to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Για τον κορονοϊό και τη δημόσια υγεία

Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Υγείας βρήκε την ανθρωπότητα αντιμέτωπη με έναν ανεξέλεγκτο ιό, εξαιρετικά επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία και την ανθρώπινη ζωή.


 Ο ιός, παρά την εκδήλωσή του στην Κίνα, βρήκε γρήγορα νέο επίκεντρο στις χώρες του «Δυτικού κόσμου», χώρες επιστημονικά και τεχνολογικά προηγμένες, που όμως μετρούν εκατόμβες νεκρών. Έτσι τίθενται ορισμένα ερωτήματα: Ποιες, οι άμυνες των κοινωνιών; Ποια η κατάσταση των συστημάτων υγείας και ποια η επίδραση των εδώ και χρόνια εφαρμοζόμενων πολιτικών; Διασφαλίζεται η δημόσια υγεία;
 

Η…απορρύθμιση της Υγείας και η ενίσχυση των ανισοτήτων
Η υγειονομική κρίση στην οποία οδήγησε η επικινδυνότητα του νέου κορονοϊού αναδεικνύει, πέραν του εύθραυστου των ανθρωπίνων κοινωνιών, τα αδιέξοδα των μέχρι τώρα πολιτικών υγείας, καθιστώντας τες βραδυφλεγείς βόμβες και επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία και την κοινωνική συνοχή.
Η κυριαρχία του νεοφιλελεύθερου δόγματος στη διαχείριση της κρίσης του 2008, στο πλαίσιο της λιτότητας προώθησε και την εκχώρηση τομέων του κοινωνικού κράτους, και της υγείας, σε  ιδιωτικά επιχειρηματικά συμφέροντα ή την περιόρισε ως κοστοβόρα, οδηγώντας στην επισφάλεια, πέρα από την εργασία, και τη δημόσια υγεία. Ενδεικτικό είναι το κατ’ επανάληψη αίτημα της Κομισιόν για μείωση των δαπανών στην υγεία και προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων.
Οι εφαρμοζόμενες πολιτικές ενίσχυσαν αφενός την ανισότητα μεταξύ των κρατών του ευρωπαϊκού βορρά και του ευρωπαϊκού νότου και αφετέρου εμβάθυναν τις κοινωνικές ανισότητες εντός των κρατών.
Η Ελλάδα αναδείχθηκε πρωταθλήτρια στο ράλι μείωσης των δαπανών για την Υγεία (8,7% ετησίως μεταξύ 2009 και 2013), ενώ το 2015 περισσότεροι από 2,5 εκατ. άτομα βρίσκονταν εκτός πρόσβασης στην Υγεία. Αντίστοιχες μειώσεις οδήγησαν σε υποβάθμιση τα συστήματα υγείας της Ισπανίας, όπου o χρόνος αναμονής για προγραμματισμένα χειρουργεία εκτοξεύτηκε, και της Ιταλίας, στην οποία το 2015 12,2 εκατομμύρια πολίτες αποκλείστηκαν από την Υγεία. [1]
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του οίκου αξιολόγησης Scope Ratings, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία είναι ευάλωτες σε μια υγειονομική κρίση κυρίως λόγω του αριθμού ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, του αριθμού των κλινών και του μεγάλου ποσοστού του γερασμένου πληθυσμού. [2]
Στην Ελλάδα των κρίσεων και των…εμμονών
Η χώρα μας, παρότι ουραγός στην ΕΕ και μ’ ένα δημόσιο εθνικό σύστημα υγείας που συγκροτήθηκε μόλις στα μέσα της δεκαετίας του 1980, αποτέλεσε «πρωτοπόρα» στον περιορισμό του και στη μεταφορά δαπανών για την υγεία στον ιδιωτικό τομέα. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι δημόσιες δαπάνες για την Υγεία το 2009-2013 μειώθηκαν σχεδόν 38%, ενώ οι ιδιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν από το 30% στο 35,5%. Έτσι, ενώ το ΑΕΠ μειώνονταν, ο ιδιωτικός τομέας της υγείας αύξανε τη δραστηριότητά του. Το 2015 το 59% των δαπανών για την υγεία χρηματοδοτούνταν από το δημόσιο, ενώ οι άμεσες δαπάνες από τους ασθενείς (35%) ήταν υπερδιπλάσιες του μέσου όρου στην ΕE. [3]
Την τετραετία του ΣΥΡΙΖΑ η αύξηση των δαπανών (από 9,5 στα 11δις ευρώ), οι διορισμοί και οι προσλήψεις (19500, εκ των οποίων 8700 μόνιμοι) και οι επαναλειτουργίες νοσοκομείων στήριξαν το εξαιρετικά υποβαθμισμένο ΕΣΥ, χωρίς όμως να καταφέρνουν να θεραπεύσουν τις πληγές του. Επίσης, θεσμοθετήθηκε η καθολική κάλυψη, με αποτέλεσμα 2,5 εκατομμύρια πολίτες να αποκτήσουν πρόσβαση στην Υγεία, ενώ το 2017 προωθήθηκε η μεταρρύθμιση για την αναβάθμιση της πρωτοβάθμιας υγείας (περί τις 120 ΤΟΜΥ). [4]
Η έξοδος από τα μνημόνια τον Αύγουστο του 2018 διαμόρφωσαν μια νέα πραγματικότητα, που αποτυπώθηκε σ’ έναν προγραμματισμό 10.000 διορισμών από την προηγούμενη κυβέρνηση, τον οποίον πάγωσε η κυβέρνηση της ΝΔ, που αντιτάσσει τις ΣΔΙΤ και στο χώρο της υγείας.
Σαν να μην πέρασε μια μέρα από το 2014, όταν οι υπουργοί της ΝΔ διεκδικούσαν τη δόξα της τρόικα για την προώθηση μεταρρυθμίσεων, όπως το κλείσιμο νοσοκομείων, η απόλυση προσωπικού (μείωση 15%), τα 5 ευρώ και την χρέωση νοσηλίων σε ανασφάλιστους - ως αντιπολίτευση αποδοκίμαζαν τις προσλήψεις επί ΣΥΡΙΖΑ - έτσι και το 2020 αντιλαμβάνονται την υγεία ως εμπόρευμα, επιχειρώντας μέσω των ΣΔΙΤ να εφαρμόσουν ένα σύστημα που μεταφέρει δημόσιο χρήμα σε ιδιώτες.
Όμως, η σημερινή κρίση υπαγορεύει μια φαινομενική διγλωσσία. Το πρωί ο υπουργός Υγείας κάνει λόγο για στήριξη του ΕΣΥ, το μεσημέρι ο υφυπουργός για ιδεοληψίες, το απόγευμα ο πρωθυπουργός για ΣΔΙΤ και στις 9 το βράδυ όλοι μαζί καλούν τον κόσμο για χειροκρότημα επιβράβευσης του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, ενώ το επόμενο πρωί τους στέλνουν ΜΑΤ για…παλαμάκια.
Παράλληλα, δεκάδες εκατομμύρια δημοσίου χρήματος κατευθύνονται σε ΜΜΕ, διαγνωστικά κέντρα και επιχειρηματίες υγείας. Άραγε, πόσες μάσκες, αναπνευστήρες και λοιπό εξοπλισμό αγοράζουμε με 50-60 εκατομμύρια;
Η επόμενη μέρα και ο…λογαριασμός
Σήμερα οφείλουμε να δώσουμε ενωμένοι τη μάχη για την αντιμετώπιση της πανδημίας και να διευκολύνουμε τις προσπάθειες της επιστημονικής κοινότητας. Όμως, οφείλουμε να κάνουμε και έναν απολογισμό την επαύριο της κρίσης, όχι στη βάση στείρας αντιπαράθεσης, αλλά για να αναδειχθεί το κατά πόσο υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον οι πολιτικές που είχαν εφαρμοστεί τα χρόνια της κρίσης.
Η επόμενη μέρα θα είναι κρίσιμη για τις δυτικές κοινωνίες και πιθανόν να οδηγήσει σε «δύσκολες» ανακατατάξεις. Ήδη υπάρχουν καταγγελίες και αποδοκιμασίες σχετικά με την υφιστάμενη διαχείριση. Ενδεικτική είναι η παραίτηση του καθηγητή Μάουρο Φεράρι, επικεφαλής επιστήμονας της ΕΕ, ο οποίος έκανε λόγο για «εσωτερική πολιτική καταιγίδα» και δήλωσε απογοητευμένος από την ανεπαρκή χρηματοδότηση των επιστημόνων και «την παντελή απουσία συντονισμού στις πολιτικές παροχής υπηρεσιών υγείας μεταξύ των κρατών-μελών». [5]
Η κρίση αναδεικνύει την ανάγκη ύπαρξης ενός ισχυρού δημοσίου συστήματος υγείας και η ενίσχυσή του αποτελεί μονόδρομο. Παραδοχή που δεν γίνεται μόνον από τις πολιτικές δυνάμεις της Αριστεράς, μεγάλου μέρους των Σοσιαλδημοκρατών και από ορισμένους κεντροδεξιούς πολιτικούς, οι οποίοι στην Ελλάδα αποτελούν ισχνή μειοψηφία, αλλά κι από έγκριτους επιστήμονες.
Η εμμονή στο “There Is No Alternative” και στην εμπορευματοποίηση των πάντων αναδεικνύεται επικίνδυνη για την δημόσια υγεία και την κοινωνική συνοχή. Την επόμενη μέρα χρειάζεται ένα ευρύ πολιτικό μέτωπο που θα επαναπροσδιορίσει τις πολιτικές υγείας, του κοινωνικού κράτους και θα αντιτάξει μια συνολική εναλλακτική πολιτική πρόταση. Είναι η μόνη επιλογή σε μια ιδιαίτερα σκληρή πραγματικότητα που θα διαμορφωθεί στο άμεσο μέλλον και προϋπόθεση για να ανατραπεί η όποια προσπάθεια οπισθοδρόμησης στο πρόσφατο παρελθόν. 

* Ο Δημήτρης Σκαλτσής είναι πτυχιούχος Ιστορίας-Αρχαιολογίας, Συντονιστής Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ Μαγνησίας

Πηγές:
1. https://www.efsyn.gr/themata/infowar/235139_oi-63-mahairies-tis-ee-sta-e...
2. https://www.kathimerini.gr/1070794/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/...
3. https://healthmag.gr/apwleies-sthn-ygeia-ta-xronia-ths-krishs/?fbclid=Iw...
4. https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/state/docs/chp_gr_greece.... και https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/state/docs/2019_chp_gr_gr... ΟΟΣΑ/Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τα Συστήματα και τις Πολιτικές Υγείας (2019), Ελλάδα: Προφίλ Υγείας 2019, Η Κατάσταση της Υγείας στην ΕΕ, ΟΟΣΑ, Παρίσι/Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τα Συστήματα και τις Πολιτικές Υγείας, Βρυξέλες. [το αντίστοιχο για το 2017]
5. https://www.koutipandoras.gr/article/paraitithike-me-keraynoys-kata-ton-...

tags: άρθρα

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)