράτησε σε όλα τα επίπεδα, μια πολιτική που, εκτός από οικονομική, είναι πρωτίστως πολιτική.

Οι δυνάμεις που επέβαλαν την πολιτική της ακραίας λιτότητας επέμεναν σε αυτή, θεωρώντας ότι είναι η μοναδική λύση απέναντι στην κρίση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή ακριβώς η επιμονή απέδειξε ότι, όταν το όραμα των δυνάμεων που ασκούν εξουσία ιεραρχεί το κέρδος ψηλότερα από τον κόσμο της εργασίας, οι λαοί οδηγούνται με ακρίβεια στην αγανάκτηση, την καταπίεση και στο κοινωνικό περιθώριο, δημιουργώντας εύφορο έδαφος για την ανάδυση της Ακροδεξιάς. Η Ακροδεξιά λοιπόν ήταν και παραμένει το κρυφό σχέδιο των κυρίαρχων δυνάμεων προκειμένου να αποφευχθεί ο «κίνδυνος» να σηκώσει κεφάλι η Αριστερά και να διεκδικήσει αποτελεσματικό τον ρόλο του ρυθμιστικού παράγοντα των εξελίξεων.

Άρα, ο αγώνας ενάντια στην Ακροδεξιά συνδέεται άμεσα με τον παράλληλο αγώνα ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό.

Αν αναλογιστούμε ότι η Ακροδεξιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μένει στάσιμη, αλλά φαίνεται να κερδίζει δυναμική, το στοίχημα στις επικείμενες ευρωεκλογές είναι η αναχαίτιση των δυνάμεων της Ακροδεξιάς μέσα από την ενίσχυση του κόσμου της εργασίας και της κοινωνικής πλειοψηφίας. Έχουμε λοιπόν δύο στρατόπεδα, που ανασυντάσσονται και μπαίνουν στο πεδίο της μάχης. Το στρατόπεδο της Ακροδεξιάς, του ρατσισμού και του σκοταδισμού, απέναντι στο στρατόπεδο της προόδου, της δημοκρατίας και της αλληλεγγύης. Είναι η στιγμή που οι λαοί της Ευρώπης πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα σε μια Ευρώπη που θα πνίγεται από το μίσος, και μια Ευρώπη που θα ζει αρμονικά με όλες τις «αποχρώσεις» του ανθρώπου. Σε αυτό το δίπολο οφείλουμε όλοι/ες να πάρουμε θέση και θα κριθούμε γι' αυτό.

* Και ποιο είναι το στοίχημα για την Ελλάδα;

Ελ. Αγγέλη: Για την Ελλάδα το στοίχημα είναι η προέκταση αυτών που ανέφερα προηγουμένως με ορισμένες διαφορές. Η λαίλαπα που ονομάζεται Χρυσή Αυγή δεν είναι απλά ένα αντισυστημικό ακροδεξιό μόρφωμα, αλλά μια νεοναζιστική οργάνωση, βαθιά επικίνδυνη, η οποία όπως είπα προηγουμένως, προτάσσοντας ένα φιλελληνικό, λαϊκό μήνυμα, προσπαθεί να καλύψει το κενό από τη μία της Ν.Δ., που δείχνει πλέον ένα πιο ακραία δεξιό και νεοφιλελεύθερο πρόσωπο, και από την άλλη τη διολίσθηση της Σοσιαλδημοκρατίας στο νεοφιλελεύθερο στρατόπεδο. Ακόμα ένα μεγάλο στοίχημα για την Ελλάδα, η οποία έχει ιδιαιτέρα χαρακτηριστικά σε σχέση με τα υπόλοιπα κράτη - μέλη, είναι να μεταφραστεί και αυτό το «μακρινό» ευρωπαϊκό αφήγημα στην αντιμετώπιση καθημερινών προκλήσεων και κυρίως στην περιφέρεια και όχι στα αστικά κέντρα. Γιατί, ας μην ξεχνάμε ότι εκεί είναι που και η Ακροδεξιά βρίσκει πιο εύφορο έδαφος.

Μ. Θεοφιλάτος: Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι, μέσα σε μια περιρρέουσα κατάσταση εδραίωσης των ακροδεξιών δυνάμεων σε όλη την Ευρώπη, στην Ελλάδα υπάρχει μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Ο πήχης λοιπόν στη χώρα μας μπαίνει ακόμη πιο ψηλά: όχι απλώς στην ανακοπή της ανόδου της Ακροδεξιάς, αλλά στην ολοκληρωτική απομόνωση των φασιστικών αντιλήψεων και πρακτικών, η οποία περνάει μέσα από τη θεσμική, αλλά κυρίως κοινωνική καταδίκη της ναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης της Χρυσής Αυγής. Σε αυτό το πλαίσιο είναι πιο αναγκαίο από ποτέ να οικοδομηθούν οι όροι συνεργασίας μεταξύ των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων ώστε να μην αφεθεί σπιθαμή χώρου σε νεοφιλελεύθερες και ακροδεξιές δυνάμεις.

* Ως εκλογές «χαλαρής ψήφου», οι ευρωεκλογές δεν συγκινούν ιδιαίτερα τους νέους ανθρώπους. Ποιος είναι ο τρόπος με τον οποίο θα πρέπει η Αριστερά να απευθυνθεί σε αυτό το κομμάτι της κοινωνίας; Στη βάση ποιας προοπτικής θα ζητήσει τη στήριξή τους;

Ελ. Αγγέλη: Η λεγόμενη «χαλαρή ψήφος» έγκειται ακριβώς στο γεγονός ότι οι νέοι πολίτες αισθάνονται ότι η γνώμη τους δεν μετράει. Και στο γεγονός ότι πολλοί και πολλές μπαίνουν στη διαδικασία να σκεφτούν ότι πρέπει μόνοι τους να δώσουν λύση στις κακές εργασιακές τους συνθήκες, στην αναζήτηση εργασίας, στον ανταγωνισμό και στο να «γίνουν καλύτεροι» από τον διπλανό τους. Η μεγάλη πρόκληση της Αριστεράς λοιπόν είναι να δείξει ότι μέσα από τη συλλογικότητα και τον κοινό αγώνα κερδίζεται η μάχη απέναντι σε νεοφιλελεύθερες πολιτικές σοκ και τη συμπίεση του κόσμου της εργασίας προς τα κάτω. Και επίσης, φαντάζει αυτονόητο, κι όμως δεν είναι, ότι οι νέοι που διψούν για δημιουργία, που θέλουν να δουν τον κόπο τους να φέρνει καρπούς, ανήκουν στους πολλούς και όχι στους λίγους που εκπροσωπεί αυτή τη στιγμή η Ε.Ε. Αυτό είναι που σαν νέα γενιά πρέπει να βάλουμε βαθιά μέσα μας. Είμαστε οι πολλοί και αυτή την Ευρώπη πρέπει να διεκδικήσουμε. Όχι την Ευρώπη όπου η Apple και ένας νέος επιστήμονας θα πληρώνουν τους ίδιους φόρους.

Μ. Θεοφιλάτος: Όλο το προηγούμενο διάστημα υπήρξε μια επίμονη προσπάθεια να απομακρυνθούν οι νέοι άνθρωποι από την πολιτική. Οι δυνάμεις του παλιού πολιτικού συστήματος, μαζί με τα φιλικά τους ΜΜΕ εξαπέλυσαν μια εκστρατεία για να αδρανοποιήσουν τους νέους και τις νέες, τρομοκρατημένοι από τη μαζική παρουσία της νέας γενιάς στα κινήματα των προηγούμενων ετών. Από την πλευρά μας, οφείλουμε όχι μόνο να πείσουμε όσους περισσότερους/ες να ασχοληθούν με τα κοινά, αλλά κυρίως να τους πείσουμε να διεκδικήσουν. Να καταλάβουν πως η έννοια της πολιτικής αφορά την ίδια τους τη ζωή και την καθημερινότητά τους. Ο τρόπος που θα πρέπει η Αριστερά να απευθυνθεί δεν είναι καθόλου δυσνόητος, ούτε καινούργιος, αλλά θα πρέπει να αλληλεπιδράσει με τον κόσμο και να μην φοβηθεί την επαφή με πλατιά στρώματα της κοινωνίας. Η κοινωνία, από την άλλη, πρέπει να καταλάβει πως η κυβέρνηση της Αριστεράς είναι ένα εργαλείο για την περιφρούρηση και τη διεύρυνση των κατακτήσεων των εργαζόμενων και της νέας γενιάς.

* Τα κινήματα στην Ευρώπη περνάνε μια περίοδο ύφεσης. Ποια θεωρείτε ότι είναι η ατζέντα γύρω από την οποία θα μπορέσουν να ανασυγκροτηθούν και να επανακάμψουν;

Ελ. Αγγέλη: Ακριβώς η ιδέα που φυτεύει η Αριστερά για τη συλλογικότητα που πρέπει να αντιμετωπίζονται οι προκλήσεις. Η ανασυγκρότηση των κινημάτων επιτυγχάνεται με κοινά αιτήματα και με την πεποίθηση ότι η αλλαγή που θέλουμε να δούμε δεν πρέπει να έρχεται από πάνω προς τα κάτω. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το πρόσφατο περιβαλλοντικό κίνημα σε όλη την Ευρώπη, όπου μάλιστα πρωτοστατούσαν μαθητές. Βλέπουμε λοιπόν ότι οι δρόμοι ανήκουν ακόμα στην κοινωνία και είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ανάκαμψη των κινημάτων δεν μεταφράζεται πάντα ως όφελος της κοινωνίας. Βλέπουμε το κίνημα των "Κίτρινων Γιλέκων" που πολλά ακούστηκαν για την προέλευσή του, αν και εντέλει είχε μια αδιαμφισβήτητα αποτελεσματική και στοχευμένη δυναμική. Τα συνδικάτα δεν συμμετείχαν σε αυτές τις κινητοποιήσεις που αφορούσαν τον κόσμο της εργασίας, γεγονός το οποίο μας ανησυχεί. Αυτό που εννοώ είναι ότι το κίνημα πρέπει να το προστατεύουμε, να του δίνουμε χαρακτήρα και όραμα.

Μ. Θεοφιλάτος: Ο αντιφασισμός και το αίτημα για τη συμπερίληψη των προσφύγων ως ισότιμων πολιτών στις χώρες της Ε.Ε., τα εργασιακά, ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, αλλά και τα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής είναι τα ζητήματα που ενώνουν όλους τους ευρωπαϊκούς λαούς. Παλιότερα, η Αριστερά είχε καταφέρει να εκφράσει πανευρωπαϊκά και παγκόσμια αιτήματα, όπως η μάχη κατά της παγκοσμιοποίησης, και με αυτόν τον τρόπο πρέπει να λειτουργήσει και τώρα. Να αφήσουμε στην άκρη ό,τι μας χωρίζει και όλες οι προοδευτικές δυνάμεις ενωμένες να δημιουργήσουν ένα πλατύ μέτωπο αντίστασης στην Ακροδεξιά, στον συντηρητισμό και τον ακραίο νεοφιλελευθερισμό. Με προμετωπίδα μας πανευρωπαϊκά αιτήματα να εκφράσουμε τις ανάγκες των λαών της Ευρώπης και να διεκδικήσουμε μια πιο δημοκρατική Ευρώπη, μια Ευρώπη των πολλών.

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)