Όχι, δεν έχει νόημα να αθροίσει κανείς σε παρατακτική ή όποια άλλη σύνδεση τους λόγους και δη τους πολιτικούς για τους οποίους η απώλεια της Σούλας Παναρέτου μας βαραίνει όλους μας τούτες τις μέρες.
Τους λόγους αυτούς τους ξέρουμε όλοι. Γιατί ήταν πρόσωπο δημόσιο, που δεν δίσταζε να πει τη γνώμη της, έστω κι αν γνώριζε ότι αυτή δεν «βόλευε» ή δεν ήταν πλειοψηφική.
Εκείνο όμως που πολλοί -όσοι δηλαδή είχαμε την τύχη να γνωρίσουμε και να αγωνιστούμε παρέα με τη Σούλα- έχουμε πραγματικά ανάγκη όχι μόνο να μην ξεχάσουμε αλλά και να «γαντζωθούμε» πάνω του, ως σχεδία σωτηρίας στους τρικυμιασμένους μας καιρούς, είναι η γενναιοψυχία της.
Η γενναιοδωρία της απέναντι στους νέους ήταν το σήμα κατατεθέν της.
Γιατί η Σούλα με την παρουσία της, την αξιοπρέπεια, την ευγένεια και τη σεμνότητα που απέπνεε καθώς και το ήθος της, είχε καταφέρει να γίνει σημείο αναφοράς.
Χωρίς ποτέ να διεκδικήσει δάφνες αναγνώρισης. Χωρίς στόμφο. Έδινε μαθήματα μετριοφροσύνης, εκείνη που γνώριζε σε βάθος τη διεθνή σκηνή και τα τεκταινόμενά της καθώς και τα ζητήματα του φεμινιστικού κινήματος. Μαθήματα συμπεριφοράς. Σαν αυτά που δεν διδάσκονται σε καμία πανεπιστημιακή σχολή. Γιατί η ίδια ανήκε στο πολυτιμότερο σχολειό. Εκείνο του παραδείγματος.
Από αυτή την πάστα ήταν φτιαγμένη η Παναρέτου.
Από την πάστα εκείνων που δεν λειτουργούν ωφελιμιστικά. Που είναι ανεπιφύλακτα ανιδιοτελείς και δοτικοί. Ευθείς και ντόμπροι, όπως αναπνέουν. Χωρίς να επιδιώκουν ποτέ την αυτοπροβολή ή την επίδειξη των γνώσεών τους.
Και η διακριτικότητά της, η αδιαφορία για κομματικά ή άλλα οφίτσια, που της είχαν προταθεί κατά καιρούς, δεν ήταν «πόζα» ή αδυναμία. Ήταν επιλογή. Συνειδητή επιλογή. Κι ας ξένιζε εκείνους που μετράνε τα πράγματα με τίτλους και θέσεις...
Γιατί η Παναρέτου νοιαζόταν για την ουσία και το σημαντικό - όπως άλλωστε φαίνεται και από την αρθρογραφία της. Και πάντα κατάφερνε να πηγαίνει στην ουσία των πραγμάτων, χωρίς αυτό να το παρουσιάζει ως «επίτευγμα». Είτε όταν εξηγούσε γιατί ο «σεξισμός δεν είναι συγκυριακό φαινόμενο», είτε όταν επιστρέφοντας από τη Διάσκεψη του Πεκίνου μας ανέλυε, με τον απλό αλλά μεστό τρόπο εκείνων που κατέχουν σε βάθος ένα θέμα, τις παρεμβάσεις της, είτε, μόλις πριν από λίγους μήνες, ως «Μελίνα Βολιώτη», από τις στήλες της «Αυγής» ανέλυε, έχοντας πάντα την έγνοια της νέας γενιάς, του μέλλοντος της Αριστεράς, της Αριστεράς που νοιάζεται για τον άνθρωπο και την αξιοπρέπειά του, τη σπουδαιότητα των προκλήσεων που αντιμετωπίζει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ. «Όλοι και όλες εμείς, που μετά την πτώση του υπαρκτού και την απότομη μεταβολή των παγκόσμιων συσχετισμών βρεθήκαμε να διασχίζουμε την πολιτική έρημο, κρατήσαμε παρ' όλα αυτά έστω και μισοαναμμένη τη φλόγα, που τώρα έγινε ολόλαμπρος πυρσός. Μακάρι να καταυγάσει τα ερέβη της σημερινής πρωτοείδωτης κατάστασης. Τουλάχιστον, ας έχουμε αυτήν την ικανοποίηση ότι εξασφαλίσαμε τη συνέχεια, κάνοντας χώρο για την ταλαντούχα νέα γενιά».
Αριστερά, νέοι, συνέπεια, ήθος, αξιοπρέπεια, αγώνας.
Έξι λέξεις για έναν άνθρωπο. Μία Αριστερή.
Σούλα Παναρέτου.
