to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Για έναν ισχυρό, σύγχρονο, συμμετοχικό, κυβερνητικό ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία

Πρώτιστο καθήκον από εδώ και πέρα είναι η διαμόρφωση μιας μεγάλης κυβερνητικής Αριστεράς


Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πανδημία του κορωνοϊού λειτουργεί ως επιταχυντής μια νέας, εν εξελίξει, παγκόσμιας πραγματικότητας. Το γεωπολιτικό κέντρο των εξελίξεων, με γοργούς ρυθμούς, μετακινείται από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό. Βρισκόμαστε συνεπώς σε μια νέα φάση αναδιαμόρφωσης των γεωστρατηγικών ζωνών επιρροής από τις μεγάλες δυνάμεις, με τη δημιουργία ενός νέου, πολυ-πολικού κόσμου.

Η επελαύνουσα 4η βιομηχανική επανάσταση, η εισαγωγή της ρομποτικής στην παραγωγή, που προκαλεί τεχνολογικές «εκρήξεις», η νέα κατάσταση που διαμορφώνει η βιοπολιτική - βιοηθική, το υπό διαμόρφωση precariato, οι μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές, θέτουν συνεχώς νέα ζητήματα, στα οποία η Αριστερά οφείλει να τοποθετηθεί έγκαιρα.

Ζητήματα όπως η διάσπαση μεταξύ 2ης και 3ης Διεθνούς, η κατάρρευση του «υπαρκτού» το 1989, φαντάζουν πλέον παρωχημένα και οι «αιώνιες διαμάχες» στο εσωτερικό των αριστερών κομμάτων δεν φαίνεται να έχουν πια ιδιαίτερο νόημα. Τώρα είναι η ώρα για να προχωρήσουμε σε υπερβάσεις και συνθέσεις, με στόχο τη διαμόρφωση μιας νέας, σύγχρονης μεγάλης Αριστεράς, στη βάση των νέων μεγάλων προκλήσεων.

Νέα σύνδεση με τα κοινωνικά στρώματα

Η καινούργια κατάσταση και η νέα κοινωνική κινητικότητα θέτουν πολλά ερωτήματα για την Αριστερά και κυρίως για το «μοντέλο» των αριστερών κομμάτων, για τον τρόπο με τον οποίο οι αριστερές, προοδευτικές, ριζοσπαστικές δυνάμεις θα οδηγηθούν σε μια νέα σύνδεση, σε μια νέα «γείωση», με τα κοινωνικά στρώματα που θέλουν να εκπροσωπήσουν.

Είναι γεγονός ότι το λεγόμενο «πυραμιδικό μοντέλο κόμματος» άντεξε για δύο και πλέον αιώνες, αλλά οι συνθήκες πλέον είναι εντελώς διαφορετικές. Έχουμε πια περάσει από την κοινωνία της έντασης της εργασίας στην κοινωνία της έντασης της γνώσης και του κεφαλαίου. Αλλά και αυτή η διαχωριστική γραμμή δεν φαίνεται από μόνη της επαρκής για να ερμηνεύσει τις εσωτερικές αντιθέσεις του κεφαλαίου, καθότι διαφαίνεται μια νέα διαιρετική τομή μεταξύ παραγωγικού και χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου. Ενώ η οικονομία και η αγορά έχουν «παγκοσμιοποιηθεί», από την άλλη δεν φαίνεται να υπάρχει παγκόσμιος θεσμός κύρους που να μπορεί να θέσει, έστω υποτυπωδώς, πλαίσιο ελέγχου προς όφελος των λαών.

Ισχυρά αδιέξοδα στους νέους

Δυστυχώς, η νέα επερχόμενη οικονομική και πολιτικο-κοινωνική κρίση δημιουργεί ισχυρά αδιέξοδα, κυρίως στους νέους ανθρώπους. Δεν είναι τυχαίο ότι, ακόμα και στις περιπτώσεις που οι νέοι οδηγούνται σε μια ριζοσπαστική εναλλακτική πορεία, συχνά αυτή αποκτά λαϊκιστικά ή και ακροδεξιά χαρακτηριστικά, αδυνατώντας να αποτυπώσει στοιχειώδη προοδευτικά επίδικα.

Δεν αρκεί συνεπώς η συζήτηση να γίνεται στη βάση του οικονομισμού και του ταξισμού. Επιβάλλεται να αναλύσουμε και να εμβαθύνουμε στο ζήτημα της κρίσης των αξιών που διαπερνά συνολικά όλη την ελληνική κοινωνία.

Αλλά και η ίδια η Ευρώπη αντιμετωπίζει υπαρξιακό πρόβλημα επιχειρώντας να ανταγωνιστεί τις υπόλοιπες μεγάλες δυνάμεις στον νέο πολυ-πολικό κόσμο. Η αδυναμία της να λειτουργήσει έστω και στοιχειωδώς «ομοσπονδιακά» την οδηγεί συνεχώς σε υποχώρηση στον παγκόσμιο καταμερισμό κεφαλαίου και εργασίας και μαζί της όλες τις κατακτήσεις των ευρωπαϊκών κινημάτων όπως αποτυπώθηκαν τους δύο προηγούμενους αιώνες.

Η υποχώρηση αυτή έχει άμεσο αντίκτυπο και στη χώρα μας, που σαν μια εντελώς περιφερειακή δύναμη αντιμετωπίζεται τόσο στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και στις σχέσεις τις με τις λοιπές μεγάλες δυνάμεις με όρους συχνά «αποικιοκρατικούς». Η άνοδος της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς στην Ελλάδα εγκυμονεί κινδύνους για τα εθνικά συμφέροντα στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Αν ανατρέξουμε στην πορεία του αριστερού κινήματος, από τις αρχές του 16ου αιώνα έως και τις διαμάχες των ρευμάτων του ευρωκομμουνισμού και νεομαρξισμού, διαπιστώνουμε ότι η συζήτηση και η διαφωνία γινόταν διαχρονικά για το ποιος θα ελέγχει τα μέσα παραγωγής. Τώρα όμως, με βάση και την εξέλιξη της τεχνολογίας, οι λόγοι αυτής της διαφωνίας έχουν υποβαθμιστεί και καλούμαστε σε μια πολιτική υπέρβαση που ως ιστορική αναγκαιότητα επιβάλλει συνθέσεις και υπερβάσεις.

Μεγάλη κυβερνητική Αριστερά

Στην Ελλάδα το 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. στάθηκε ως «ανάχωμα», ώστε τα ριζοσπαστικοποιημένα μεσαία και φτωχά λαϊκά στρώματα να μην εγκλωβιστούν σε μια συντηρητική, νεοφιλελεύθερη πορεία, όπως έγινε στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ο ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. έδωσε εκλογική διέξοδο και δημιούργησε τις πολιτικές προϋποθέσεις δημιουργίας μιας ευρύτερης προοδευτικής πλειοψηφίας.

Πρώτιστο καθήκον από εδώ και πέρα είναι η διαμόρφωση μιας μεγάλης κυβερνητικής Αριστεράς. Αυτό απαιτεί πολιτική πλατφόρμα αλλά και νέο οργανωτικό μοντέλο κόμματος. Η απόφαση του προηγουμένου συνέδριου για καταστατικό συνέδριο παραμένει ακόμα και σήμερα σε εκκρεμότητα. Τώρα είναι η ώρα να ανοίξει ο σχετικός διάλογος για το μοντέλο του κόμματος.

Το κόμμα «πυραμιδικού τύπου» δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες, ενώ δεν είναι καθαρό με ποιον τύπο κόμματος θα μπορούσε να αντικατασταθεί. Σημειωτέον ότι ο ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. παρουσιάζει την ιδιαιτερότητα ότι δεν έχει ενσωματωθεί στην αντίληψη της 3ης Διεθνούς, που βασίζεται σε κεντρικό σχεδιασμό και αντίληψη πλάνων. Όμως ταυτόχρονα δεν έχει αφομοιωθεί ακόμα από τη σοσιαλδημοκρατική διαχείριση. Άρα και δεδομένου ότι, ως μεγαλύτερο κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, πολλοί περιμένουν από τον ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. σε ευρωπαϊκό επίπεδο να λειτουργήσει ως καταλύτης και «πρόδρομος» πολιτικών εξελίξεων, οφείλουμε να ανοίξουμε τη σχετική συζήτηση, να θέσουμε τον δομικό αυτό προβληματισμό. Τι κόμμα θέλουμε;

Οι θεωρητικές προσεγγίσεις για το θέμα του μοντέλου του κόμματος που συζητούνται στο πλαίσιο της διανόησης της παγκόσμιας Αριστεράς αναφέρονται κατά κύριο λόγο, μεταξύ άλλων, στο μοντέλο των δυο ομόκεντρων κύκλων και στο κόμμα τύπου «ανεστραμμένο Τ». Οι δύο ομόκεντροι κύκλοι προϋποθέτουν δύο κατηγορίες μελών. Μία με πλήρη δικαιώματα και υποχρεώσεις και μία με περιορισμένα δικαιώματα και υποχρεώσεις. Το δε μοντέλο κόμματος τύπου «ανεστραμμένου Τ» προϋποθέτει μια κάθετη δομή, κλειστή και απολύτως ελεγχόμενη από την ηγεσία και μια βάση ασαφή, απροσδιόριστη και αενάως επεκτεινόμενη.

Η επιλογή για το ζήτημα του μοντέλου του κόμματος δεν μπορεί να γίνει άμεσα και με απλές αποφάσεις. Απαιτεί και προϋποθέτει διάλογο και αντιπαραθέσεις με επιχειρήματα, στο πλαίσιο της προσυνεδριακής περιόδου, λαμβάνοντας υπόψη και τις επερχόμενες πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας.

Νέα σύγχρονη οργανωτική δομή

Είναι γεγονός ότι η οργανωτική δομή του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. προσδιορίζεται ακόμα από παλιές περιόδους και καταστάσεις. Ένα κόμμα όμως που διεκδικεί την εξουσία οφείλει να έχει «αρμούς» σύνδεσης, με ισχυρές εργασιακές, κοινωνικές και γεωγραφικές αναφορές.

Χρειαζόμαστε οργανωτικούς πυρήνες των 3-5 ατόμων σε κάθε χωριό, σε κάθε εργασιακό χώρο, σε κάθε θεσμική έκφραση. Αλλά και η «στρατολόγηση» δεν είναι αυτοσκοπός. Αντίθετα, τα μέλη πρέπει να αποκτήσουν σημαντική συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων για τοπικά, περιφερειακά και κλαδικά θέματα. Δημοψηφίσματα, οριζόντιες δικτυώσεις και τοπικά συνέδρια είναι ικανά να διαμορφώσουν σχέδια προτάσεων για νέες πολιτικές, που μετά μπορούν να εξειδικεύονται από την κομματική δομή.

Η συζήτηση αυτή αφορά όλα τα κοινωνικά στρώματα, καθότι επηρεάζει άμεσα τη ζωή τους. Σε αυτή τη διαδικασία διαμορφώνεται ο λαϊκός προοδευτικός πόλος. Η συζήτηση για τη μετάβαση προς τον αριστερό ορίζοντα πρέπει να αρχίσει τώρα, προετοιμάζοντας τη μετατόπιση της λαϊκής οργής από τον φιλελεύθερο λαϊκισμό στη ριζοσπαστική Αριστερά. Αυτή είναι δουλειά ενός νέου μεγάλου κόμματος.

Η έντονη κοινωνική κινητικότητα και η βίαιη φτωχοποίηση των μεσοστρωμάτων θα απεγκλωβίσουν τμήματα της κοινωνίας που θα αναζητήσουν σύντομα πολιτική διέξοδο και έκφραση. Ένα κόμμα ελκυστικό, σύγχρονο, συμμετοχικό, ένα κόμμα που θα διαθέτει ισχυρή κοινωνική αναφορά, ένα κυβερνητικό κόμμα της Αριστεράς, είναι η απαραίτητη συνθήκη για να αποκρούσουμε τη νεοφιλελεύθερη βαρβαρότητα.

* Ο Αντώνης Κοτσακάς είναι μέλος Π.Γ. ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. και ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι μέλος ΚΠΕ ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ.

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)