Άραγε, είναι δυνατή μια τέτοια συμφωνία; Μπορεί η Ε.Ε. να ξεπεράσει τις εσωτερικές της αντιθέσεις, την απειλή βέτο της Πολωνίας, που θέλει να συνεχίσει τη σχεδόν αποκλειστική χρήση άνθρακα, την ύφεση των χωρών που εκτός από τις χώρες του Νότου αρχίζει να δείχνει τα δόντια της και στον Βορρά; Μπορεί μεγάλοι ρυπαντές, όπως η Ρωσία και η Ιαπωνία, να επανέλθουν στην υποστήριξη των θέσεων για τη μείωση των εκπομπών τους;
Την ερχόμενη Δευτέρα αρχίζει στην Ντόχα του Κατάρ η Διάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή (COP 18). H νέα αυτή διάσκεψη είναι πολύ σημαντική για το μέλλον της ανθρωπότητας, αφού, όπως είναι γνωστό, στο τέλος του χρόνου τερματίζεται η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου του Κιότο για τον έλεγχο των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Η ετήσια έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας, που είδε το φως της δημοσιότητες λίγες ώρες πριν γραφτούν αυτές οι γραμμές, αποκαλύπτει ότι τα επίπεδα του συσσωρευμένου διοξείδιου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα έφθασαν το 2011 τα επίπεδα των 390,9 ppm, σημειώνοντας αύξηση κατά 2 ppm από τα επίπεδα του 2010. Η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο επίπεδο που έχει καταγραφεί. Να σημειώσουμε ότι η αύξηση της συγκέντρωσης του αερίου στην ατμόσφαιρα έχει αυξηθεί κατά 39% από την αρχή της βιομηχανικής επανάστασης, το 1750. Σύμφωνα, δε, με την έκθεση αυτή, η ΠΟΜ εκτιμά ότι η αύξηση των συγκεντρώσεων των αερίων του θερμοκηπίου, κύρια, οφείλεται στη συνεχιζόμενη καύση συμβατικών ορυκτών καυσίμων, στην αποδάσωση και στην αλλαγή χρήσεων γης. Η έκθεση του ΠΟΜ είναι πολύ σημαντική, αφού δείχνει ότι το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα δεν είναι μόνο οι συνεχιζόμενες εκπομπές αερίων ρύπων αλλά και η υπερσυσσώρευσή τους στην ατμόσφαιρα.
«Καμιά χώρα, πια, δεν θα μείνει αλώβητη από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», ισχυρίζεται ο πρόεδρος της Διεθνούς Τράπεζας παρουσιάζοντας τη σχετική έκθεση. Από τις πιο σημαντικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που αναφέρονται στην παραπάνω έκθεση είναι η αδυναμία εξασφάλισης της διατροφικής ασφάλειας του πληθυσμού της γης και η αδυναμία της εξάλειψης της φτώχειας.
Εν τω μεταξύ, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που προκαλείται από το φαινόμενο του θερμοκηπίου και ενισχύεται από τις εκπομπές αερίων ρύπων και την υπερσυσσώρευσή τους στην ατμόσφαιρα είναι πολύ σημαντικές. Οι αναφορές για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής πληθαίνουν, αφού καμιά περιοχή δεν θα παραμείνει αλώβητη. «Η μέση θερμοκρασία κατά την τελευταία δεκαετία στην Ευρώπη σημείωσε άνοδο κατά 1,3 οC σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή. Αποτέλεσμα αυτού είναι ότι η σημερινή εποχή να θεωρείται σαν η πιο θερμή που έχει καταγραφεί ποτέ». Έτσι, σημειώνει σε έκθεσή του ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος και συνεχίζει διαπιστώνοντας ότι «ναι μεν αυξήθηκαν οι βροχοπτώσεις στα βόρεια, αλλά μειώθηκαν στον Νότο, που συνεχίζει να πλήττεται από ξηρασία, καύσωνες και τεράστιες δασικές πυρκαγιές». Οι συνέπειες και για την Ευρώπη θα είναι σημαντικές.
Καύσωνες και ασυνήθιστα θερμά επεισόδια θα σημειωθούν στη Βόρεια και Δυτική Ευρώπη, οι χειμερινές καταιγίδες του Βορρά θα είναι πιο έντονες, ενώ στην Ανατολική Ευρώπη θα παρατηρείται σοβαρή ξηρασία. Η άνοδος της θερμοκρασίας στα νότια θα έχει σαν συνέπεια την αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας για την αντιμετώπιση των καυσώνων. Οι πλημμύρες θα είναι ενδημικές σε όλες τις παράκτιες ευρωπαϊκές περιοχές, ενώ θα σημειώνεται άνοδος στη στάθμη της θάλασσας.
Η νέα εποχή που ξεκινά με την αυγή του 2013 είναι πολύ σημαντική. Τα μέρη που συμμετέχουν στη συνδιάσκεψη για την κλιματική αλλαγή στην Ντόχα πρέπει να επεξεργαστούν θέσεις για την παράταση της εφαρμογής των προβλέψεων του πρωτοκόλλου του Κιότο και να σχεδιάσουν την πολιτική για την προετοιμασία μιας νέας δεσμευτικής συμφωνίας για τον έλεγχο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Άραγε, είναι δυνατή μια τέτοια συμφωνία; Μπορεί η Ε.Ε. να ξεπεράσει τις εσωτερικές της αντιθέσεις, την απειλή βέτο της Πολωνίας, που θέλει να συνεχίσει τη σχεδόν αποκλειστική χρήση άνθρακα, την ύφεση των χωρών που εκτός από τις χώρες του Νότου αρχίζει να δείχνει τα δόντια της και στον Βορρά; Μπορεί μεγάλοι ρυπαντές, όπως η Ρωσία και η Ιαπωνία, να επανέλθουν στην υποστήριξη των θέσεων για τη μείωση των εκπομπών τους; Μπορεί ο μεγαλύτερος ρυπαντής, σήμερα, η Κίνα, να αλλάξει πολιτική και να δεχθεί δραστική μείωση των ρυπογόνων βιομηχανικών δραστηριοτήτων της; Μπορεί οι άλλες αναπτυσσόμενες χώρες (Ινδία, Βραζιλία, Ν. Αφρική) να συναινέσουν σε έναν νέο οδικό χάρτη για την ανάπτυξή τους, χωρίς να βασίζονται στην αποκλειστική, σχεδόν, χρήση γαιανθράκων; Άραγε ο Ομπάμα θα φέρει την αλλαγή στην πολιτική των ΗΠΑ και θα αναλάβει πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όπως πια απαιτούν οι πολίτες των ΗΠΑ, μετά το χτύπημα του τυφώνα Σάντι; Οι ηγέτες του κόσμου θα ακούσουν τελικά τις φωνές των πολιτών της γης μας και θα δεσμευτούν στη μάχη για τη διάσωση του πλανήτη;
Πολλά τα διακυβεύματα της συνδιάσκεψης της Ντόχα για την κλιματική αλλαγή, ενώ οι οιωνοί δεν είναι καλοί.
1. Η παράταση της εφαρμογής του πρωτοκόλλου του Κιότο. Μέχρι σήμερα υπάρχει η πρόταση για την παράταση των ρυθμίσεων του πρωτοκόλλου μέχρι το 2020.
2. Η σύνταξη μιας νέας συμφωνίας για τη μείωση των αέριων ρύπων, μιας συμφωνίας που φιλοδοξεί να συμπεριλάβει όλα τα κράτη και όλους τους μεγάλους ρυπαντές της ατμόσφαιρας και θα είναι δεσμευτική για όλα τα μέρη. Στη συνδιάσκεψη του Ντέρμπαν αποφασίστηκε ότι η νέα συμφωνία αυτή πρέπει να είναι έτοιμη το 2015, ώστε να είναι δυνατή η εφαρμογή της από το 2020.
3. Η συγκέντρωση των αναγκαίων πόρων, παρά την οικονομική ύφεση που συνεχίζει να ταλανίζει τις δυτικές οικονομίες, για την ενίσχυση του ταμείου για τη βοήθεια στις χώρες που αναμένονται να πληγούν περισσότερο από την κλιματική αλλαγή.
Οι προτάσεις αυτές συνεχώς βρίσκονται υπό αμφισβήτηση, αφού πολλοί συνεχίζουν να προτείνουν «εθελοντικές» και όχι δεσμευτικές δράσεις και πρωτοβουλίες.
Στην COP 15 στην Κοπεγχάγη τα μέρη, τα κράτη που έλαβαν μέρος συμφώνησαν ότι ο στόχος είναι να μην ξεπεράσει η μέση θερμοκρασία του πλανήτη τους 2⁰C. Εργαλείο για αυτό είναι η σημαντική μείωση των εκπομπών των αερίων ρυπαντών. Με την επίτευξη του στόχου αυτού η ανθρωπότητα θα μπορούσε να είναι σχετικά ασφαλής έναντι της παγκόσμιας υπερθέρμανσης.
Οι προβλέψεις των επιστημόνων και των αναλυτών, όμως, τώρα πια είναι πολύ δυσοίωνες. Με την αδυναμία που υπάρχει για τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την αναστροφή των δυσμενών καταστάσεων, ήδη ο στόχος των 2⁰C είναι πια ανέφικτος και βαδίζουμε πια σε άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας σε επίπεδα των 3⁰C.
Παρ’ όλη την αισιοδοξία που εκφράζεται από πλευράς ΟΗΕ ότι οι συνομιλίες στην Ντόχα θα έχουν αποτελέσματα, τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Η έλλειψη πολιτικής βούλησης των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ε.Ε. και όλων των μεγάλων ρυπαντών της ατμόσφαιρας κάνει το θέμα ακόμη δυσκολότερο.
Μπορούμε να αφήσουμε το μέλλον του πλανήτη μας στα άβουλα χέρια των ηγεσιών, ενώ η οικονομική ύφεση, η αυστηρή δημοσιονομική λιτότητα και τα Μνημόνια καθορίζουν το μέλλον της Ευρώπης και του κόσμου;
ΟΧΙ! Πρέπει να δράσουμε τώρα! Να απαιτήσουμε τη λήψη άμεσων πρωτοβουλιών και μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής που προκαλείται από την παγκόσμια υπερθέρμανση. Πρέπει να ενεργοποιήσουμε όλες τις προοδευτικές δυνάμεις να συνδράμουν για τη διάσωση του πλανήτη και της ανθρωπότητας για να πιέσουν όλες τις απρόθυμες κυβερνήσεις για τη διάσωση των φυσικών πόρων και του περιβάλλοντος.
Πρέπει να γίνει πιέσουμε να γίνει πράξη το όραμα. Να γίνει δυνατή η σύναψη μιας φιλόδοξης, δεσμευτικής συμφωνίας για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
* Η Χαρά Καφαντάρη είναι γεωλόγος, βουλευτής Β’ Αθηνών του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ
Πηγή: Αυγή
