to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Για τον (αντι)περιβαλλοντικό νόμο: Ποιος φοβάται τη συμμετοχή και τη λογοδοσία;

Μια διαφορετική προσέγγιση του πρόσφατου περιβαλλοντικού νόμου (ν. 4685/2020) πραγματοποιεί η νέα ανάλυση της Ινώς Σιώζιου, ειδικής σε περιβαλλοντικά ζητήματα και θέματα ενεργειακής πολιτικής και επιστημονική συνεργάτιδα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, την οποία δημοσιεύει το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς στο πλαίσιο της σειράς Περιβάλλον - Κλιματική κρίση - Οικολογία


Η ανάλυση, με τίτλο Ποιος φοβάται τη συμμετοχή και τη λογοδοσία; επιχειρεί μια πολιτική ανάγνωση της νομοθέτησης και του περιεχομένου του νόμου 4685/2020 για τον «εκσυγχρονισμό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας», καθώς μέσα από την ανασυγκρότηση της νομοθέτησης και την ανάδειξη των κεντρικών στοχεύσεων του νόμου, η συγγραφέας, πέρα από τους περιβαλλοντικούς κινδύνους που προδιαγράφει η «θεσμοθέτηση» της εξυπηρέτησης συγκεκριμένων συμφερόντων διά της δημιουργίας δομών και διαδικασιών που επιτρέπουν τη λήψη αποφάσεων κατά περίπτωση και κατά βούληση, φωτίζει και ένα ευρύτερο πολιτικό ζήτημα που αφορά την πολιτική κουλτούρα που υποστηρίζει την επινόηση του επιτελικού κράτους, δηλαδή τον αποκλεισμό της διαβούλευσης και του δημοκρατικού ελέγχου των αποφάσεων.

Ένα από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα που υπενθυμίζει η  Ι. Σιώζιου αφορά τους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών : "Το 2018 καθορίστηκαν για πρώτη φορά, από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, και στη συνέχεια κατατέθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι οριστικές λίστες με τις περιοχές της Ελλάδας που χρήζουν ειδικής προστασίας λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους (φυσικό περιβάλλον και βιοποικιλότητα), ώστε να περιλαμβάνονται πλέον στη λίστα Natura 2000. Στη συνέχεια, με τη θέσπιση του νόμου 4519/2018, ο οποίος «γράφτηκε» μαζί με τους τοπικούς φορείς και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, δημιουργήθηκαν οκτώ νέοι φορείς κατά την αναμόρφωση των ορίων ευθύνης βάσει περιβαλλοντικών/οικολογικών κριτηρίων για να αποτελέσουν «σήμα κατατεθέν» των περιοχών τόσο για την ανάδειξη του ίδιου του φυσικού περιβάλλοντος όσο και για τα τοπικά αγροτικά προϊόντα. Ο ρόλος τους στην τοπική ανάπτυξη επαναπροσδιορίστηκε και εισήχθη, τέλος, μια νέα αποκεντρωμένη δομή διοίκησης των περιοχών προστασίας με ισχυρό συμμετοχικό χαρακτήρα. Οι τοπικές κοινωνίες και παραγωγικοί φορείς συμμετείχαν στον αναπτυξιακό σχεδιασμό κάθε περιοχής και γνωμοδοτούσαν για τις παραγωγικές δραστηριότητες, με σεβασμό στη φύση και τις ανάγκες της κάθε κοινωνίας. Συμμετοχική, αποκεντρωμένη διοίκηση, δημοκρατικός έλεγχος, εκδημοκρατισμός της διαδικασίας λήψης αποφάσεων και λογοδοσία.

Στην απολύτως αντίθετη κατεύθυνση, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας κατάργησε το αποκεντρωμένο μοντέλο διοίκησης των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΔΠΠ), μετέφερε τη διοίκηση στην Αθήνα, ιδρύοντας έναν νέο φορέα εκτός της αρμόδιας Υπηρεσίας Βιοποικιλότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και προβλέπεται να ορίσει ως μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, του κεντρικού πλέον Φορέα, πρόσωπα που πιθανώς θα έχουν σχέση μόνον με τη σημερινή πολιτική ηγεσία του Υπουργείου. Τα πρόσωπα αυτά αποκτούν πλέον και την αρμοδιότητα γνωμοδότησης για τις δραστηριότητες που θα επιτραπούν σε κάθε περιοχή. Εν ολίγοις, ακύρωση του αποκεντρωμένου και συμμετοχικού χαρακτήρα διοίκησης, της λογοδοσίας στις τοπικές κοινωνίες και του δημοκρατικού ελέγχου στην έγκριση δραστηριοτήτων και έργων στις περιοχές προστασίας."

Αναδεικνύοντας δε και σειρά άλλων αντίστοιχων τάσεων, η μελέτη καταλήγει ότι "καθίσταται καταφανές ότι μία από τις όψεις του επιτελικού κράτους είναι η νομοθετική κουλτούρα από την οποία αποκλείεται η διαβούλευση, η συμπερίληψη της γνώμης και των αναγκών της κοινωνίας και ο δημοκρατικός έλεγχος των αποφάσεων και του κυβερνητικού έργου. Ενισχύεται ο συγκεντρωτισμός των αποφάσεων και των γνωμοδοτήσεων, η αποδυνάμωση των μηχανισμών ελέγχου και ρύθμισης βάσει συγκεκριμένων κανόνων και ταυτόχρονα, επιλέγεται η «θεσμοθέτηση» της εξυπηρέτησης συγκεκριμένων συμφερόντων διά της δημιουργίας δομών και διαδικασιών που επιτρέπουν τη λήψη αποφάσεων κατά περίπτωση και κατά βούληση. Δυστυχώς, ο «εκσυγχρονισμός» που περιγράφεται από τις επιλογές αυτές δεν μπορεί να μας πάει μπροστά αλλά μόνο πολύ πίσω, δημιουργώντας μάλιστα μεγάλες ρήξεις και εντάσεις με την κοινωνία των πολιτών".

Μπορείτε να βρείτε ολόκληρη την ανάλυση παρακάτω, αλλά και εδώ  - Για το σύνολο των κειμένων της σειράς πατήστε εδώ

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)