to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

18:33 | 27.10.2013

Πολιτισμός

Γιώργος Σαραντάρης, ο απλός στρατιώτης

Της Κατέ Καζάντη


«Η Δύση ολοένα φθείρεται και εφ’ όσον δεν πιστεύει και δεν μπορεί να πιστέψει στον άνθρωπο, η αναπόφευκτη παρακμή της ανταποκρίνεται σ’ ένα νόμο υπέρτατης δικαιοσύνης». Μόνον όμως «η σχέση του ατόμου με τ’ άτομα παρέχει την ευκαιρία να υπάρξει ο άνθρωπος». Κι επειδή η συνάφεια των ατόμων διαμορφώνουν εκείνο που αποκαλούμε κοινωνία, μόνον εντός της τελικά μπορεί να υπάρξει η έννοια του ανθρώπου.

Κάπως έτσι, ο λόγος του ποιητή Γιώργου Σαραντάρη τοποθετείται σε αντιδιαστολή με αυτόν των πολιτικών εκείνων (Θάτσερ) και των επιγόνων τους που δεν βλέπουν κοινωνίες αλλά μονάχα άτομα. Οπότε, η διανοητική έκπτωση, ακολουθώντας το συλλογισμό του ποιητή, δεν είναι παρά προϊόν της διάλυσης του ιστού της κοινωνίας. Το ίδιο και η κρίση της ηθικής και του πολιτισμού.

«Όλοι οι λαοί της γης πρέπει να βοηθήσουν το άτομο να γίνει άνθρωπος»: ακολουθώντας και πάλι τον ποιητή, όλες οι πολιτικές, για να λέγονται ανθρωπιστικές, έναν μόνο στόχο πρέπει να θέτουν, αυτόν της εξασφάλισης μιας διαβίωσης τέτοιας που να διαχωρίζει τα δίποδα όντα από τα υπόλοιπα θηλαστικά και να μετατρέπει την αγέλη σε κοινωνία αλληλεγγύης.

Αλλά ποιος θυμάται πλέον τον ποιητή της ύπαρξης; Τι χρεία έχουμε, στους μικρόψυχους καιρούς μας, το στοχασμό του; Αν όμως ο Σεφέρης μνημόνευε τους «τρεις μεγάλους πεθαμένους  ποιητές μας που δεν ήξεραν ελληνικά», τον Σολωμό, τον Κάλβο και τον Καβάφη, ο Σαραντάρης θα μπορούσε να είναι ο τέταρτος. Γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη (1908) και μεγαλωμένος στην Μπολόνια, μιλούσε καλύτερα ιταλικά παρά ελληνικά. Ο λάτρης του Μπερξόν, του Κίρκεργκορ, του Μπερντιάγιεφ και του Ντοστογιέφσκι, πίστευε πως «μονάχα ελληνιστί η ποίηση μπορεί χωρίς φόβο να καταπιάνεται με ιδέες».

Στο έργο του, ποιητικό και δοκιμιακό, τα κοινωνικά στοιχεία ενυπάρχουν σε κάθε σημείο. Είναι ο ποιητής της συλλογικότητας, δίχως να έχει σχέση με τον μαρξισμό. Κατανοεί την ποίηση και τη φιλοσοφία ως τέχνες με κοινωνική αποστολή. Αυτοτοποθετείται στο «εμείς». Διαρκώς. Με τον ίδιο τρόπο, ως τμήμα του «εμείς», αντιμετώπισε την ίδια τη ζωή του.

Αυτός ο μοναχικός νεαρός, ο ιδεαλιστής, που κινούνταν εκτός της κανονικότητας της εποχής του –κι ίσως και κάθε εποχής-, βαθιά συγκλονισμένος από τον Β’ παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι Ιταλοί εισβάλλουν στην Ελλάδα κατατάσσεται στην πρώτη γραμμή. Ως απλός στρατιώτης. Από τις κακουχίες του μετώπου δεν συνήλθε ποτέ. Πέθανε λίγους μήνες μετά, τον Φλεβάρη του 1941, σε ηλικία μόλις 33 ετών.

Ο ανθρωπιστής της ποίησης καταγράφηκε στα θύματα της θηριωδίας του φασισμού. Εκείνος που αναζήτησε αγωνιωδώς την «ουσία του ανθρώπου» και την βρήκε στη συνύπαρξη εντός της κοινωνίας, έπαιξε με τη θνητότητά του κι έχασε.

Εφτά -και κάτι- δεκαετίες μετά τον πόλεμο και το θάνατο του ποιητή, η Δύση οδεύει και πάλι προς την «αναπόφευκτη παρακμή της». Για παρόμοιους λόγους.

Από τη «Βραδυνή της Κυριακής» 

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)