Η Χαρά Καφαντάρη επισήμανε στην ομιλία της:
«Θα αναφερθώ σε τρία ζητήματα. Θα ξεκινήσω γενικά για τη βιοποικιλότητα, λέγοντας ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ασχολείται η Επιτροπή μας με το θέμα και την προστασία της, αλλά χρειάζονται και συγκεκριμένα έργα. Τα ζητήματα της κατάργησης των φορέων διαχείρισης, τα οποία, πολλές φορές έχουν αναφερθεί και από την Αντιπολίτευση και από εμάς και με κοινοβουλευτικό έλεγχο, είναι ένα σοβαρό πλήγμα στην προστασία της βιοποικιλότητας της χώρας. Και, μάλιστα, πρόσφατα, παραμονές Χριστουγέννων, καταργήθηκαν και οι δύο φορείς από αυτούς και οι άλλοι δε, όπως είπε και η κυρία Παπαδοπούλου -της οποίας την επιστημονική κατάρτιση δεν μπορώ να αμφισβητήσω, η οποία είναι καθηγήτρια- μεταφέρονται όλα στις καινούργιες μονάδες προστατευόμενων περιοχών. Δεν θα πω περισσότερα, γιατί έχουμε τοποθετηθεί πολλές φορές, ότι από αυτά που ακούσαμε από την κυρία Παπαδοπούλου, επιβεβαιώνεται, κατά την άποψή μας, αυτό το αθηνοκεντρικό μοντέλο που είχαμε επισημάνει από την αρχή με την κατάργηση των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών. Δηλαδή, τις δράσεις που ανέπτυξε ο Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α, οι οποίες είναι περισσότερο σε κεντρικό επίπεδο Υπουργείου, γιατί οι φορείς διαχείρισης και με τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας είχαν ένα συγκεκριμένο έργο. Πρώτα απ’ όλα, γνώριζαν καλά την περιοχή και παρακολουθούσαν και την υλοποίηση των διαχειριστικών σχεδίων των όποιων έχουν γίνει.
Τώρα έρχομαι και λέω ότι η προστασία της βιοποικιλότητας είναι σημαντική, γιατί κινδυνεύει από ανθρώπινες δραστηριότητες, ειδικότερα στην περιοχή μας, στα παράλια της Μεσογείου και δημιουργούνται πολλά προβλήματα από τριπλές κρίσεις, την κλιματική, την κοινωνική, την οικονομική που βιώνουμε σήμερα.
Το καλοκαίρι του 2021, η χώρα μας έζησε μια πρωτοφανή οικολογική καταστροφή. Και μιλάω για τις μεγάλες πυρκαγιές, που έκαψαν πάνω από 1,4 εκατομμύρια στρέμματα. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, με τη Διακυβερνητική Επιστημονική Επιτροπή Βιοποικιλότητας, οι επικονιαστές έχουν μειωθεί σημαντικά στην Ευρώπη και μία από τις κύριες αιτίες της εξέλιξης αυτής, είναι η αύξηση της χρήσης των νέων γεωργικών φαρμάκων των νεονικοτινοειδών.
Όμως, η διάσωση και η αποκατάσταση της βιοποικιλότητας δεν είναι μόνο μεγαλοστομίες και μεγάλα λόγια και επικοινωνία, αλλά σχεδιασμός συγκεκριμένος πάνω σε επιστημονικά δεδομένα, συνεργασίες σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο, κύριε Αμυρά, που εκπροσωπείτε το Υπουργείο, κύρωση διεθνών συμβάσεων για την προστασία του περιβάλλοντος, επίσης κάποια πρωτόκολλα -για τη θάλασσα, μιλάω τώρα- για τη Σύμβαση των Βαρκελώνης που εκκρεμούν και την προστασία της βιοποικιλότητας και από την εισβολή ξενικών ειδών, αλλά και ολοκληρωμένη διαχείριση παράκτιων περιοχών.
Μεγάλη ευκαιρία για την προστασία της βιοποικιλότητας απετέλεσε η Διεθνής Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τη βιοποικιλότητα στο Κουνμίνγκ της Κίνας, η δεύτερη φάση της οποίας θα διεξαχθεί τον Απρίλη του 2022 στην Κίνα και βέβαια, η αποδοχή της λεγόμενης διακήρυξης του Κουμίνγκ που φιλοδοξεί να θέσει αρχές για διάσωση και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας μέχρι το 2050. Θα καταθέσω εδώ στην Επιτροπή και τη διακήρυξη του Κουνμίνγκ, την οποία θα πάρουν όλοι οι συνάδελφοι.
Έρχομαι όμως τώρα σε ένα άλλο θέμα που θεωρώ ότι είναι σημαντικό και η προσπάθεια που γίνεται και από το Τμήμα Ζωολογίας του ΑΠΘ για τους κάστορες. Θα πω ένα μικρό ιστορικό και κάποια πράγματα νομίζω ενδιαφέροντα. Οι κάστορες, παρά τη μεγάλη εξάπλωση που είχαν στην Ευρώπη, εξαφανίστηκαν τον 18ο και 19ο αιώνα. Ο κύριος λόγος ήταν το εντατικό κυνήγι για τη γούνα, το κρέας αλλά και το castoreum, έκκριμα από κάστορες που χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία. Στην Ελλάδα, από τα ευρήματα που υπάρχουν, ο κάστορας είχε συνεχή παρουσία τα τελευταία 25.000 χρόνια. Ξεκίνησαν τη νεολιθική εποχή στον Έβρο, αλλά την κλασική στον Αλφειό Ποταμό. Η εξαφάνιση σημειώνεται τον 18ο αιώνα και μια από τις ετυμολογικές εξηγήσεις για την ονομασία της Καστοριάς, είναι ακριβώς λόγω της ύπαρξης των καστόρων, όπως αναφέρθηκε και από τον εισηγητή εκ μέρους του ΑΠΘ, τον κύριο Κομνηνό. Λίγοι κάστορες έζησαν στο τέλος του 19ου αιώνα στην Ευρώπη. Προγράμματα προστασίας και επανεισαγωγής του ευρασιατικού κάστορα υπάρχουν σε πολλές περιοχές, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Ισπανία, στην Γερμανία δε υπολογίζεται ότι κατά το τέλος του 19ου αιώνα επιζούσαν 200 άτομα σε περιοχές του Έλβα. Το 2019 ο πληθυσμός τους έφτασε 40.000 άτομα, από τα οποία υπολογίζουν οι επιστήμονες 6000 ότι είναι απόγονοι των 200.
Η πλήρης εξαφάνιση των καστόρων από την περιοχή στην Καστοριά, για παράδειγμα, οφείλεται ουσιαστικά στην υπερβολική θήρα, στη μείωση των διαθέσιμων ορμητικών υδατορεμάτων στην περιοχή. Η επανεισαγωγή στην Ελλάδα, κατά συνέπεια, θα έχει να αντιμετωπίσει τόσο τη μείωση των υδάτινων οδών όσο και την ένταση της κλιματικής αλλαγής, που στη χώρα μας, σύμφωνα με μελέτες, θα είναι εντονότερη από περιοχές της Κεντρικής Ευρώπης.
Πρέπει να πω κλείνοντας ότι η επανεισαγωγή του κάστορα στην Ευρώπη έχει και κάποιες αντιδράσεις. Στην Πολωνία, παραδείγματος χάριν, τοπικές αρχές της επαρχίας Κόνιν απέδωσαν τη μεγάλη πλημμύρα που έπληξε την περιοχή το 2010 στους κάστορες και απαίτησαν την εξόντωσή τους. Παρ’ όλα αυτά, είναι ένα σημαντικό έργο και σημαντική προσπάθεια που γίνεται από το ΑΠΘ και ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα που το βλέπουμε θετικά.
Ακολουθεί ο σύνδεσμος με ολόκληρη την τοποθέτηση: https://www.youtube.com/watch?v=0T0DMBdAa_o&t=326s
