Την ελπίδα να μην αποκλειστεί η Ελλάδα από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ για τη μαζική επαναγορά ομολόγων εξέφρασε ο υπουργός Οικονομικών σε συνέντευξη που παραχώρησε στην γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt.

Ο κ. Χαρδούβελης υπογράμμισε πως καμιά άλλη χώρα της ζώνης του ευρώ δεν χρειάζεται την ποσοτική χαλάρωση τόσο όσο η Ελλάδα και τόνισε πως ο ιδιωτικός τομέας στην Ελλάδα υποφέρει περισσότερο από ό,τι στις άλλες χώρες, λόγω των δυσχερειών στη χρηματοδότηση του δημόσιου τομέα.

«Είμαστε η χώρα με το μεγαλύτερο αποπληθωρισμό, το μεγαλύτερο ποσοστό χρέους και τα μεγαλύτερα ποσοστά εσωτερικών επιτοκίων. Θεωρητικά, με βάση τον αποπληθωρισμό και το στόχο για σταθερότητα τιμών της ΕΚΤ, είμαστε ο ιδανικός αποδέκτης του προγράμματος», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο ίδιος επεσήμανε πως αποτελεί αποτυχία της νομισματικής πολιτικής η διατήρηση αυτών των στρεβλώσεων στα επιτόκια των δανείων εντός της ευρωζώνης και ότι η Ελλάδα όχι μόνο δεν θα έρεπε να αποκλειστεί από το QE της ΕΚΤ, αλλά η νομισματική πολιτική θα έπρεπε να επιτρέπει περισσότερα «ελεύθερα δάνεια» στις εθνικές κεντρικές τράπεζες σε χώρες που έχουν προβλήματα.

Σχολιάζοντας την αναφορά ότι τα ελληνικά ομόλογα ενδεχομένως να μην ανταποκρίνονται επαρκώς στα ποιοτικά πρότυπα του QE, είπε πως αν αφήσει κανείς εντελώς κατά μέρος τα οικονομικά προβλήματα που έχει η Ελλάδα και εστιάσει μόνο στον στόχο της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, τότε λόγω αποπληθωρισμού η Ελλάδα πρέπει να μετέχει.

«Ως αρχή άσκησης νομισματικής πολιτικής, θα πείτε σ’ αυτήν τη χώρα ότι θα την τιμωρήσετε κι άλλο, αποκλείοντάς την; Μα το λογικό είναι να νοιαστείς ιδιαίτερα γι’ αυτήν την περιοχή. Προπάντων όταν το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων ξεκινά σε μια χρονική στιγμή, κατά την οποία η Ελλάδα βρίσκεται ακόμα στο πρόγραμμα διάσωσης της τρόικα. Αν στις αρχές Μαρτίου προκύψουν ανησυχίες, θα μπορούσε ίσως κανείς να ξανασκεφτεί ένα τέτοιο βήμα. Αλλά το να τιμωρηθεί τώρα η χώρα, εκ των προτέρων, για μένα δεν είναι σωστό», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Χαρδούβελης.

Στην ίδια βάση ξεκαθάρισε πως η ΕΚΤ δεν θα έπρεπε να συνδέει το πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης με τις πολιτικές εξελίξεις. «Οι εκλογές θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται χωριστά. Το επίκεντρο πρέπει να είναι η εξέλιξη των τιμών», σημείωσε.

Αδύνατη η διαγραφή χρέους

Ερωτηθείς για το εάν θα βοηθούσε ένα ακόμα πρόγραμμα περικοπής του ελληνικού χρέους ο κ. Χαρδούβελης απάντησε πως κάθε οφειλέτης θεωρεί καλή μια περικοπή του χρέους τους, αλλά το ερώτημα είναι αν είναι εφικτό κάτι τέτοιο. «Πολιτικά, το θεωρώ αδύνατον, γιατί μια τέτοια απόφαση θα έπρεπε να ληφθεί με ομοφωνία. Μια περικοπή του χρέους δεν θα βελτίωνε ούτε τα ελληνικά οικονομικά μέχρι το 2022, επειδή τότε θα πληρώσουμε τους τόκους για το πρόγραμμα διάσωσης», είπε.

Ο ίδιος προσέθεσε πως θα μπορούσε να παραταθεί η λήξη του χρέους και να μετατραπούν τα δάνεια που δίνονται με κυμαινόμενο επιτόκιο σε δάνεια σταθερού επιτοκίου, ενώ έδωσε βάρος στο πρωτογενές πλεόνασμα, υποστηρίζοντας πως θα πρέπει να υπάρξει η κατανόηση των πιστωτών ότι το προηγουμένως προγραμματισμένο υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα ίσως τελικά είναι μικρότερο λόγω της αλλαγής της κατάστασης.  «Όσο καθυστερεί η ολοκλήρωση της τελικής αξιολόγησης, τόσο πιο ευέλικτη πρέπει να είναι η πλευρά των πιστωτών όσον αφορά τους ελληνικούς δημοσιονομικούς στόχους», σημείωσε.

Κληθείς να σχολιάσει τη θέση του Αλέξη Τσίπρα για μια διεθνή διάσκεψη για το χρέος, είπε πως «δεν επείγει άμεσα». Αρνούμενος δε να σχολιάσει τους υποψήφιους των εκλογών ο κ. Χαρδούβελης αρκέσθηκε να πει πως σήμερα θα έπρεπε να έχει προτεραιότητα ότι διασφαλίζει την εκκίνηση της οικονομίας. Υπογράμμισε δε πως αυτός που θα αναλάβει τη διακυβέρνηση θα αντιμετωπίσει σημαντικούς περιορισμούς και πρέπει να ενεργοποιηθεί άμεσα διότι οι αρνητικές επιπτώσεις της αναβλητικότητας στην οικονομία θα είναι άμεσα ορατές.

Απελπιστική διέξοδος το Grexit

Απαντώντας σε ερώτηση για την πιθανότητα αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ μέσα στην επόμενη διετία ο κ. Χαρδούβελης σημείωσε πως αυτή η πιθανότητα είναι μικρή, καθώς ο ελληνικός λαός δεν θέλει να εξέλθει η χώρα από το ευρώ και συνδέει τη συμμετοχή στην ευρωζώνη με το ότι η Ελλάδα ανήκει στη Δύση, οικονομικά, πολιτιστικά και πολιτικά. Ο υπουργός Οικονομικών τόνισε πως στη χειρότερη περίπτωση, μάλλον θα υπάρξουν εγχώριες πολιτικές ανατροπές, παρά έξοδος από το ευρώ.

«Αν συμβεί ένα Grexit, θα είναι γιατί η Ελλάδα θα έχει περιέλθει σε μια τόσο απελπιστική κατάσταση, ώστε να μην ξέρει πώς αλλιώς να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της απέναντι στους πολίτες, παρά μόνο με έξοδο από το ευρώ. Αν για παράδειγμα η οικονομία τύχαινε να εκτροχιαστεί ξανά και να πέσει σε τόσο μεγάλη ύφεση, όπως αυτή που βιώσαμε, με 26% απώλεια της οικονομικής δύναμης, π.χ. μέσα σε δύο χρόνια, αν συνεχίσουν να χάνονται μαζικά θέσεις εργασίας και ουδείς εκτός Ελλάδος δείχνει κατανόηση»,είπε χαρακτηριστικά.

Ο ίδιος υπογράμμισε ότι η πίστη πως η ευρωζώνη μακροπρόθεσμα θα διαχειριζόταν εύκολα ένα Grexit είναι παράλογη, καθώς αν η Ελλάδα εγκατέλειπε την ευρωζώνη, αυτό θα δημιουργούσε πολύ ισχυρό προηγούμενο και στην επόμενη κρίση, ο καθένας θα επικεντρωνόταν στο ερώτημα «ποιος είναι ο επόμενος να φύγει;»

Επιδοκιμάζω την παράταση

Ερωτηθείς για το εάν θα πρέπει να υπάρξει νέα παράταση του προγράμματος μετά τις 28 Φεβρουαρίου είπε πως αν τα κράτη μέλη του ευρώ, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ ήταν πρόθυμοι να χορηγήσουν μια τέτοια παράταση, κατά την άποψή του «θα έπρεπε να τύχει επιδοκιμασίας», καθώς το χρονικό πλαίσιο για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης είναι στενό και επειδή μετά τις εκλογές στην Ελλάδα απομένει μόνον ένας μήνας.

Ο υπουργός ανέφερε πως θα έπρεπε να ενδιαφερθούν όλοι να κλείσει γρήγορα η τελική αξιολόγηση με την τρόικα και να μεταφερθούν στο επόμενο έτος όλες οι μεταρρυθμίσεις που δεν έχουν γίνει. «Όσο περισσότερο διαρκεί, τόσο το χειρότερο για την ελληνική οικονομία και τη δημοσιονομική κατάσταση», είπε, ενώ αναγνώρισε τα προβλήματα ρευστότητας.

Ο κ. Χαρδούβελης ανέφερε πως  συνολικά στο πρώτο τρίμηνο 2015 η Ελλάδα πρέπει να αποπληρώσει 4,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 2,8 δισ. ευρώ αντιστοιχούν στην αποπληρωμή παλαιότερου δανείου του ΔΝΤ. Όπως είπε αν δεν λάβουμε τα 7,2 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα διάσωσης τα χρήματα αυτά πρέπει να βρεθούν από κάπου, και ενδεχομένως από βραχυπρόθεσμο δανεισμό.

Ερωτηθείς εάν η Ελλάδα επιθυμεί αύξηση του ανώτατου ορίου των εντόκων γραμματίων στα 20 δισ. ευρώ, από 15 δισ. ευρώ σήμερα απήντησε θετικά, λέγοντας πως βραχυπρόθεσμα θα μπορούσε να γίνει αυτό καθώς η Ελλάδα βρίσκεται σε έκτακτη κατάσταση λόγω των πρόωρων εκλογών. «Η τρόικα θα έπρεπε να μας επιτρέψει την αύξηση του ανώτατου ορίου», σημείωσε.

Αναγνώρισε πάντως πως τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα βρίσκονται σε «τεταμένη» κατάσταση σχετικά με τη ρευστότητά τους, εξηγώντας πως το Μάρτιο θα είναι δυσκολότερα τα πράγματα, καθώς η ΕΚΤ δεν θα δέχεται ως εγγυήσεις ορισμένα αξιόγραφα που εγγυάται το κράτος για την αναχρηματοδότηση των τραπεζών.  Τέλος, για την εκροή καταθέσεων είπε πως ναι μεν υπάρχει εκροή λόγω της παρούσας αβεβαιότητας και των επικείμενων εκλογών, αλλά «είναι υπό έλεγχο».

Θανάσης Κουκάκης