(φωτογραφία από την άφιξη του Αλ. Τσίπρα στο Καπιτώλιο για τις εργασίες της Συνόδου Κορυφής - πηγή φωτογραφιών: Γ.Τ. Πρωθυπουργού | Andrea Bonetti)
Αναφορά στην επιστολή του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, για το ευρωπαϊκό κοινωνικό κεκτημένο έκανε σε δήλωσή του κατά την ολοκλήρωση της Συνόδου της Ρώμης ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ (εδώ όλες οι εξελίξεις).
Αναλυτικά, ο κύριος Τούσκ τόνισε: «Θα ήθελα να αναφερθώ στην επιστολή που έλαβα από τον Έλληνα πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, και να του πω ότι είμαι βέβαιος πως μαζί με τους κοινωνικούς εταίρους θα συνεχίσουμε να διατηρούμε ένα πολύ υψηλό επίπεδο κοινωνικής προστασίας και τις βέλτιστες πρακτικές στις εργασιακές σχέσεις στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως ακριβώς περιγράφεται στο ευρωπαϊκό κοινωνικό κεκτημένο. Αυτό το σημείο συζητάται συχνά μεταξύ των ηγετών και όλοι μοιραζόμαστε αυτή την θέση».
Να σημειωθεί ότι στη Διακήρυξη της Ρώμης, μετά από τις παρεμβάσεις της Αθήνας, διατηρήθηκε - παρά ενστάσεις πολλών χωρών - το κομμάτι του κειμένου για την κοινωνική Ευρώπη και μάλιστα προστέθηκε αναφορά στην καταπολέμηση της ανεργίας, η οποία απουσίαζε από τα πρώτα σχέδια.
Τζεντιλόνι: Προστασία του κοινωνικού κεκτημένου χωρίς καμία εξαίρεση, όπως σωστά σημείωσε ο Τσίπρας
Την πρόταση του Αλέξη Τσίπρα για την διαφύλαξη του Ευρωπαϊκού κοινωνικού κεκτημένου και ειδικότερα τη διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων στήριξε σήμερα ο Ιταλός πρωθυπουργός Πάολο Τζεντιλόνι. "Να προστατεύσουμε το κοινωνικό κεκτημένο σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ χωρίς καμία εξαίρεση, όπως σωστά σημείωσε σε επιστολή του ο φίλος μου Έλληνας πρωθυπουργός", τόνισε ο Ιταλός πρωθυπουργός στην ομιλία του προς τους κοινωνικούς εταίρους και τα ευρωπαϊκά συνδικάτα, με την οποία άνοιξε τη σχετική συνεδρίαση, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τη Σύνοδο της Ρώμης.
Ειδικότερα, ο κ. Τζεντιλόνι δήλωσε: «Ξέρουμε ότι η κρίση έχει προκαλέσει σε πολλά κράτη μέλη εξίσου σοβαρές κοινωνικές κρίσεις. Ξέρουμε ότι η ΕΕ είναι ένα σύστημα αξιών και κανόνων, μεταξύ των οποίων και οι κοινωνικές κατακτήσεις, το λεγόμενο κοινωνικό κεκτημένο [σ.σ. acquis sociale], ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία που επετεύχθησαν στα 60 χρόνια ολοκλήρωσης. Και πιστεύω ότι πρέπει να κάνουμε ο,τι περνάει από το χέρι μας για να προστατεύσουμε αυτό το κοινωνικό κεκτημένο, σε όλα τα κράτη μέλη, χωρίς καμία εξαίρεση, όπως σωστά σημείωσε σε μία επιστολή του ο φίλος μου Έλληνας Πρωθυπουργός. Είμαι απολύτως πεπεισμένος ότι από την κοινωνική διάσταση μπορεί να ξεκινήσει μία νέα ώθηση στη διαδικασία ολοκλήρωσης».
Γιούνκερ: Υποστήριξα μαζί με τον Αλέξη την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων
Επιπλέον, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλωντ Γιούνκερ σημείωσε σε δήλωσή του ότι "δημοσίως με τον Πρωθυπουργό κ. Τσίπρα ήδη από τον Μάιο 2015 εξέφρασα την υποστήριξή μου σε δίκαια και αποτελεσματικά συστήματα συλλογικών διαπραγματεύσεων" και ότι (πρέπει να υπάρξει) "δέσμευση των πιστωτών να δώσουν στην Ελλάδα το επιθυμητό και απαραίτητο περιθώριο ελιγμών για να δημιουργήσει το δικό της μέλλον. Όλα αυτά με σεβασμό προς το κοινωνικό κεκτημένο, του οποίου είμαστε οι θεματοφύλακες".
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρθηκε και στις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία, τονίζοντας ότι "όλοι οι φορείς θα πρέπει να εργαστούν με υπευθυνότητα για την επίτευξη συμφωνίας σε τεχνικό επίπεδο όσο το δυνατόν γρηγορότερα" και πως "το επόμενο ραντεβού θα πρέπει να είναι στο Eurogroup της 7ης Απριλίου". Πρόσθεσε ότι "ιδανικά, θα πρέπει να είμαστε σε θέση να παρουσιάσουμε μια συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο μέχρι τότε και εμείς θα συνεχίσουμε να σας υποστηρίζουμε για τον σκοπό αυτό.
Μαξίμου: "Προφανής η δικαίωση της προσπάθειας της Ελλάδας"
Ως θετικό βήμα σχολίαζαν πηγές της κυβέρνησης την αναγνώριση εκ μέρους του προέδρου Γιούνκερ ότι η Ελλάδα δεν εξαιρείται από το Ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο. Σημείωναν ως προφανή τη δικαίωση της προσπάθειας της Ελλάδας και επισήμαιναν πως "το μόνο που μένει τώρα να διευκρινιστεί είναι ποια είναι η θέση της ΝΔ".
(φωτογραφία από την ακρόαση των Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων της Ε.Ε. στο Βατικανό)
Το προσχέδιο της Διακήρυξης της Ρώμης
Με πολύ μικρές αλλαγές θα φτάσει το τελικό προσχέδιο της Διακήρυξης της Ρώμης, που έχει στην κατοχή του το ΑΠΕ-ΜΠΕ, στο τραπέζι των 27 αρχηγών της ΕΕ, οι οποίοι συναντώνται αύριο στην ιταλική πρωτεύουσα για την επέτειο των 60 χρόνων από την ίδρυση της ΕΟΚ. Όπως και στο προηγούμενο προσχέδιο, ως βασικό σημείο υπογραμμίζεται η ανάγκη για «ενότητα» των «27» ως απάντηση στις προκλήσεις σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, ενώ επισημαίνονται τέσσερις στόχοι/προτεραιότητες για την επόμενη δεκαετία: μια Ευρώπη που θα είναι ασφαλής, ευημερούσα, κοινωνική και ισχυρότερη στην παγκόσμια σκηνή.
Στην παράγραφο που αναφέρεται στο «κόνσεπτ» της Ευρώπης των πολλαπλών ταχυτήτων, τονίζεται με ελαφρώς διαφοροποιημένη έκφραση, αλλά με ίδιο το βασικό νόημα, ότι «Θα δράσουμε από κοινού, με διαφορετικούς ρυθμούς και την ένταση όταν χρειάζεται, ενώ παράλληλα θα κινούμαστε προς την ίδια κατεύθυνση, όπως έχουμε κάνει και στο παρελθόν, σύμφωνα με τις Συνθήκες και κρατώντας την πόρτα ανοιχτή για όσους επιθυμούν να ενταχθούν αργότερα. Η Ένωσή μας είναι αδιαίρετη». Επιπλέον, στην πρόταση περί αλληλεγγύης και ενότητας, προστίθεται μια φράση για την ανάγκη σεβασμού των κοινών κανόνων: «Θα κάνουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση ισχυρότερη και πιο ανθεκτική, με ακόμη μεγαλύτερη ενότητα και αλληλεγγύη μεταξύ μας και με σεβασμό στους κοινούς κανόνες».
Σημειώνεται ότι η Πολωνή πρωθυπουργός, Μπεάτα Σίντλο -σε συνέχεια της δυσαρέσκειας που προκάλεσε στη Βαρσοβία η επανεκλογή του Ντόναλντ Τουσκ στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου- απειλούσε ανοιχτά να μην υπογράψει τη Διακήρυξη, εάν δε συμπεριλαμβάνονταν οι «προτεραιότητες της Πολωνίας». Οι εν λόγω προτεραιότητες αφορούν κυρίως στην ενότητα της ΕΕ, τη στενή συνεργασία σε επίπεδο ΝΑΤΟ και την ενίσχυση του ρόλου των εθνικών κυβερνήσεων, καθώς και τους κοινούς κανόνες της αγοράς. Ουσιαστικά, η Πολωνία αντιτίθεται στο «κόνσεπτ» της Ευρώπης των πολλαπλών ταχυτήτων, το οποίο κατά τη γνώμη της κυβέρνησης δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα των χωρών της ανατολικής Ευρώπης και ειδικά όσων δεν βρίσκονται στον πυρήνα της ευρωζώνης.
Η κοινή δήλωση επισημαίνει επίσης τις «πρωτόγνωρες προκλήσεις» που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως οι «περιφερειακές συγκρούσεις, τρομοκρατία, τις αυξανόμενες μεταναστευτικές πιέσεις, τον προστατευτισμό και τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες». Εξάλλου, σε ό,τι αφορά στο κοινό όραμα για την επόμενη 10ετία, το κείμενο των «27» έχει διαφοροποιηθεί. Ειδικότερα, η επιθυμία για «μια Ένωση, η οποία θα είναι ασφαλής, ευημερούσα και με ενισχυμένη την κοινωνική διάσταση» γίνεται «μια Ένωση που είναι ασφαλής, ευημερούσα και κοινωνικά υπεύθυνη».
Σχετικά με την Κοινωνική Ευρώπη (το κομμάτι της Διακήρυξης στο οποίο έδωσε και τη μεγαλύτερη έμφαση η Ελλάδα, ζητώντας να συμπεριληφθεί μια αναφορά στην ανάγκη «σεβασμού» του «ευρωπαϊκού κοινωνικού και εργασιακού κεκτημένου») το νέο κείμενο προσθέτει μια αναφορά στην ανάγκη «βιώσιμης ανάπτυξης» και διατήρησης της «ακεραιότητας της Ενιαίας Αγοράς», καθώς και ό,τι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα διαφορετικά εθνικά συστήματα. Επιπλέον, προστίθεται μια αναφορά στην ανάγκη καταπολέμησης της ανεργίας.
Συγκεκριμένα, στο τελικό προσχέδιο της Διακήρυξης της Ρώμης, σημειώνεται πως οι «27» δεσμεύονται σε «μια Ένωση που στη βάση της βιώσιμης ανάπτυξης, προωθεί την οικονομική και κοινωνική πρόοδο, καθώς και τη συνοχή και τη σύγκλιση, διατηρώντας την ακεραιότητα της Ενιαίας Αγοράς. Μια Ένωση που λαμβάνει υπόψη την ποικιλία των εθνικών συστημάτων και τον καίριο ρόλο των κοινωνικών εταίρων, μια Ένωση που προωθεί την ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα και τις ίσες ευκαιρίες για όλους, μια Ένωση η οποία αγωνίζεται κατά της ανεργίας, των διακρίσεων, του κοινωνικού αποκλεισμού και της φτώχειας, μια Ένωση όπου οι νέοι λαμβάνουν την καλύτερη εκπαίδευση και κατάρτιση και μπορούν να σπουδάσουν και να βρουν θέσεις εργασίας σε ολόκληρη την ήπειρο, μια Ένωση η οποία διατηρεί την πολιτιστική πολυμορφία και προάγει την πολιτιστική μας κληρονομιά».
Στις αντιρρήσεις της Πολωνίας και της Ελλάδας αναφέρεται εκτενώς σήμερα και ο ευρωπαϊκός Τύπος στις Βρυξέλλες. Ο ευρωπαϊκός ιστότοπος EUObserver δημοσιεύει ρεπορτάζ με τίτλο «Πολωνία και Ελλάδα υιοθετούν σκληρή γλώσσα πριν τη Σύνοδο της Ρώμης», ενώ και το Politico, έχει στην ιστοσελίδα του δύο κείμενα που τιτλοφορούνται «Η Ελλάδα για να υποστηρίξει τη δήλωση της Ρώμης, θέλει τη βοήθεια της ΕΕ στη μεταρρύθμιση της εργασίας» και «Η Πολωνία και η Ελλάδα απειλούν να χαλάσουν τη γιορτή στη Ρώμη». Στο τελευταίο, γίνεται μάλιστα αναφορά σε ευρωπαϊκή πηγή, σύμφωνα με την οποία «δεν είναι η ώρα για παιχνίδια» από ελληνικής πλευράς, προσθέτοντας ότι ελπίζει πως «η πολωνική περίπτωση» θα δείξει στον Αλέξη Τσίπρα τι να μην κάνει.
Η επιστολή του Αλέξη Τσίπρα
Ο Έλληνας πρωθυπουργός έστειλε το απόγευμα της Πέμπτης επιστολή στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, καθώς και στους προεδρεύοντες στη Σύνοδο Κορυφής της Ρώμης, Γιόζεφ Μουσκάτ και Πάολο Τζεντιλόνι, με την οποία τους ζητά ξεκάθαρη απάντηση για το κατά πόσο το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο και ειδικά σε ό,τι αφορά τις εργασιακές σχέσεις και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις ισχύει σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ ή για όλα τα κράτη μέλη εκτός της Ελλάδας.
Συγκεκριμένα, στην επιστολή του που κοινοποιείται σε όλους τους αρχηγούς των 27, ο Αλ. Τσίπρας αναφέρει:
"Σε λίγες μέρες θα γιορτάσουμε στη Ρώμη τα 60 χρόνια από την υπογραφή των ιδρυτικών Συνθηκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης".
Η Ευρωπαϊκή Ένωση στα 60 αυτά χρόνια αποτύπωσε θεσμικά τις κατακτήσεις των λαών της. Κατακτήσεις με στόχο την πρόοδο, την ευημερία, την ειρήνη. Κατακτήσεις με στόχο την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των λαών της Ευρώπης συμπεριλαμβανομένων της ελευθερίας της έκφρασης, της μετακίνησης, καθώς και των δικαιωμάτων στην εργασία στην κοινωνική προστασία".
Ο πρωθυπουργός επισημαίνει ότι "δυστυχώς τα τελευταία χρόνια πολλές από αυτές τις κατακτήσεις απειλούνται παρά τη θεσμική τους κατοχύρωση. Εναπόκειται όμως στη δημοκρατική επιλογή των λαών τη Ευρώπης και στη βούληση των κυβερνήσεων που εκλέγουν, να τις υπερασπιστούν, και να τις διευρύνουν".
"Σε όλες τις περιπτώσεις;", ερωτά ο κ. Τσίπρας, για να τονίσει: "Δυστυχώς όχι σε όλες. Στη χώρα μου το δικαίωμα αυτό περιορίζεται".
Ο Αλέξης Τσίπρας σημειώνει: "Η Ελλάδα εδώ και 7 ολόκληρα χρόνια βρίσκεται σε προγράμματα οικονομικής προσαρμογής, στο όνομα των οποίων έχει άρρητα επιβληθεί μια κατάσταση εξαίρεσης από μια σειρά επιτεύγματα του κοινού μας Ευρωπαϊκού κεκτημένου, με σημαντικότερη εξ' αυτών την εξαίρεση από το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο των κοινωνικών δικαιωμάτων και ειδικότερα την εξαίρεση από τις "βέλτιστες πρακτικές" σε ό,τι αφορά τις εργασιακές σχέσεις και από το θεσμό των συλλογικών διαπραγματεύσεων".
"Η ελληνική κυβέρνηση εδώ και χρόνια", υπογραμμίζει, "προσπαθεί να επαναφέρει την Ελλάδα στα δεδομένα του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου και να άρει το καθεστώς εξαίρεσης σε ό,τι αφορά τις εργασιακές σχέσεις".
"Σεβόμαστε απολύτως τις δεσμεύσεις που αναλάβαμε για την αναγκαία δημοσιονομική προσαρμογή και την εξυγίανση της οικονομίας και της αγοράς εργασίας", αναφέρει και επισημαίνει ότι "άλλωστε έχουμε τηρήσει αυτές τις δεσμεύσεις κατά γράμμα".
Για να σημειώσει: "Δεν μπορούμε, όμως, να κατανοήσουμε απαιτήσεις πέραν των δεσμεύσεων αυτών, όπως αυτή της παράτασης της εξαίρεσης της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό κοινωνικό κεκτημένο". Και υπογραμμίζει ο πρωθυπουργός ότι "η απαίτηση αυτή άλλωστε καθυστερεί αδικαιολόγητα την ολοκλήρωση της 2ης αξιολόγησης του Ελληνικού προγράμματος στερώντας τη δυναμική της ανάκαμψης της Ελληνικής Οικονομίας σε μια καθοριστική στιγμή". Επισημαίνει ότι "είναι προφανές ότι η ευθύνη καθορισμού του πλαισίου και των θεσμικών ορίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν ανήκει σε τρίτους μη ευρωπαϊκούς υπερεθνικούς οργανισμούς, αλλά αποκλειστικά στους Ευρωπαϊκούς θεσμούς και στα διακυβερνητικά όργανα της ΕΕ".
"Ενόψει λοιπόν της Συνόδου της Ρώμης, υπογραμμίζω ότι η Ελλάδα επιθυμεί να γιορτάσει μαζί με τους εταίρους της την επέτειο των 60 χρόνων της ΕΕ και ειδικότερα τις μεγάλες κοινές κατακτήσεις των λαών μας. Για το λόγο αυτό πρόθεση μας είναι να υποστηρίξουμε τη Διακήρυξη της Ρώμης, καθώς θεωρούμε ότι κινείται σε θετική κατεύθυνση. Ωστόσο, για να μπορούμε πραγματικά να γιορτάσουμε αυτές τις κατακτήσεις, οφείλουμε να γνωρίζουμε ανοιχτά, επίσημα και καθαρά, αν δικαιούμαστε και εμείς να έχουμε πρόσβαση σε αυτές τις κατακτήσεις. Να γνωρίζουμε αν το ευρωπαϊκό κεκτημένο ισχύει για όλους χωρίς εξαιρέσεις ή αν ισχύει για όλους με εξαίρεση την Ελλάδα", τονίζει ο Έλληνα πρωθυπουργός.
Και καταλήγει: "Σας ζητώ λοιπόν την υποστήριξη σας ώστε να υπερασπιστούμε μαζί το δικαίωμα της Ελλάδας να επιστρέψει στα δεδομένα του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου".
