Η εισήγηση:
Πολλά ελέχθησαν στην αρχή για τη διαδικασία, αλλά εγώ δεν θα επικεντρωθώ σ’ αυτό, γιατί τα είπαμε όλα από την πλευρά μας.
Πραγματικά, γιατί αυτή η βιασύνη, κύριε Υπουργέ, μέσα από αυτές τις διαδικασίες να έρθει σε συζήτηση στην Ολομέλεια το εν λόγω νομοσχέδιο;
Κατά την άποψή μας, λοιπόν, είναι δύο τα τινά. Το ένα, έχει να κάνει με το ότι το πράσινο πρόσωπο της Κυβέρνησης σας και το δικό σας, ουσιαστικά, έχει καταρρεύσει με πάταγο. Το λέω και το εννοώ. Όσο και να λέτε ότι είστε η πράσινη κυβέρνηση του μέλλοντος και ο πράσινος πρωθυπουργός και ο πράσινος υπουργός.
Το λέω αυτό, γιατί ο περιβαλλοντικός νόμος ο οποίος ψηφίστηκε πριν από ενάμιση μήνα και ισχύει, ουσιαστικά, έδωσε θα έλεγα ένα «ράπισμα» στο πράσινο πρόσωπο της Κυβέρνησης.
Δεν θα αναφερθώ στο τι περιλαμβάνει. Θα πω μόνο για τους φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών: Την στιγμή που διανύουμε τη δεκαετία της βιοποικιλότητας και φέτος είναι το έτος βιοποικιλότητας, η Ευρωπαϊκή Ένωση βάζει συγκεκριμένα θέματα. Εσείς και με τον νόμο σας, το συγκεκριμένο, δώσατε ένα οριστικό χτύπημα. Πέραν των άλλων με την ιδιωτικοποίηση των δικτύων που δεν είναι μόνο το ΑΔΜΗΕ, είναι και μια σειρά από άλλα δίκτυα φυσικού αερίου, η ΔΕΠΑ και λοιπά και λοιπά, βέβαια και η διαδικασία των αδειοδοτήσεων και τόσα άλλα. Και πρόσφατα, ήταν και οι αλλαγές που κάνατε στη διαχείριση απορριμμάτων, όπου ουσιαστικά ο οικολογικός ορθολογικός τρόπος διαχείρισης και το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης, ουσιαστικά πάει περίπατο και γυρίζουμε πάλι πίσω στα παλιά, επιτρέψτε μου, στη μη ορθολογική διαχείριση και την ιδιωτικοποίηση της διαδικασίας.
Ένας, λοιπόν, λόγος, είναι αυτό.
Επαναλαμβάνω, ότι ένας λόγος είναι αυτός, μήπως επισκευάσετε το πράσινο πρόσωπό σας.
Ο δεύτερος λόγος, είναι ένα ερώτημα προσωπικό. Μήπως έχει να κάνει η βιασύνη και με επικείμενο ανασχηματισμό. Εγώ, έτσι απλά το λέω, ότι θέλετε να μας δείξετε κάποιο έργο. Σαν Υπουργείο, μιλώ.
Τώρα έρχομαι στο εν λόγω σχέδιο νόμου. Το ΕΣΕΚ που είχαμε καταθέσει εμείς, που μιλούσε για 10% ηλεκτρικά αυτοκίνητα επί του συνόλου έως το 2030, με έμφαση σε ταξί, λεωφορεία, εταιρείες ταχυμεταφορών, ενοικιάσεων και λοιπά, αλλά και μέσα στο ΕΣΕΚ που καταθέσατε εσείς, πραγματικά η ηλεκτροκίνηση έχει κυρίαρχο ρόλο και βέβαια μπαίνει και από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Είναι γεγονός, λοιπόν, κυρίες και κύριοι βουλευτές, ότι η κλιματική κρίση μας βάζει καινούργιες ανάγκες, δημιουργεί και καινούργιες προτεραιότητες σχετικά και με το μοντέλο ανάπτυξης που πρέπει να ακολουθηθεί.
Έχουμε την πράσινη συμφωνία, η οποία πρόσφατα ψηφίστηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση που βάζει σημαντικούς στόχους για το 2050, να έχουμε την κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη.
Μιλάμε για το ΕΣΕΚ, που μιλάει για το 2030, που πρέπει να προωθηθούν και τα βιοκαύσιμα, αλλά και η ηλεκτροκίνηση οχημάτων και το 2030 να έχουμε μείωση των αερίων θερμοκηπίου, ειδικά διοξειδίου του άνθρακα κατά 30%.
Οι μεταφορές -και έχει να κάνει και με το νομοσχέδιο αυτό- ουσιαστικά καταναλώνουν το 40% της συνολικής αναλισκόμενης ενέργειας από το οποίο 40% -δυστυχώς το 80% προέρχεται από ορυκτά καύσιμα. Άρα, το θέμα του ενεργειακού μείγματος πραγματικά μπαίνει πάλι στο προσκήνιο.
Σε σχέση, λοιπόν, με το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου, εγώ θα ήθελα, να πω ότι πέραν του ΕΣΕΚ που είχαμε διατυπώσει ψηφίστηκε το 2016 Οδηγία, ενσωμάτωση Οδηγίας για τα εναλλακτικά καύσιμα ο ν.4439/2016.
Επίσης, υπήρχε Υπουργική Απόφαση, το Μάϊο του 2019, καθορισμός όρων προϋποθέσεων τεχνικών προδιαγραφών για την εγκατάσταση συσκευών φόρτισης συσσωρευτών ηλεκτροκίνητων οχημάτων, σημεία υπαναχώρησης σε δημόσια προσβάσιμα σημεία, επαναφόρτιση κατά μήκος αστικού, υπεραστικού και εθνικού οδικού δικτύου καθώς και σε χώρους στάθμευσης δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων.
Εσείς τώρα σαν Νέα Δημοκρατία και προεκλογικά το Νοέμβρη του 2018 μιλήσατε για την ηλεκτροκίνηση -ήταν στο πρόγραμμά σας βέβαια- αλλά εξαγγείλατε και μείωση ΦΠΑ και στα διόδια και όλα αυτά. Οι εξαγγελίες αυτές όμως που πήγαν; Μάλλον το αντίθετο γίνεται.
Το δεύτερο έχει να κάνει με το εξής και στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται το εθνικό σχέδιο για ηλεκτροκίνηση, που θα ακολουθηθεί μια …. σχετική. Αυτό όμως δεν το είδαμε.
Έρχεται το εν λόγω νομοσχέδιο χωρίς να έχει εκπονηθεί -να το πω- το εθνικό σχέδιο για την ηλεκτροκίνηση, που θα ήταν η βάση της στρατηγικής και του σημερινού νομοσχεδίου, Βλέπουμε, δηλαδή πραγματικά, ότι βιάζεστε πάρα πολύ.
Τώρα το εν λόγω νομοσχέδιο περιλαμβάνει ολοκληρωμένο σχέδιο για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης, ένα ολοκληρωμένο -όπως λέτε- σχέδιο, αλλά θα το κρίνουν οι δυνάμειςτης αγοράς, το πώς θα υλοποιηθεί. Περιλαμβάνει φορολογικά κίνητρα, χρηματοδοτικά εργαλεία σε εταιρικούς στόλους, ταξί και λοιπά, περιλαμβάνει μέτρα για τις λιγνιτικές περιοχές -μιας και βρισκόμαστε στη μεταλιγνιτική εποχή- και πρέπει να γίνουν επενδύσεις εκεί εγκατάσταση μονάδων, εξαρτημάτων, μπαταριών, φορτιστών και λοιπά.
Μιλάει για χωροθέτηση δημόσιων σημείων φόρτισης, σημεία φόρτισης στα νέα κτίρια που είναι υποχρεωτικό -στα νέα κτίρια τα οποία εγείρονται- αλλά βέβαια και κάποια απλοποίηση για τα υφιστάμενα κτίρια, για να μπορέσουν να μπουν μηχανισμοί φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.
Επίσης, πλαίσιο για τα θέματα της εξυπηρέτησης χρήσης των ηλεκτρικών οχημάτων, μιλάμε για τα συνεργεία, μιλάμε για τεχνίτες, προτείνουμε άλλωστε να υπάρχουν και ειδικά σεμινάρια, τα οποία πρέπει να γίνουν, για να μπορέσει ο τεχνικός κόσμος να ανταποκριθεί και ίσως να δούμε και σε μαθήματα που μπορεί να μπουν και στα ΕΠΑΛ, ούτως ώστε να υπάρχει μία συγκεκριμένη ενημέρωση και συγχρόνως κατάρτιση για τα καινούργια δεδομένα τα οποία δημιουργούνται.
Κάποιες παρατηρήσεις. Περιορίζονται οι εισαγωγές μεταχειρισμένων. Όμως, ο Σύλλογος Μεταχειρισμένων Αυτοκινήτων έχει θέσει διάφορα θέματα. Είναι ένα ζήτημα αυτό, αλλά αυτό το οποίο ήθελα να πω είναι ότι χρησιμοποιείτε σαν κύριο επιχείρημα, σαν Κυβέρνηση, το ότι λύνεται το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Εγώ δεν θα αρνηθώ ότι οι μεταφορές επιδρούν, έτσι όπως είναι σήμερα, στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Άλλωστε, δώσατε και στη δημοσιότητα ένα εθνικό σχεδιασμό για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, πρόσφατα. Αλλά, δεν είναι μόνο η ηλεκτροκίνηση που θα λύσει το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Χρειάζεται ένα συνολικό ολιστικό πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση του προβλήματος στα μεγάλα αστικά κέντρα. Βασικό είναι η ηλεκτροκίνηση. Σαφώς. Από την άλλη μεριά, όμως, υπάρχει και θέμα χρήσης και πράσινου δακτυλίου -ειδικά στην Αθήνα. Πρέπει να αναθεωρήσουμε κάποια πράγματα. Την απαγόρευση πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων, ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα περιαστικού πρασίνου, μη καύσης βιομάζας ασύμβατης με αυτό που πρέπει. Και, γενικότερα, ένα πακέτο συνολικό που θα περιμέναμε από την Κυβέρνηση να το ακούσουμε.
Επίσης, δεν υπάρχει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα, στο σχέδιο νόμου που συζητάμε, για τις μεταφορές χαμηλών εκπομπών που να περιλαμβάνει αεροπορία, να περιλαμβάνει σιδηροδρόμους, να περιλαμβάνει θαλάσσιες μεταφορές.
Στην πρόταση, την οποία είχαμε διατυπώσει και στο Πρόγραμμά μας όσο ήμασταν κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ, έδινε καθοριστικό συντονιστικό ρόλο στον ΔΕΔΔΗΕ, τον οποίο εσείς, σήμερα, θέλετε να ιδιωτικοποιήσετε. Διότι τίθενται και θέματα ευστάθειας του συστήματος διανομής. Άρα, ο ΔΕΔΔΗΕ πρέπει να παίζει ένα συγκεκριμένο συντονιστικό ρόλο.
Από την άλλη μεριά, για τις αστικές συγκοινωνίες, εγώ το μόνο που ήθελα να πω -κάτι που έγινε και Ερώτηση κοινοβουλευτικά από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ- είναι τι έγινε, ας πούμε στη Θεσσαλονίκη και τον ΟΑΣΘ, που ενώ υπήρχε παραγγελία και διαγωνισμός για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τελικά θα έρθουν δεκαπενταετίας εισαγόμενα αυτοκίνητα, νομίζω και από την Τσεχία. Μία αντίφαση, δηλαδή, οι εξαγγελίες που κάνουμε με τις πρακτικές αυτής της Κυβέρνησης.
Μιλάμε για ηλεκτροκίνητα μοτοποδήλατα. Οι ποδηλατόδρομοι πού είναι;
Επίσης, αύξηση της τιμής των εισαγόμενων μεταχειρισμένων, με το περιβαλλοντικό τέλος που επιβάλλεται. Εδώ ακριβώς, κύριε Υπουργέ, θα ήθελα να μιλήσω και να πω σχετικά με την ταξικότητα του εν λόγω σχεδίου νόμου. Υπάρχει μια ταξική διάσταση. Η αύξηση του κόστους των μεταχειρισμένων, η εξυπηρέτηση μεγάλων ομίλων, η πριμοδότηση ηλεκτρικών για μεγάλα εισοδήματα. Γιατί ξέρουμε ότι οι τιμές ξεκινάνε από 23.000 ευρώ, φτάνουν 30 χιλιάδες ευρώ και υπάρχουν και άλλα με 50.000 ευρώ. Δηλαδή, αυτή η επιδότηση που δεν λαμβάνει υπόψη τα εισοδήματα , να το πω έτσι απλά. Κάποιος που θα πάρει 4 χιλιάρικα ή 5, αλλά πρέπει να βάλει και άλλα 25, δεν νομίζω να είναι ο φτωχός, ο αδύναμος, ο σε περιτροπή εργασία, ο άνεργος ή όλοι αυτοί.
Επίσης, στο νομοσχέδιο, δεν υπάρχουν αναφορές για άλλες καθαρές τεχνολογίες, έστω και μεταβατικά. Παραδείγματος χάριν, τεχνολογίες για το φυσικό αέριο.
Επίσης, δεν περιλαμβάνεται τίποτα και για τα μεταχειρισμένα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Εντωμεταξύ, εκτιμούμε ότι υπάρχουν φωτογραφικές διατάξεις που έχουν να κάνουν με τον αποκλεισμό, ουσιαστικά, μεταχειρισμένων εισαγομένων αυτοκινήτων και εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων. Από την άλλη μεριά, βλέπουμε και μια σειρά διαδικασίες που αφορούν στην ηλεκτροκίνηση. Ήταν και θέμα του Υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών. Έρχονται όλα στο ΥΠΕΝ. Δημιουργούνται καινούργιες θέσεις -συντονιστικά εμπειρογνωμόνων και λοιπά.
Ερώτηση: Τι γίνεται με την απόσυρση των παλαιών οχημάτων; Μιλάμε ότι αυτή τη στιγμή στη χώρα, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, κύριε Υπουργέ, κυκλοφορούν οχτώ εκατομμύρια τετρακόσιες δύο χιλιάδες διακόσια ενενήντα τέσσερα αυτοκίνητα(8.402.294) από τα οποία πέντε εκατομμύρια τετρακόσια έξι(5.000.406) είναι επιβατικά αυτοκίνητα.
Επίσης, ένα θέμα που έχει να κάνει και με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και πρέπει να δούμε πώς θα λυθεί, είναι η δημόσια εγκατάσταση φορτιστών, ειδικά από τους Δήμους, με τι κριτήρια θα γίνει αυτό; Βέβαια, θα γίνει σε συνεργασία με εταιρείες, με τον ιδιωτικό τομέα και λοιπά, αλλά δεν πρέπει να υποτιμηθούν και να υποβαθμιστούν περιοχές χαμηλών εισοδημάτων ή ακόμα μιλάμε και για τα νησιά, για ορεινές περιοχές και λοιπά.
Μιλάγατε στο πρόγραμμά σας από το 2018 για ηλεκτροκίνηση και Φ.Π.Α., όπως είπα στην αρχή από 24% στο 13% στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, αλλά και για τα διόδια που προανέφερα, λόγω των Συμβάσεων Παραχώρησης, τελικά ούτε εκεί βρήκατε κάποια λύση.
Υπάρχει ένα θέμα για τους επαγγελματίες ταξί, είναι σοβαρό. Πραγματικά, πρέπει να αλλάξει ο στόλος. Πήραν μία παράταση επί Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ από τα 15 στα 18 χρόνια και από τα 18 στα 21. Πρέπει να αλλάξει ο στόλος το 2021. Πόσα ταξί θα αποσυρθούν; Τι γίνεται σε σχέση με αυτό και πως, κατά κάποιο τρόπο, θα βοηθηθούν και οι επαγγελματίες του κλάδου;
Κλείνοντας θα ήθελα να πω δυο/τρία πράγματα, επίσης.
Αναφερθήκαμε, καταρχάς, στα αυτοκίνητα τα οποία λειτουργούν σήμερα, αλλά θα ήθελα εδώ να πω δύο/τρία ζητήματα που είναι γενικότερα με την πορεία στην ηλεκτροκίνηση.
Η μετατροπή και η αντικατάσταση ενός τεράστιου όγκου οχημάτων παλαιάς τεχνολογίας με ηλεκτροκίνητα, σημαίνει και κατασπατάληση φυσικών πόρων. Οι κινητήρες και ιδιαίτερα οι συστοιχίες συσσωρευτών που αυτοί χρησιμοποιούν, χρειάζονται τεράστιες ποσότητες μετάλλων της ομάδας των σπάνιων γαιών με αποτέλεσμα την ακόμα περαιτέρω εκτίναξη της ζήτησης.
Η τεράστια ζήτηση σπανίων γαιών, πιστεύω ότι θα επιταχύνει την υποβάθμιση του περιβάλλοντος τοπικά από εξορυκτικές δραστηριότητες για τα μέταλλα αυτά.
Από την άλλη μεριά, υπάρχει και το θέμα στα παλιά αυτοκίνητα που θα αποσυρθούν πώς θα εφαρμοστούν οι αρχές της κυκλικής οικονομίας; Αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί θα έχουμε να το πω, πολλά απόβλητα προς διαχείριση.
Κύριε Υπουργέ, αναφερθήκαμε πριν και στο θέμα των ρύπων από τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Πραγματικά, ναι, μεν θα ελαττωθούν οι ατμοσφαιρικοί ρύποι, θα μειωθούν οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα και οξειδίων του αζώτου από την μείωση των μηχανών εσωτερικής καύσης, θα αυξηθούν δε οι εκπομπές οξειδίων του θείου από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό δεν το λέω εγώ σαν Καφαντάρη, ως ΣΥΡΙΖΑ. Υπάρχει η έκθεση της ευρωπαϊκής υπηρεσίας περιβάλλοντος η οποία, επίσης, αναφέρει, κύριε Υπουργέ, τα μικροσωματίδια. Προβλέπει μείωση των εκπομπών μικροσωματιδίων, λόγω της αυξημένηςκίνησης οχημάτων με ηλεκτρικούς κινητήρες, όμως η εκπομπή μικροσωματιδίων από τη φθορά ελαστικών ή φρένων θα παραμείνει στα ίδια υψηλά επίπεδα.
Επανερχόμενη και κλείνοντας θα ήθελα να πω: Καλές οι προθέσεις, είναι μία αρχή για την εισαγωγή της ηλεκτροκίνησης με ότι αυτό σημαίνει και παράλληλα με τους στόχους που βάζει η Ευρωπαϊκή Ένωση και για το 2030 σε πρώτη φάση και για το 2050, πρέπει, όμως συγκεκριμένα να δούμε κάποια πράγματα και τέλος πάντων, αυτή τη μετάβαση, την ενεργειακή που λέμε, όπως όταν μιλήσαμε για τη μεταλιγνιτική εποχή στις περιοχές της δυτικής Μακεδονίας ή της Πελοποννήσου, είπαμε ότι αυτό το κόστος μετάβασης στην μεταλιγνιτική εποχή που είναι θετικό, επιβεβλημένο λόγω της κλιματικής κρίσης, ποιος θα το πληρώσει; Να μην το πληρώσουν δηλαδή τα αδύναμα, φτωχά στρώματα. Άρα και στο κομμάτι αυτό που συζητάμε, για την ηλεκτροκίνηση, που είναι ένα θετικό μέτρο που εισάγεται, ας πούμε, νομοθετικά, πρέπει να γίνουν συγκεκριμένες παρεμβάσεις και πραγματικά, αυτή η τοξικότητα που υπάρχει να εξαλειφθεί, ώστε να πάμε σταδιακά όλοι στην ηλεκτροκίνηση και τέλος πάντων, το 2050 να έχουμε την κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη που πιστεύω ότι οραματιζόμαστε και απαιτούμε όλοι.
Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
