to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

H Theresa May αναζητεί "αλλαγές" πέρα από τις "κοινοτοπίες"

Είναι εμφανές ότι αντιμέτωποι με έναν πολιτικό σεισμό αλλά και την επίγνωση ότι τυχόν αναπαραγωγή του κλασικού μίγματος φιλελευθερισμού και τεχνοκρατικής προσέγγισης, που αποτελεί τη vulgata των περισσότερων ευρωπαϊκών κομμάτων εξουσίας, απλώς θα ενισχύσει την αναδυόμενη λαϊκιστική ακροδεξιά, οι Βρετανοί Συντηρητικοί αναζητούν ένα διαφορετικό αφήγημα.


Προτού συμπληρωθούν τρεις εβδομάδες από το δημοψήφισμα που ανέτρεψε τα πάντα στην βρετανική πολιτική σκηνή, το Συντηρητικό Κόμμα έρχεται να αφαιρέσει ολοένα και περισσότερα στοιχεία αβεβαιότητας από την συνολική εικόνα, την ώρα που οι Εργατικοί παραμένουν βυθισμένη σε μιαν αυτοκαταστροφική κρίση.

Το κυβερνών κόμμα έχει ήδη ανακτήσει την ενότητά του, η επιλογή των ψηφοφόρων για έξοδο από την Ε.Ε. έχει αφομοιωθεί, οι περισσότερο απρόβλεπτες φυσιογνωμίες έχουν παραμερισθεί και η διαδικασία της διαδοχής ολοκληρώνεται και τυπικά σήμερα Τετάρτη, με την τελευταία εμφάνιση του David Cameron στην κοινοβουλευτική "ώρα του πρωθυπουργού”, την αναμενόμενη υποβολή παραίτησης στα Ανάκτορα το απόγευμα και την ανάθεση σχηματισμού κυβέρνησης στην Theresa May.

Παράλληλα, όμως το Συντηρητικό Κόμμα δείχνει έτοιμο να επανεξετάσει τη φυσιογνωμία του και να αναμετρηθεί με τα βαθιά κοινωνικά ρήγματα που έφερε στο προσκήνιο το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου. 

"Αυτή τη στιγμή, εάν έχεις γεννηθείς φτωχός, θα πεθάνεις κατά μέσο όρο εννέα χρόνια νωρίτερα από τους άλλους. Εάν είσαι μαύρος, θα αντιμετωπισθείς με μεγαλύτερη αυστηρότητα από το ποινικό σύστημα, από ό,τι εάν είσαι λευκός. Εάν είσαι ένα λευκό αγόρι της εργατικής τάξης έχεις τις μικρότερες πιθανότητες να σπουδάσεις στο πανεπιστήμιο. Εάν παρακολουθείς δημόσιο σχολείο, είναι λιγότερο πιθανό να φτάσεις σε μια ανώτερη επαγγελματική θέση από ό,τι εάν έχεις λάβει ιδιωτική εκπαίδευση. Εάν είσαι γυναίκα, πληρώνεσαι λιγότερο από έναν άνδρα. Εάν πάσχεις από ψυχική νόσο, δεν υπάρχει συχνά αρκετή βοήθεια για σένα. Εάν είσαι νέος, θα συναντήσεις πολύ περισσότερες δυσκολίες από ό,τι στο παρελθόν για να αποκτήσεις ιδιόκτητο σπίτι”. Με τα λόγια αυτά περιέγραψε την Τρίτη η Theresa May την κοινωνική πραγματικότητα της Βρετανίας στην προγραμματική ομιλία της περί οικονομικής πολιτικής, λίγο προτού η ανάδειξή της στην ηγεσία των Τόρηδων επισφραγισθεί με την ανακοίνωση της απόσυρσης της Andrea Leadsom την κούρσα της διαδοχής. 

Η May δεσμεύτηκε ότι υπό την ηγεσία της το "Συντηρητικό Κόμμα θα τεθεί, πλήρως απόλυτα, αταλάντευτα, στην υπηρεσία των απλών εργαζόμενων ανθρώπων. Γι’ αυτό θα κάνουμε την Βρετανία μια χώρα που δουλεύει για όλους”. Η στροφή αυτή στα "υπαρξιακά” ερωτήματα της βρετανικής κοινωνίας δεν είναι άσχετη με την δημόσια παραδοχή ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι μη αντιστρέψιμο. "Το Brexit σημαίνει Brexit” τόνισε η αυριανή πρωθυπουργός, υποδηλώνοντας έτσι τη σαφή επιλογή του βρετανικού πολιτικού συστήματος να μην επιλέξει τον ολισθηρό δρόμο της παράκαμψης της λαϊκής ετυμηγορίας. Άλλωστε, η Βρετανία μπορεί να μην έχει γραπτό σύνταγμα, έχει όμως μια μακρά κοινοβουλευτική παράδοση, με αφετηρία της έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο, η οποία αποθαρρύνει τις ριψοκίνδυνες πολιτικές και θεσμικές εξελίξεις.

"Πρέπει να δώσουμε στους ανθρώπους περισσότερο έλεγχο στις ζωές τους”, ήταν η φράση-κλειδί της ομιλίας της May, η οποία, διόλου τυχαία, απηχούσε την συνηθέστερη απάντηση των ψηφοφόρων του Brexit προς τους δημοσκόπους, όταν καλούνταν να δικαιολογήσουν την επιλογή τους. 

Ο συνολικός τόνος της ομιλίας της νέας ηγέτιδας των Συντηρητικών ήταν ότι θα χρειαστούν "ριζικές αλλαγές”, πέρα από τις ισχύουσες "κοινοτοπίες” - συμπεριλαμβανομένων, όπως φαίνεται, και αυτών που χαρακτήριζαν την αταλάντευτη έως τώρα προσήλωση του κόμματός της στις λύσεις της αγοράς.

Η May κατήγγειλε τις πωλήσεις "εθνικών πρωταθλητών” σε ξένα συμφέροντα, όπως η Cadbury’s στην Kraft, ή την επιθετική απόπειρα εξαγοράς της φαρμακοβιομηχανίας AstraZeneca, ενός "πετραδιού του στέμματος” της βρετανικής βιομηχανίας, σύμφωνα με την χαρακτηριστική διατύπωσή της, από την Pfizer, που κατά βάση ενδιαφερόταν μόνο για φορολογικούς λόγους.

Αντίθετα, κατά τη May, το τρέχον σύστημα εταιρικής διακυβέρνησης πρέπει να αναμορφωθεί, διότι περιορίζει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων στο ίδιο στενό κοινωνικό στρώμα. "Αν γίνω πρωθυπουργός, θα αλλάξω αυτό το σύστημα – και στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών δεν θα εκπροσωπούνται μόνο οι καταναλωτές, αλλά και οι εργαζόμενοι” ήταν η πιο εντυπωσιακή εξαγγελία της, που ήδη προκαλεί αντιδράσεις επιχειρηματιών. Στο στόχαστρό της έθεσε δε και την εταιρική ανευθυνότητα, κυρίως την εκτεταμένη φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή, υπενθυμίζοντας ότι ναι μεν οι Συντηρητικοί τάσσονται υπέρ των χαμηλών φόρων, αλλά οι φόροι δεν παύουν να είναι "το κόστος που πληρώνουμε για να ζούμε σε μια πολιτισμένη κοινωνία”.

Ο βρετανικός Τύπος με απορία παρατηρεί ότι οι λογογράφοι της May φαίνονται να έχουν αντλήσει ελεύθερα θέσεις και εκφράσει που έχουν στο παρελθόν διατυπώσει ο πρώην πρωθυπουργός Gordon Brown, ο προηγούμενος ηγέτης των Εργατικών Ed Miliband ή η γερουσιαστής των Αμερικανών Elisabeth Warren. Ασυνήθιστες, ομολογουμένως, πηγές έμπνευσης για μία διάδοχο της Margaret Thatcher.

Οι παραπάνω αναφορές δείχνουν ότι οι εύκολες και ενίοτε γελοιογραφικές παρομοιώσεις της νέας πρωθυπουργού με την "Σιδηρά Κυρία” ή την Angela Merkel δεν επαρκούν. Όχι γιατί η May δεν είναι όντως μια αποφασιστική και ενίοτε αυταρχική πολιτικός, που κατάφερε να μακροημερεύσει στο ιδιαίτερα δύσκολο βρετανικό υπουργείο Εσωτερικών, καλλιεργώντας προφίλ "νόμου και τάξης”, και που τώρα έθεσε πρώτη ως αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τους "27” (όπως κανένας υπέρμαχος του Brexit δεν το είχε τολμήσει) το μέλλον των δύο εκατομμυρίων πολιτών χωρών της Ε.Ε., οι οποίοι κατοικούν στη Βρετανία. Αλλά γιατί δείχνει να έχει αντιληφθεί τις τεκτονικές αλλαγές στη βρετανική κοινωνία, παρά το γεγονός ότι συμμετείχε ενεργά στην καμπάνια υπέρ του Bremain.

Στην πραγματικότητα, το βρετανικό δημοψήφισμα εν μέρει μόνο καθορίστηκε από τη σχέση του Ηνωμένου Βασιλείου με την Ε.Ε. Άλλωστε, η μη συμμετοχή στο ευρώ, η μικρή βαρύτητα των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων και οι εκτεταμένες αυτεξαιρέσεις που είχαν πετύχει οι προηγούμενες κυβερνήσεις, σήμαιναν ότι τα ευρωπαϊκά πράγματα καθόριζαν τις βρετανικές εξελίξεις πολύ λιγότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα-μέλος της Ε.Ε. Αντίθετα, περισσότερο καθοριστική για το αποτέλεσμα υπήρξε η πολιτική και κοινωνική συνθήκη της ίδιας της Βρετανίας: η τεράστια πόλωση της ανισότητας, η απόσταση ανάμεσα στο Λονδίνο και μια εκτεταμένη αποβιομηχανισμένη "Έρημη Χώρα”, η αίσθηση απώλειας κάθε ελέγχου των ανθρώπων πάνω στις ζωές τους. 

Στο περιοδικό The Spectator (ιστορικά συνδεδεμένο με το Συντηρητικό Κόμμα και εφαλτήριο αρκετών στελεχών που αργότερα είχαν πολιτική καριέρα), οι Fraser Nelson και James Forsyth, σε άρθρο με τον υπότιτλο "ευκαιρία να σφυρηλατήσουμε ένα νέο κόμμα των εργαζομένων” αναφέρουν ότι "η ψήφος να εγκαταλείψουμε την Ε.Ε. είναι η μεγαλύτερη πράξη αμφισβήτησης ενάντια στο κατεστημένο από την καθιέρωση της καθολικής ψηφοφορίας” και ότι "βρισκόμαστε στο μέσον μιας πολύ βρετανικής επανάστασης”. Εξ ού και καταλήγουν ότι "δεν έχει νόημα να μείνουμε προσκολλημένοι στο παλιό συντηρητικό σενάριο”, προκρίνοντας ως πρώτη πολιτική προτεραιότητα την ενσωμάτωση όσων έχουν πέσει στην "παγίδα των χαμηλών μισθών”. Είναι εμφανές ότι αντιμέτωποι με έναν πολιτικό σεισμό αλλά και την επίγνωση ότι τυχόν αναπαραγωγή του κλασικού μίγματος φιλελευθερισμού και τεχνοκρατικής προσέγγισης, που αποτελεί τη vulgata των περισσότερων ευρωπαϊκών κομμάτων εξουσίας, απλώς θα ενισχύσει την αναδυόμενη λαϊκιστική ακροδεξιά, οι Βρετανοί Συντηρητικοί αναζητούν ένα διαφορετικό αφήγημα.

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)