"Ας δούμε την πραγματική κατάσταση. Η αλήθεια δεν είναι ότι, όσο είχε καταργηθεί το άσυλο, δηλαδή από το 2012 που ψηφίστηκε ενώ ήταν να ψηφιστεί από το 2009, μέχρι τώρα, δεν άλλαξε η κατάσταση της παραβατικότητας καθόλου. Η αλήθεια, η πραγματική κατάσταση, είναι ότι τα πράγματα έγιναν χειρότερα όσο δεν είχαμε το θεσμό του ασύλου και είχε καταργηθεί. Σας θυμίζω και την κατάσταση στους χώρους του Πανεπιστημίου Αθηνών και την κατάσταση στους χώρους του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Φυσικά, δεν πρόκειται να κάνω την αφελή εξήγηση ότι η κατάργηση του θεσμού του ασύλου, ήταν αυτή που έφερε την περισσότερη εγκληματικότητα. Την περισσότερη εγκληματικότητα την έφερε η διεύρυνση ή εξάπλωση, αν θέλετε ιδίως, της διακίνησης ναρκωτικών και σε χώρους των Πανεπιστημίων και στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη ιδιαίτερα, που είναι ένα φαινόμενο, το οποίο εξελίσσεται, με κοινωνικούς όρους, με όρους, που μελετάει η εγκληματολογία αλλά και ανεξάρτητα από το αν υπάρχει ή δεν υπάρχει θεσμός. Όχι μόνο λοιπόν η κατάργηση, δεν έφερε καταστολή της παραβατικότητας, αλλά την αύξησε.
Στην πρώτη περίοδο, όσο ίσχυε το άσυλο, μέχρι το 2012, όταν είχαμε βία στο χώρο του Πανεπιστημίου, αυτό που λεγόταν ήταν, «φταίει το άσυλο». Όταν καταργήθηκε, τουλάχιστον στο χώρο του δικού μου Πανεπιστημίου, αυτό το οποίο λεγόταν ήταν, «φταίει ο αριστερός πρύτανης ο Μυλόπουλος». Όταν έφυγε και ο Μυλόπουλος, τότε πια υπήρξε αμηχανία. Ποιος φταίει; Θεσμός ασύλου δεν υπάρχει.
Τότε, ήταν η πρώτη φορά, που έγιναν και μερικές σκέψεις, που είχαν, πραγματικά, μια προσπάθεια και μια αγωνία επιστημονικής εξήγησης του φαινομένου της βίας.
Κοιτάξτε. Θέλω να ξεκαθαρίσω ορισμένες παρεξηγήσεις, κάποιες από τις οποίες είναι διάχυτες, άλλες είναι τεχνικές. Είναι η ρύθμιση, που έρχεται σήμερα, αυστηρότερη ή φιλελευθερότερη, από αυτό το οποίο ίσχυε με το Ν. 1268; Η ρύθμιση, η οποία εισάγεται τώρα, είναι αυστηρότερη. Όχι επί της ουσίας. Επί της ουσίας, προβλέπεται αυτό το οποίο προβλεπόταν πάντοτε. Ότι δηλαδή, στην περίπτωση του ασύλου εξαιρούνται τα κακουργήματα και τα εγκλήματα κατά της ζωής, γενικά. Δηλαδή και κακουργήματα και πλημμελήματα, σε ό,τι αφορά τη ζωή. Αυτό, έμεινε ίδιο, όπως προϋπήρχε και του Ν. 4009. Τι άλλαξε; Άλλαξε μόνο, ότι το όργανο πλέον το οποίο είναι αυτό που επιτρέπει την είσοδο της αστυνομίας, είναι το Πρυτανικό Συμβούλιο και όχι μια ιδιαίτερη επιτροπή, προβλεπόμενη από τον νόμο. Γιατί είναι αυστηρότερη αυτή η μεταβολή;
Διότι, όσο ο Νόμος 1268, αν θυμάμαι καλά είναι του 1982, όσο προέβλεπε μια ειδική επιτροπή με συμμετοχή φοιτητή, η επιτροπή αυτή δεν λειτουργούσε καθόλου. Από τη στιγμή που προβλέπεται, ότι την ειδική άδεια στην αστυνομία και επέμβαση, παρέχει το Πρυτανικό Συμβούλιο, έχουμε πλέον
Ναι, αλλά ο φοιτητής θα προβλέπεται πλέον σε όλα τα όργανα και με την πλειοψηφία του Πρυτανικού Συμβουλίου, που σημαίνει ότι το Πρυτανικό Συμβούλιο, με την απαρτία του, μπορεί να συνεδριάζει. Δεν έχει τρία μέλη, δηλαδή, όπως συνέβαινε προηγουμένως, που ήταν καταλυτική η απουσία.
Άκουσα βέβαια, τον κ. Μαυρωτά να λέει, «μα είναι δυνατόν να αντιπαρατεθεί η Πρυτανεία σε συμμορίες»; Κύριε Μαυρωτά, δεν είναι φοβικοί οι Πρυτάνεις. Δεν είναι ανθρωπάκια. Βεβαίως και μπορούν να πάρουν μια απόφαση, η οποία μπορεί να ενέχει και ένα κόστος και να χρειάζεται και μια αυταπάρνηση σε βάρος τους. Και το έχουν κάνει πολλές φορές και νομίζω ότι αυτό, δεν γίνεται μόνο στους Πρυτάνεις. Και από Δικαστές έχουμε τόσα παραδείγματα λήψης αποφάσεων, οι οποίες δεν είναι καθόλου απλές. Επομένως, αυτή τη στιγμή εισάγεται μια πραγματική εγγύηση, ότι η επέμβαση της αστυνομίας μπορεί πλέον να είναι δυνατή και όχι μόνο να προβλέπεται στη νομοθεσία.
Δεύτερη παρεξήγηση περί τα πλημμελήματα. Άκουσα από, περισσότερους από ένα, Βουλευτές, να λένε, «μα επιτρέψτε τουλάχιστον τα πλημμελήματα». Δηλαδή, να εξαιρούνται από το πεδίο του ασύλου και να υπάγονται στην εμβέλεια της επέμβασης της αστυνομίας.
Η αστυνομία μπορεί να επεμβαίνει και στα κακουργήματα και στα πλημμελήματα που τελούνται. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να επεμβαίνει πάντοτε. Δηλαδή, ότι θεσμός άσυλο δεν προβλέπεται καθόλου.
Αντί, λοιπόν, να ζητάει κάποιος «ας επιτρέπεται και στα πλημμελήματα να μπαίνει η αστυνομία», ας ζητήσει - επιτρέψτε μου να πω και πιο ειλικρινά – «να μην έχουμε καθόλου θεσμό», διότι περί αυτού πρόκειται. Τα πλημμελήματα και τα κακουργήματα συνδέουν το θεσμό του ασύλου. Εάν επιτρέπεται να μπαίνει αστυνομία και στα άλλα ελαφροεγκλήματα, τότε δεν έχουμε κανένα θεσμό ασύλου σε ισχύει.
Τώρα να μιλήσουμε και με πρακτικούς όρους, γιατί θα μας ακούνε και μας ακούν κι άλλοι και πολλοί δεν είναι νομικοί. Τι σημαίνει ότι μπορεί η αστυνομία να μπαίνει στο χώρο του Πανεπιστημίου για όλα τα κακουργήματα και για όλα τα εγκλήματα κατά της ζωής;
Καταρχήν, για να μην υπάρχει παρεξήγηση, όλα διώκονται. Αυτό, το οποίο δεν μπορεί να μπει με το άσυλο είναι η δημόσια δύναμη σε μια αυτόφωρο τέλεση, αλλά όλα τιμωρούνται, όλες οι πράξεις και τα πλημμελήματα στο χώρο του Πανεπιστημίου όταν τελούνται.
Δεύτερον, ποια είναι τα κακουργήματα;
Κακουργήματα είναι οι πράξεις εμπορίας ναρκωτικών.
Κακούργημα είναι η ρίψη μολότοφ κατά τη ποινική μας νομοθεσία.
Κακούργημα είναι και η βία αφαίρεσης μιας τσάντας.
Σε όλα αυτά η αστυνομία μπορεί να μπαίνει και μπορούσε να μπαίνει ανέκαθεν ελεύθερα.
Τι είναι πλημμέλημα;
Τα πλημμελήματα είναι τα ελαφριά εγκλήματα, αυτά που τιμωρούνται ελαφριά.
Έχω την εντύπωση, ότι το πλημμέλημα, το οποίο περισσότερο ενδιαφέρει και προκαλεί ιδιαίτερη συζήτηση είναι οι καταλήψεις. Περί αυτού πρόκειται. Εάν έχει τόση ένταση η διχογνωμία για το αν θα πρέπει να καλύπτονται και τα πλημμελήματα από τη δυνατότητα επέμβασης της αστυνομίας, αφορά τις πράξεις κατάληψης. Νομίζω ότι όντως η νομοθεσία για την ακαδημαϊκή ελευθερία για αυτό έχει γίνει, επικεντρώνοντας τις ακαδημαϊκές και κοινωνικές συγκρούσεις που μπορούν να δημιουργηθούν όταν υπάρχουν καταλήψεις, γιατί όλα τα άλλα επιχειρήματα το ότι δεν υπάρχει δυνατότητα στιγμιαίας επέμβασης της αστυνομίας, έτσι κι αλλιώς, όταν τελείται ένα έγκλημα το αυτόφωρο διάρκεια από 24 έως 48 ώρες και τα περισσότερα από τα εγκλήματα είναι εγκλήματα διαρκείας, οπότε η επέμβαση της αστυνομίας ή αν είναι κακουργήματα ή αν επιτρέπεται μπορεί να γίνει οποτεδήποτε.
Ενδιαφέρουν οι καταλήψεις και θα ήθελα να πω στο σημείο αυτό δύο λόγια. Γιατί ο θεσμός της ακαδημαϊκής ελευθερίας είναι χρήσιμος;
Εξήγησε, η κυρία Αναγνωστοπούλου, γιατί είναι χρήσιμος και δομικός για τη δημοκρατία. Κατά τη γνώμη μου, δεν είναι μόνο για τη δημοκρατία και προσπάθησε να το εξηγήσω αυτό και προχθές, αλλά και για την αξιοκρατία ο θεσμός του ασύλου. Γιατί;
Διότι επιτρέπει την ανάπτυξη ενός διαλόγου με συνθήκες ελευθερίας και αυτός ο διάλογος είναι προϋπόθεση για την προσέγγιση και την εξεύρεση αν είναι δυνατόν της γνώσης. Τι θέλει εδώ ο νομοθέτης του ασύλου; Θέλει σε περίπτωση που θα γίνει μια κατάληψη και ενδεχομένως ένας χώρος θα είναι γεμάτος από ένα φοιτητικό πληθυσμό, ο οποίος έχει κάποιες διεκδικήσεις δεν θέλει έτσι εύκολα να μπαίνει η αστυνομία μέσα και γιατί; Θέλει να μπαίνει η αστυνομία χωρίς την άδεια ενός ακαδημαϊκού οργάνου. Γιατί; Διότι μπορεί το κέρδος από τη λήξη μιας κατάληψης να είναι πρόσκαιρο, αλλά ο τραυματισμός της παιδείας και της δυνατότητας διαλόγου διδασκόντων και διδασκομένων, ο οποίος θα δημιουργηθεί αν κάνει μια μαζική επιχείρηση η αστυνομία για να διαλύσει μια κατάληψη μπορεί να είναι πολύ βαρύτερος, μπορεί να χυθεί αίμα, όταν γίνει μια μαζική επέμβαση της αστυνομίας απέναντι σε μια μαζική εκδήλωση των φοιτητών.
Να ξέρετε ότι η αστυνομία γνωρίζει πολύ καλά, ότι απέναντι σε μαζικές εκδηλώσεις δεν μπορεί παρά να κάνει παρά μια επέμβαση, η οποία θα είναι επίσης μαζική. Όταν γίνεται μαζική επέμβαση και από τη μια και από την άλλη πλευρά, υπάρχουν εντάσεις και πολλές φορές ασκείται βία και ο τραυματισμός της εκπαίδευσης από περιστατικά βίας μπορεί να είναι μακροπρόθεσμος. Μπορεί μακροπρόθεσμα η δυνατότητα να διδάσκεις με ηρεμία, να έχεις καλή σχέση με τον φοιτητή, καλή σχέση και με την αστυνομία και να τραυματιστεί από μία επέμβαση της αστυνομίας, η οποία θα γίνει χωρίς όρους ακαδημαϊκής ειρήνης στους οποίους διασφαλίζει η απόφαση του Πρυτανικού Συμβουλίου. Εδώ ο νομοθέτης δεν λέει, όχι η αστυνομία αν έχει γίνει μια κατάληψη ή αν έχει γίνει ένα πλημμέλημα. Ναι, λέει, αλλά να το κρίνει αυτό και το Πρυτανικό Συμβούλιο, να το κρίνει και ο ακαδημαϊκός χώρος. Η αστυνομία τι κάνει τόσο καιρό;
Έχετε δει ποτέ την Αστυνομία να κάνει επέμβαση σε πανεπιστημιακό χώρο σε περίπτωση μαζικών εκδηλώσεων; Έχει σωφροσύνη η Αστυνομία, αυτό έχει δείξει η στάση της μέχρι σήμερα. Οι θερμοκέφαλοι που θέλουν «με το ψύλλου πήδημα» να μπαίνει η Αστυνομία και να καταστέλλει φοιτητικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, δεν είναι κάτι που απηχεί τη δικιά της στάση. Απεναντίας, έρχεται σε δύσκολη θέση με την κατάργηση του θεσμού του ασύλου, διότι, της είναι δύσκολο να λέει ότι επιχειρησιακά δεν μπορεί να επέμβει σε κάποιες περιπτώσεις που έχουν απέναντι οι Αστυνομικοί μαζικές εκδηλώσεις φοιτητών.
Οι Αστυνομικοί καταλαβαίνουν τους κινδύνους, δεν προχωρούν, ενοχοποιούνται - κακώς - ενώ αυτή η ρύθμιση που εισάγεται αυτή τη στιγμή θα επιτρέψει η ακαδημαϊκή πραγματικότητα και η θεσμική πραγματικότητα να ταυτίζονται και θα μας βοηθήσει να αποκτήσουμε τη συνθήκη ακαδημαϊκής ελευθερίας που χρειαζόμαστε για να παράγουμε και να μεταδίδουμε γνώση.
