Οι δασικές πυρκαγιές, που και σε παγκόσμιο επίπεδο οξύνονται σε σφοδρότητα και συχνότητα, απαιτούν νέα εργαλεία αντιμετώπισης, βάσει σύγχρονων επιστημονικών προτάσεων. Η αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών ή άλλων κινδύνων-κρίσεων χρειάζεται σχεδιασμό, εφαρμοστικά διατάγματα και κυρίως αλλαγή αντίληψης και όχι επικοινωνιακά παιχνίδια
Η επελαύνουσα κλιματική αλλαγή-κρίση, με συνέπειες ακραία καιρικά φαινόμενα και φυσικές καταστροφές, καθώς και η πραγματικότητα της πανδημίας φέρνουν στην επιφάνεια την αναγκαιότητα υιοθέτησης πολιτικών ανθεκτικότητας των συστημάτων, που θα θωρακίζουν τις οικονομίες, αλλά και θα τις προσαρμόζουν στις σύγχρονες συνθήκες. Ετσι, αναδεικνύεται ο σημαντικός ρόλος ενός σύγχρονου, σε επιστημονική βάση, μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση και διαχείριση κρίσεων.
Δυστυχώς, τα αποτελέσματα της αντιπυρικής περιόδου μέχρι σήμερα είναι απογοητευτικά. Κάηκαν περίπου 1,4 εκατ. στρέμματα γης, τοπικές οικονομίες καταστράφηκαν, όπως στη Βόρεια Εύβοια, ενώ υπάρχει άμεσος κίνδυνος (απευκταίο), για νέες φυσικές καταστροφές από πλημμύρες και κατολισθήσεις στις πληγείσες από πυρκαγιές περιοχές. Κάτω από συνθήκες πανικού για τα αποτελέσματα των δασικών πυρκαγιών του καλοκαιριού και έπειτα από έναν ανασχηματισμό «φιάσκο», ο κ. Μητσοτάκης συστήνει ένα νέο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, με «εισαγόμενο» υπουργό.
Η αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας όμως δεν γίνεται μόνο με τη δημιουργία ενός νέου υπουργείου, απαιτείται κυρίως αλλαγή πολιτικών. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη όμως διθυραμβικά ψήφισε τον νόμο 4662/2020 περί «δημιουργίας εθνικού μηχανισμού διαχείρισης κρίσεων και αναδιάρθρωσης της Π.Π.», νόμο που έναν μήνα αργότερα έθεσε σε αδράνεια και η αντιπυρική λειτουργεί με νόμους 2003 («Ξενοκράτης»). Για επικοινωνιακούς λόγους δε, προσθέτει έναν «δημοφιλή» όρο στον τίτλο του νέου υπουργείου. Με βάση το Π.Δ. 70/2021 του νέου υπουργείου προστίθεται ο όρος «Κλιματική Κρίση» αποσπώντας αρμοδιότητες από το ΥΠΕΝ, διασπώντας έτσι τις πολιτικές για το κλίμα και δημιουργώντας νέες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Συγκεκριμένα μεταφέρονται στο νέο υπουργείο:
Η εισήγηση νομοθετικών και διοικητικών μέτρων για βελτίωση της υφιστάμενης ανθεκτικότητας και ενδυνάμωση της προσαρμοστικής ικανότητας στην προσαρμογή στη κλιματική αλλαγή. Ελεγχος και παρακολούθηση των περιφερειακών σχεδίων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Υποστήριξη έργου και δράσεων του Εθνικού Συμβουλίου για την Προσαρμογή στη Κλιματική Αλλαγή (από τη Δ/νση ΚΑΠΑ/Τμήμα Κλιματικής Αλλαγής).
- Τα ευρωπαϊκά και διεθνή θέματα προσαρμογής από τα Διεθνή του ΥΠΕΝ.
Κοινώς μεταφέρει όλη την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, χωρίς τις αρμοδιότητες χωροταξικής και περιβαλλοντικής πολιτικής.
Πρωτοτυπία δε αποτελεί ότι οι υπάλληλοι του ΥΠΕΝ στις εν λόγω υπηρεσίες μέχρι τη στελέχωση του νέου υπουργείου και μέχρι 31.12.2022,θα εκτελούν παράλληλα καθήκοντα και στα δύο υπουργεία…
Αλλά, και η μεταφορά του Πυροσβεστικού Σώματος στο νέο υπουργείο δημιουργεί ερωτήματα για πιθανή στρατιωτικοποίηση της Πολιτικής Προστασίας. Πρέπει να τονίσουμε ότι η Πολιτική Προστασία αποτελεί πολιτικό και όχι στρατιωτικό θεσμό και έτσι πρέπει να λειτουργεί.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έγκαιρα έχει καταθέσει σχέδιο νόμου για την αναδιάρθρωση της Πολιτικής Προστασίας και τη δημιουργία Εθνικής Αρχής Πολιτικής Προστασίας ως αυτοτελούς δημόσιας υπηρεσίας με επιτελικό ρόλο, που αναλαμβάνει τη δράση του Εθνικού Συστήματος σε όλες τις φάσεις του κύκλου διαχείρισης εκτάκτων αναγκών.
Παρά τα «μεγάλα λόγια» του κ. Μητσοτάκη για το κλίμα, στη Γ.Σ. του ΟΗΕ που έγινε στη Ν. Υόρκη πρόσφατα, τα έργα της κυβέρνησης εντός της χώρας είναι δυστυχώς σε αντίθετη κατεύθυνση. Ομως ο κ. Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του οφείλουν να γνωρίζουν ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής απαιτεί, στις σύγχρονες συνθήκες, μια ολιστική πολιτική και όχι αποσπασματικά μέτρα…
Οι δασικές πυρκαγιές, που και σε παγκόσμιο επίπεδο οξύνονται σε σφοδρότητα και συχνότητα και λόγω κλιματικής αλλαγής, απαιτούν νέα εργαλεία αντιμετώπισης, βάσει σύγχρονων επιστημονικών προτάσεων. Η αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών ή άλλων κινδύνων-κρίσεων χρειάζεται σχεδιασμό, εφαρμοστικά διατάγματα και κυρίως αλλαγή αντίληψης και όχι επικοινωνιακά παιχνίδια. Χρειάζεται πολιτικές και σχέδια πρόληψης, επιχειρησιακής ετοιμότητας και πλήρους συντονισμού των εμπλεκόμενων φορέων.
Αυτό σημαίνει παρεμβάσεις και εκτεταμένες αλλαγές σε οργάνωση, διαδικασίες και συστήματα, χρησιμοποίηση μοντέλων επιχειρησιακής προσομοίωσης, εκπαίδευση μόνιμου και εποχικού προσωπικού, καλύτερο συντονισμό της διοίκησης και των εμπλεκόμενων φορέων, χρήση νέων τεχνολογιών. Ακόμα χρειάζεται διαρκής ενημέρωση για τις πολιτικές και επιστημονικές εξελίξεις, αξιοποιώντας τα πορίσματα, τις προειδοποιήσεις και τις προτάσεις των αρμόδιων ερευνητικών ιδρυμάτων της χώρας (π.χ. Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών κ.ά.), καθώς και της πανεπιστημιακής κοινότητας.
*Βουλευτίνα Δυτικού Τομέα Αθήνας, αν. τομεάρχης Πολιτικής Προστασίας Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Α’ αντιπρόεδρος Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής
