ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΝΔΡΕΑ ΜΠΕΛΕΓΡΗ - ΑΥΓΗ

* Ποια είναι η πολιτική αποτίμηση που κάνετε για την επίσκεψη του Προέδρου των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα στην Ελλάδα;

Πιο επιτυχής και αποδοτική για τη χώρα δεν θα μπορούσε να είναι. Είχαμε την καθαρή πολιτική στήριξη του Αμερικανού προέδρου σε δύο κομβικά για μας ζητήματα αυτήν την περίοδο, το ζήτημα του χρέους και το προσφυγικό. Οι προσδοκίες μας δεν έφταναν μέχρι το τι ακριβώς θα έλεγε ο Ομπάμα στη Μέρκελ, αλλά κυρίως στο πολιτικό μήνυμα που θα εξέπεμπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ από την Αθήνα. Και αυτό έγινε. Γενικότερα, η επίσκεψη και η όλη στάση Ομπάμα στην Αθήνα, μέχρι και το βίντεο κάτω από την Ακρόπολη, είναι ένα θετικό μήνυμα προς τον διεθνή περίγυρο για τη χώρα και για την προσπάθεια της κυβέρνησης.

Πάνω στο τελευταίο πρέπει να σημειωθεί ένα παράδοξο που βοηθά να αντιληφθούμε ποιο είναι σήμερα το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα σε ό,τι αφορά τη δεξιά μας αντιπολίτευση. Ο τρόπος που τοποθετήθηκε ο Ομπάμα για τη λιτότητα, για την ανάγκη αναπτυξιακών πολικών, για το χρέος, αλλά και για το προσφυγικό πρόβλημα. Βρίσκεται στα αριστερά τής εδώ αντιπολίτευσης και ιδιαίτερα της Νέας Δημοκρατίας. Έχουμε δηλαδή για τα ζητήματα αυτά μια αντιπολίτευση, ειδικά μια αξιωματική αντιπολίτευση, που έχει πιο συντηρητικές θέσεις και από τον πρόεδρο των ΗΠΑ. Αυτό δεν αφορά μόνο τα οικονομικά ζητήματα αλλά και το προσφυγικό όπου, αν είχαμε ακολουθήσει ως χώρα τη μυωπική στάση που είχε προκρίνει η Νέα Δημοκρατία στην πρώτη περίοδο του προσφυγικού, το 2015, θα είχαμε σήμερα ελάχιστη διεθνή στήριξη σε αυτό το διεθνές ζήτημα.

* Κατά τις κοινές δηλώσεις του πρωθυπουργού με τον Αμερικανό πρόεδρο, ο Αλέξης Τσίπρας ανέφερε ότι υπήρξε συζήτηση για τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη αναφορικά με τον ενεργειακό τομέα και για τις προοπτικές που εμφανίζονται με τη διάνοιξη νέων διαδρόμων φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο. Υπάρχει κάτι νέο επ’ αυτών των θεμάτων;

Το ενεργειακό είναι από τα διεθνή πεδία με διαρκείς εξελίξεις και μεταβολές και με τη συμμετοχή πολλών ισχυρών παικτών της περιοχής. Πέρα, από τον σε εξέλιξη ΤΑΡ, τον IGB, όπου το market test είναι θέμα ημερών, και το FSRU στην Αλεξανδρούπολη, το αμερικανικό ενδιαφέρον προσελκύει και η δυνατότητα του αγωγού EASTMED που θα συνέδεε την ανατολική Μεσόγειο με την Ελλάδα. Τεχνικά μια τέτοια προοπτική είναι εφικτή. Μένει να αποδειχθεί ότι είναι και οικονομικά συμφέρουσα.

* Ο πρόεδρος των ΗΠΑ στην ομιλία του στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος αναφέρθηκε στο θέμα του Ιράν, λέγοντας ότι βρέθηκε λύση μέσω της διπλωματίας. Η ελληνική πλευρά πρόσφατα άσκησε βέτο στις κυρώσεις κατά της ιρανικής τράπεζας Saderat, η οποία παραμένει στη λίστα των κυρώσεων των ΗΠΑ. Την ίδια ώρα υπήρξαν σκωπτικά δημοσιεύματα από τον αμερικανικό Τύπο για την κίνηση αυτή. Γνωρίζετε αν τέθηκε το θέμα στο πλαίσιο της επίσκεψης του Αμερικανού προέδρου; Ποιες οι προοπτικές που ανοίγονται από εδώ και στο εξής;

Έχω υπόψη μου μόνο το σχετικά ακριβές δημοσίευμα της “Wall Streat Journal”, το οποίο όμως δεν είναι καθόλου σκωπτικό, αλλά εκφράζει κάποια ανησυχία για την εξέλιξη της υπόθεσης της τράπεζας Saderat στην Ευρωπαϊκή Ένωση με καθοριστικό ρόλο της Ελλάδας, αν και δεν επρόκειτο για βέτο με την τυπική έννοια του όρου. Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν κινήθηκε πέραν αυτού του πνεύματος κατά την επίσκεψή του.

Άλλωστε, οι εκπρόσωποι της ελληνικής κυβέρνησης στην Ε.Ε. κινήθηκαν στο πλαίσιο της νομιμότητας που προσδιόριζε η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τη Saderat τον περασμένο Απρίλιο, καθώς και η στάση της Νομικής Υπηρεσίας του Συμβουλίου της Ε.Ε. κατά τις σχετικές συζητήσεις. Στην πραγματικότητα, τη θέση αυτή θα είχαν υιοθετήσει και άλλες χώρες πλην της Ελλάδας που οι τράπεζές τους δεν είχαν ιδιαίτερο συμφέρον από την παραμονή της Saderat σε λίστα κυρώσεων, όπως το έκαναν σε προηγούμενη συζήτηση τον περασμένο Μάρτιο. Το γιατί δεν υιοθέτησαν πρακτικά μια παρόμοια στάση τώρα είναι μια άλλη συζήτηση.

Δεν υπάρχει διαφοροποίηση της Ελλάδας έναντι των ΗΠΑ για τέτοιου είδους ζητήματα. Υπήρξε μάλλον διαφορετική προσέγγιση της Ελλάδας από ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες και έτσι δεν καταλήξαμε στην απαιτούμενη συμφωνία για παράταση των κυρώσεων.

* Το 2017 είναι έτος φιλίας Ελλάδας - Κίνας. Τι προσδοκάτε;

Ένα επιτυχές follow-up των όσων εξαγγέλθηκαν, συμφωνήθηκαν ή προτάθηκαν κατά την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού το περασμένο καλοκαίρι σε Πεκίνο και Σαγκάη. Έχουν ήδη γίνει τα πρώτα βήματα. Αν υπάρξει περισσότερος συντονισμός στο εσωτερικό, μπορούν να υπάρξουν και περισσότερα αποτελέσματα. Η Κίνα, όπως το λέγαμε από τότε, είναι η υπ’ αριθμόν 1 χώρα σε δυνατότητες ξένων επενδύσεων, ιδιαίτερα επενδύσεων στρατηγικού χαρακτήρα. Το στοιχείο αυτό καθώς και τα σημεία σύμπτωσης της κινεζικής πρωτοβουλίας για τον σύγχρονο «δρόμο του μεταξιού» με τον δικό μας σχεδιασμό για μια Ελλάδα κόμβο στον ενεργειακό, εμπορικό, ναυτιλιακό τομέα καθιστούν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα την προσέγγιση με τη νέα οικονομική υπερδύναμη του πλανήτη.

* Στις αρχές του Δεκεμβρίου θα πραγματοποιηθεί άλλη μία τριμερής Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ. Σε ποιο σημείο βρίσκονται οι οικονομικές σχέσεις Αθήνας - Τελ Αβίβ;

Εδώ υπάρχει ένα μεγάλο έλλειμμα που πρέπει να καλυφθεί. Ενώ δηλαδή οι πολιτικές σχέσεις Αθήνας - Τελ Αβίβ έχουν αναπτυχθεί ταχύτατα τα τελευταία χρόνια, οι διμερείς οικονομικές μας σχέσεις, με εξαίρεση τον τουρισμό, υπολείπονται και παραμένουν περίπου στα προηγούμενα χαμηλά επίπεδα. Το μεγαλύτερο εμπορικό άνοιγμα του Ισραήλ προς την Ευρωπαϊκή Ένωση που επίκειται και η ανάγκη του για εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό και εκτός Ισραήλ, δημιουργεί ευκαιρίες στις διμερείς μας σχέσεις. Αν διορθώσουμε ορισμένα στοιχεία προσέγγισης στην από δω πλευρά, υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες.

* Ποιο είναι το οικονομικό αποτύπωμα για την Ελλάδα από τη νέα προσέγγιση που επιχειρήθηκε με τη Μόσχα, δεδομένου ότι ο χρόνος που φεύγει ήταν αφιερωμένος στις ελληνορωσικές σχέσεις;

Το οικονομικό αποτύπωμα είναι σε κάθε περίπτωση μικρότερο του αναμενόμενου και των δυνατοτήτων που και εδώ υπάρχουν. Προοπτικά εκτιμώ πως αποτελεί επιλογή της Ρωσίας η μεγαλύτερη οικονομική της παρουσία στην Ελλάδα, εξαιτίας και των διεθνών μεταβολών που διαγράφονται στην ευρύτερη περιοχή. Κάτι τέτοιο αισιοδοξώ πως θα αποτυπωθεί σε απτά υλικά βήματα το επόμενο χρονικό διάστημα. Άλλωστε προσπάθειες σε αυτή την κατεύθυνση έχουν γίνει ήδη και από τις δύο πλευρές.

Χώρες με περισσότερα εργαλεία εξωστρέφειας, όπως η Ιταλία, έχουν εκμεταλλευτεί τις διαπεριφερειακές σχέσεις με τη Ρωσία και, παρά τους περιορισμούς των κυρώσεων, δεν έχουν ανακοπεί οι διμερείς οικονομικές τους σχέσεις. Επίσης, το ειδικό βάρος των ρωσογερμανικών σχέσεων στο σύνολο των οικονομικών σχέσεων Ρωσίας - Ε.Ε. έχει αυξηθεί, παρά το γεγονός ότι είναι η Γερμανία «καθοδηγεί» τις ευρωπαϊκές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας. Δυνατότητες, λοιπόν, υπάρχουν και στην περίπτωση της Ελλάδας.