Ο Αντόνιο Κόστα βρέθηκε το 2015 πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, κάτω από εξαιρετικά ευάλωτες συνθήκες. Επικεφαλής του δεύτερου κοινοβουλευτικού κόμματος, σχημάτισε κυβέρνηση μειοψηφίας με τη στήριξη της Αριστεράς, απέναντι σε μια Δεξιά που, θωρώντας ότι της έκλεψαν την κυβερνητική εξουσία μέσα από τα χέρια, διεξήγαγε έναν ανελέητο πόλεμο φθοράς. Και όμως, μέσα σε επτά εξαιρετικά δύσκολα χρόνια, κατάφερε να χτίσει μια αδιαμφισβήτητη πολιτική ηγεμονία και να κερδίσει τις προχθεσινές εκλογές με απόλυτη πλειοψηφία. Το σημαντικό αυτό πολιτικό επίτευγμα πρέπει να μελετηθεί διεξοδικά, ειδικά από πολιτικές δυνάμεις που είχαν την ευκαιρία να πετύχουν κάτι ανάλογο και δεν τα κατάφεραν τόσο καλά. Και δεν είναι κάτι που σχετίζεται μόνο με τον κυβερνητικό ρεαλισμό και με το ισχυρό κοινωνικό πρόσωπο της πολιτικής του, αλλά και με αυτό που ο Γ. Δραγασάκης έχει βάλει από καιρό στη δημόσια συζήτηση ως πολιτική ωριμότητα.
Η πορτογαλική Αριστερά συνέβαλε καθοριστικά στην οικοδόμηση της πολιτικής ηγεμονίας του Κόστα, την οποία πλήρωσε προχθές με μια σοβαρή εκλογική ήττα. Είναι πολύ εύκολο να λέμε σήμερα ότι ηττήθηκε η αντισυστημική πολιτική και θριάμβευσε ο προοδευτικός ρεαλισμός, είναι καλό όμως να θυμόμαστε ότι κατά καιρούς και τα δύο έχουν χρεοκοπήσει, όπως επίσης κατά καιρούς και τα δύο έχουν παράξει πολιτικά και κοινωνικά αποτελέσματα. Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι ότι η Αριστερά πιέζεται αφόρητα όταν η πολιτική αντιπαράθεση μετατοπίζει τη βασική διαχωριστική γραμμή προς το Κέντρο. Τα έχει πει ο Ηλίας Ηλιού από το 1964, όταν μίλησε για το «σταυρικό πρόβλημα της Αριστεράς».
Σε κάθε περίπτωση, οι εκλογές σε μια άλλη χώρα δεν είναι πουλόβερ για να το φοράμε όπως θέλουμε, προσαρμόζοντας τα συμπεράσματά μας στις ανάγκες της προσυνεδριακής συζήτησης. Η εκλογική νίκη του Κόστα είναι ένα εξαιρετικό νέο. Αλλά η εκλογική ήττα της Αριστεράς τίποτα καλό δεν προμηνύει για την κατάσταση των εργαζόμενων, των κοινωνικά αδύναμων, των δικαιωμάτων και του κοινωνικού κράτους σε οποιαδήποτε χώρα. Αυτός είναι ο λόγος που πάγια πεποίθησή μας είναι ότι οι στέρεες προοδευτικές λύσεις προκύπτουν μέσα από την απλή αναλογική και τις κυβερνήσεις συνεργασίας. Σε συνδυασμό με την πολιτική ωριμότητα, φυσικά.
Μπράβο λοιπόν στον Κόστα. Αλλά όσο γρηγορότερα σταθεί η πορτογαλική Αριστερά στα πόδια της και ξαναμπεί στο παιχνίδι, τόσο καλύτερα για την Πορτογαλία. Και για όλη την Ευρώπη, φυσικά.
