Ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε την προαναγγελθείσα αύξηση του κατώτατου μισθού, στα 780 ευρώ, επιχειρώντας να ανατρέψει το κακό κλίμα των ημερών, μετά το δυστύχημα των Τεμπών.
Ως προς την πολυδιαφημισμένη αυτή αύξηση του κατώτατου μισθού, κατά 9,4% πρέπει να σημειωθούν τα εξής:
1. Έρχεται καθυστερημένα. Οι ανατιμήσεις και οι αυξήσεις στα προϊόντα, έχουν ξεκινήσει από το καλοκαίρι του 2021, πριν την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Τρόφιμα και ενέργεια, τρέχουν σήμερα με πληθωρισμό, που ξεπερνάει το 20% (αθροιστικά 40% στην διετία). Μέχρι σήμερα, είμαστε η μόνη χώρα της Ευρώπης που έχει κατώτατο μισθό μικρότερο, από εκείνον που είχαμε το 2010. Χώρες όπως η Ισπανία, έχουν αυξήσει τον κατώτατο μισθό στα 1.050 ευρώ (αύξηση 36% από το 2018). Η αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού στην Ελλάδα είναι μικρότερη από την αντίστοιχη χωρών όπως η Ρουμανία.
2. Αφορά λίγους. Από τα 3 εκατομμύρια εργαζόμενους, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα (και τα 4 εκατομμύρια του ενεργού πληθυσμού), θα ωφεληθεί μόλις το 20% (περίπου 580.000-600.000). Ελάχιστο όφελος θα έχουν τα «ενδιάμεσα μισθολογικά κλιμάκια» των 800, 900 και 1.000 ευρώ (μικτά) από τη σχετική αύξηση, λόγω της απουσίας κλαδικών συλλογικών συμβάσεων (ελέω «νόμου Χατζηδάκη», που έχει "ποινικοποιήσει" τη συνδικαλιστική ελευθερία). Οι δημόσιοι υπάλληλοι, που έχουν εισαγωγικό μισθό μικρότερο από εκείνον του ιδιωτικού τομέα, δεν θα έχουν κανένα όφελος το 2023.
3. Δεν θα βελτιώσει ουσιαστικά τις αποδοχές των χαμηλόμισθων, αφού η κυβέρνηση κρατά παγωμένες τις τριετίες (προσαυξήσεις προϋπηρεσίας - πολυετίας), μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω από το 10%.
4. Υπολείπεται του πληθωρισμού, που για το 2022 έκλεισε στο 9,6%.
5. Δεν θα τη δουν ακόμα και εκείνοι που τη δικαιούνται, αφού το ΣΕΠΕ (που μετεξελίχθηκε δήθεν σε Ανεξάρτητη Αρχή) αδυνατεί να εποπτεύσει την αγορά εργασίας. Η εργοδοτική αυθαιρεσία είναι γενικευμένη. Οι εργαζόμενοι βιώνουν σε πρωτόγνωρο βαθμό την απληρωσιά και την πληρωμή "έναντι".
6. Ελάχιστα θα ωφελήσει τους εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους που αμείβονται με αποδοχές των 300-350 ευρώ λόγω της έξαρσης της μερικής (και εκ περιτροπής) απασχόλησης (ανέρχεται στο 37% των νέων συμβάσεων). Οι μισθοί χιλιάδων εργαζομένων βρίσκονται κάτω από το επίσημο όριο της ακραίας φτώχειας και ελάχιστα θα ωφεληθούν.
7. Καμία αύξηση δεν θα δουν τα λεγόμενα «μπλοκάκια» και οι εργαζόμενοι με συμβάσεις έργου, που αν και έχουν όλα τα χαρακτηριστικά της εξαρτημένης εργασίας, αμείβονται με μισθούς πείνας. Ολόκληροι κλάδοι, π.χ. καλλιτέχνες και εργαζόμενοι στον πολιτισμό, μένουν πρακτικά εκτός αυξήσεων.
8. Η αύξηση του κατώτατου μισθού αυξάνει το μισθολογικό κόστος των επιχειρήσεων, που παραμένουν στο έλεος της ακρίβειας και των αυξήσεων στις πρώτες ύλες, δίχως κρατική στήριξη, ρευστότητα και πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό. Από την «αύξηση» ευνοούνται οι μεγάλες επιχειρήσεις που αποκτούν στρατηγικό πλεονέκτημα στην αγορά. Οι επιχειρήσεις θα κλείσουν όχι λόγω της αύξησης του κατώτατου μισθού, αλλά λόγω της εσκεμμένης κυβερνητικής αδράνειας.
9. Η αύξηση είναι πρόσκαιρη και όχι μόνιμη, αφού δεν υπάρχει μόνιμος και σταθερός μηχανισμός αύξησης των μισθών, που συρρικνώνονται συνεχώς (απουσία Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής-ΑΤΑ).
10.Την ώρα που η κυβέρνηση υποτίθεται πως επισπεύδει την αύξηση του κατώτατου μισθού για να ευνοήσει τους εργαζόμενους στον τουρισμό εξέδωσε, στις 7 Μαρτίου, υπουργική απόφαση για την εισαγωγή δεκάδων χιλιάδων εργαζομένων στις αντίστοιχες ειδικότητες από Τρίτες Χώρες, με σαφή πρόθεση να παρακάμψει την κλαδική συλλογική σύμβαση και να οξύνει τις εισοδηματικές ανισότητες μεταξύ Ελλήνων και μεταναστών εργαζομένων.
11. Η κυβέρνηση πανηγυρίζει για την αύξηση του κατώτατου μισθού κάνοντας λόγο για αύξηση 67 ευρώ, στην πραγματικότητα όμως, από τη μία τσέπη τα δίνει και από την άλλη τα παίρνει πίσω. Εβδομήντα ευρώ φόρο θα πληρώσει για πρώτη φορά, μετά από μια δεκαετία ο άγαμος εργαζόμενος χωρίς τέκνα, γεγονός που μειώνει την αύξηση κατά περίπου 5 ευρώ το μήνα.
Η κυβέρνηση της ΝΔ είναι μια κυβέρνηση αποτυχημένη, ιδεοληπτική, ανίκανη και μεροληπτική προς όφελος των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων. Είναι μια κυβέρνηση που μισεί τους εργαζόμενους και τους αντιμετωπίζει με επιδοματικούς όρους.
Η αύξηση του κατώτατου μισθού, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, η τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών, η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων, ο επανακαθορισμός του κατώτατου μισθού μέσω της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) η αποκατάσταση του δικαιώματος της απεργίας και της αυτονομίας των συνδικάτων, το «ξεπάγωμα» των τριετιών, η ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών (επανασύσταση ΣΕΠΕ), ο περιορισμός της μερικής απασχόλησης και η πραγματική στήριξη του εισοδήματος των εργαζομένων, αποτελούν την μόνη απάντηση και διέξοδο, στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα, ο κόσμος της εργασίας.
* Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι Δικηγόρος-Εργατολόγος.
