to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Generation Z και πολιτική συμμετοχή στην Αριστερά

Το Ινστιτούτο «Νίκος Πουλαντζάς» σε συνεργασία με την εταιρεία δημοσκοπήσεων Prorata παρουσίασε πριν κάποιες εβδομάδες μια έρευνα σχετικά με τη σημερινή νεολαία


Αν μπορούσαμε να πούμε ότι κάτι κυριαρχεί στον δημόσιο διάλογο σχετικά με τη νέα γένια, σίγουρα θα ήταν η φράση «οι νέοι σήμερα δεν ασχολούνται με την πολιτική». Τα ερωτήματα όμως που μπορούν να προκύψουν από το παραπάνω κλισέ είναι πολλά. Η νέα γενιά (17-34) σήμερα είναι απολιτίκ ή έχει απλώς επανανοηματοδοτήσει τους όρους της πολιτικής συμμετοχής; Ο νέος άνθρωπος σήμερα αδιαφορεί για την πολιτική ζωή της χώρας ή μήπως οι απανωτές ματαιώσεις των συνεχών και πολλαπλών κρίσεων του έχουν δημιουργήσει μια αίσθηση δυσπιστίας προς τους πολιτικούς θεσμούς; Αισθάνονται οι νέοι σήμερα ότι εκπροσωπούνται πολιτικά; Ενδιαφέρεται σήμερα ένας νέος άνθρωπος για την πολιτική;

 

Το Ινστιτούτο «Νίκος Πουλαντζάς» σε συνεργασία με την εταιρεία δημοσκοπήσεων Prorata παρουσίασε πριν κάποιες εβδομάδες μια έρευνα σχετικά με τη σημερινή νεολαία, η οποία απαντά στα παραπάνω ερωτήματα και ανοίγει τον διάλογο περί νέας γενιάς, έναν διάλογο που στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έχει ανοίξει προ πολλού. Χρησιμοποιώντας λοιπόν τη συγκεκριμένη έρευνα ως εργαλείο, επιχειρούμε να πάμε την κουβέντα ένα βήμα παρακάτω σχετικά με τη γενιά μας, αρχίζοντας πρώτα-πρώτα με ένα σχόλιο για τα πιο σημαντικά ευρήματα της έρευνας (κατά τη γνώμη μας), με σκοπό να καταρριφθούν κλισέ, να ψάξουμε τη σχέση αιτίου-αιτιατού και να ορίσουμε μερικές από τις ανάγκες της σημερινής νεολαίας.

Generation Z, μια γενιά στον κυκεώνα των κρίσεων

Για αρχή, θα ξεκινήσουμε παρουσιάζοντας την οικονομική κατάσταση της νέα γενιάς σήμερα. Σύμφωνα με την έρευνα, το 41,4% των νέων ανθρώπων ζει ακόμα με τους γονείς του, 7 στους 10 εργαζόμενους νέους λαμβάνουν οικονομική βοήθεια από την οικογένειά τους και η πλειονότητα των νέων (65,3%) αγωνιά για τους χαμηλούς μισθούς και τις συνθήκες εργασίας, ενώ το 30,3% για την έλλειψη στέγης και το 29,5% για την ανεργία. Από τα παραπάνω συνάγεται το ένα και μοναδικό συμπέρασμα: η νέα γενιά σήμερα είναι κατακερματισμένη, αδύναμη να διαχειριστεί το άγχος που από πολύ νωρίς την ακολουθεί και ανήμπορη να ορθοποδήσει. Πιο αναλυτικά, η γενιά μας εδώ και μία δεκαετία βρίσκεται στον κυκεώνα των διαδοχικών οικονομικών και κοινωνικών κρίσεων: οικονομική κρίση του 2008, στη συνέχεια κρίση της Covid-19, τώρα πόλεμος, κρίση ακρίβειας και ενεργειακή φτώχεια. Χαριτολογώντας θα πούμε ότι το άγχος έχει γίνει δεύτερη φύση μας, κυριολεκτώντας θα πούμε ότι ο φόβος για το αύριο και η συνεχής εξάρτηση από τρίτα πρόσωπα (οικονομική και ψυχολογική) μας καθιστά ανήμπορους πρακτικά και ενδεχομένως πολιτικά.

Οι απλησίαστες τιμές των ενοικίων, που μας καθιστούν μόνιμους κατοίκους των παιδικών μας δωματίων, σε συνδυασμό με τους χαμηλούς μισθούς μάς διαβεβαιώνουν ότι πριν τα 40 δύσκολα θα σταθούμε στα πόδια μας. Γι’ αυτό και βασική πολιτική προτεραιότητα των νέων (σε ποσοστό 42,2%) αποτελεί η αύξηση του κατώτατου μισθού. Και όταν λέμε αύξηση, δεν αναφερόμαστε σε χαρτζιλίκι των 50 ευρώ, όπως την αύξηση που εξήγγειλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με περίσσια περηφάνια, αλλά σε μια γενναία αύξηση, που θα μας δώσει την πρώτη ώθηση να σταθούμε εν μέρει στα πόδια μας.

Η κατάσταση που επικρατεί όμως στην ελληνική κοινωνία τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια καθιστά τη νέα γενιά μια απολιτικοποιημένη μάζα; Η απάντηση, σύμφωνα με την έρευνα, είναι όχι. Πιο συγκεκριμένα, το 78,6% των ερωτώμενων στην ερώτηση «Συνολικά μιλώντας πόσο θα λέγατε ότι ενδιαφέρεστε για την πολιτική;» απάντησε «αρκετά» ή «πολύ». Το πρόβλημα λοιπόν που εντοπίζεται στην έρευνα δεν είναι η αδιαφορία των νέων προς την πολιτική εν γένει, αλλά το εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό εμπιστοσύνης προς τους πολιτικούς θεσμούς και τα κόμματα. Ωστόσο, ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έχει ένα σχετικό προβάδισμα στη νέα γενιά με ποσοστό 25,2% έναντι 20% της Νέας Δημοκρατίας.

Η αλήθεια είναι ότι η γενιά μας είναι αρκετά ενημερωμένη σχετικά με την πολιτική και ενδιαφέρεται αρκετά γι’ αυτή, όμως έχει χαθεί η αίσθηση του συλλογικού αγώνα. Η αδυναμία της νέας γενιάς να εμπιστευτεί τους συλλογικούς αγώνες καθιστά αμήχανη την Αριστερά να προσελκύσει τη νεολαία στην οργανωμένη ζωή, παρά το γεγονός ότι παραδοσιακά η νέα γενιά βρίσκεται πιο κοντά στον χώρο της Κεντροαριστεράς. Τι είναι όμως αυτό που καθιστά τα κόμματα και τους θεσμούς γενικότερα αδύναμους να μαζικοποιήσουν και να πολιτικοποιήσουν με συλλογικούς όρους τη νέα γενιά; Κάτι που δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ για τη σημερινή νέα γενιά είναι ότι έχει μια πιο κοινωνική και πολύπλευρη αντίληψη για την πολιτική. Οι νέοι σήμερα αποφεύγουν να οργανωθούν σε κάποιο κόμμα, αλλά συμμετέχουν σε δράσεις με κοινωνικό αφήγημα, όπως για παράδειγμα τη συναυλία ειρήνης από την οργάνωση Αλληλεγγύη για  Όλους.

Απαισιοδοξία για το μέλλον και αμφισβήτηση της έμφυλης διαστρωμάτωσης

Υπάρχει όμως και κάτι άλλο που οδηγεί τη νέα γενιά στη λεγόμενη αποχή και απομάκρυνση από την παραδεδεγμένη πολιτική σκηνή. Η γενιά της Generation Z είναι τα παιδιά της κρίσης που μεγάλωσαν σε συνθήκη αβεβαιότητας, βιώνοντας οικονομική δυσμένεια. Είναι η πρώτη γενιά που δεν πιστεύει ότι θα «έρθουν καλύτερες μέρες» και έχει την αίσθηση της κατάρρευσης των προσδοκιών. Οι αλλεπάλληλες κρίσεις διαμόρφωσαν μια κοινή ταυτότητα για τις ηλικίες των 17-30 ετών σήμερα, ιδιαίτερα μετά την πανδημία. Πιο συγκεκριμένα, η γενιά αυτή βιώνει κατακερματισμένες και ρευστές κοινωνικές πραγματικότητες, ενώ νιώθει ανασφάλεια με την κλιματική αλλαγή.  Έρευνα του Eteron καθώς και δημοσιεύματα ξένων εφημερίδων εστιάζουν στο ότι οι νέοι της Generation Z ταυτίζουν την πολιτική συμμετοχή σήμερα με την υποστήριξη κοινωνικών ζητημάτων πέρα από το στενό πλαίσιο του συνδικαλισμού και του κόμματος. Λόγου χάρη, η υποστήριξη του MeToo καθώς και του συνθήματος «Δεν είναι αθώοι» για τη δίκη της Χρυσής Αυγής. Ιδιαίτερα στο εξωτερικό, έχει παρατηρηθεί και η αντίθεση στην έννοια του καπιταλισμού αντιπαραθέτοντας την έννοια της «βιωσιμότητας» (λ.χ., η γενιά ενδιαφέρεται να ξέρει με τι υλικά παράγεται κάποιο συγκεκριμένο προϊόν και αν είναι φιλικό προς το περιβάλλον).

 

Παράλληλα, η έκθεση στις νέες τεχνολογίες καθιστά τους νέους ήδη από την αρχή της ύπαρξής τους απαισιόδοξους προς το μέλλον, βλέποντας τη στυγνή πραγματικότητα που αναγκάζονται να βιώσουν. Ακόμα, η ταυτότητα της νέας γενιάς έχει ήδη εξαλείψει σε μεγάλο βαθμό τα έμφυλα στερεότυπα που κυριαρχούν, αμφισβητώντας το στενό πλαίσιο της έμφυλης διαστρωμάτωσης (λ.χ., αναγνωρίζεται ο όρος του διεμφυλικού σε σχέση με τα ’80s).

Επομένως, η Αριστερά, και συγκεκριμένα ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., οφείλει να μετουσιώσει την ανάγκη της νεολαίας να βγει στον δρόμο σε σωματεία, συνδικάτα και δίκτυα πάντα με τη ματιά στραμμένη στη κοινωνία. Από τη Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έχουν γίνει εξαιρετικές προσπάθειες προς αυτή τη γραμμή, άρα είναι χρέος μας πλέον την επόμενη μέρα να αφουγκραστούμε την ανάγκη και τη συγκυρία της κοινωνίας μας και να την κάνουμε πράξη.

Εδώ είναι που υπεισέρχεται στην κουβέντα και η έννοια της «κοινωνικής γείωσης», κάτι το οποίο είχαμε και χάσαμε. Χρέος μας είναι να το ξαναβρούμε. Θα πρέπει να πείσουμε τη νέα γενιά να αντιληφθεί την αναγκαιότητα του συνδικαλισμού και της πολιτικής εκπροσώπησης, μέσα όμως από την αναπαράσταση της δικής της πραγματικότητας. Η υποστήριξη των νέων πράσινων κινημάτων που θα δημιουργηθούν, καθώς και τα κινήματα ειρήνης και έμφυλης ισότητας θα πρέπει να είναι αιτήματα που θα σηκώσει η Αριστερά, δημιουργώντας ερωτήσεις, αλλά προσφέροντας και απαντήσεις. Είναι η πρώτη φορά έπειτα από πολλά χρόνια που η Αριστερά καλείται να επανανοηματοδοτήσει τον ίδιο της τον εαυτό, προσφέροντας ριζοσπαστικές απαντήσεις χωρίς να αποσαθρώνει τον πολιτικό της ιστό. Για να το κάνει αυτό, θα πρέπει η πηγή της, δηλαδή οι νέοι, να δημιουργήσουν οι ίδιοι κομμάτι της πολιτικής ατζέντας και να είναι οι πρώτοι που θα αμφισβητούν. Αυτό περιμένει και η Generation Z. Να μπορεί να δημιουργήσει τα δικά της ερωτήματα.

Κάτι άλλο, ιδιαίτερα ενδιαφέρον, που προκύπτει από τη έρευνα είναι το εξής: οι δύο επικρατέστερες απαντήσεις σχετικά με το τι προσελκύει τους νέους σε ένα κόμμα ήταν αφενός να προτείνει το κόμμα αυτό λύσεις για τα προβλήματα της νέας γενιάς (24,6%) και αφετέρου να υπάρχουν στο κόμμα αυτό πρόσωπα και στελέχη που εμπνέουν. Εδώ λοιπόν κατανοούμε πόσο σημαντική και αναγκαία είναι η ύπαρξη καταρτισμένων στελεχών για να εμπνεύσουν τη νέα γενιά, να της μεταλαμπαδεύσουν τις αξίες και την ιστορία της Αριστεράς, με σκοπό να κληρονομήσουμε το χρέος και παράλληλα την τιμή της. Να και κάτι άλλο που σίγουρα δεν πρέπει να χάσουμε.

Η επόμενη μέρα του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.: Μαζί, με τη νέα γενιά μπροστά

Η επιταγή των καιρών λοιπόν είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. την επόμενη μέρα οφείλει να λάβει δραστικά και αποτελεσματικά μέτρα για τη νέα γένια: πρώτον για να σώσει τη δυστοπία στην οποία οδήγησε η κυβέρνηση Μητσοτάκη και δεύτερον για να έχει σύμμαχο στο πλάι του τη νεολαία στην επόμενη διακυβέρνηση.  Άλλωστε ιστορικά ο πιο δυνατός και σταθερός σύμμαχος ήταν, είναι και θα είναι η νέα γενιά.

* Πρώτα και βασικότερα, είναι σημαντικός ο επαναπροσδιορισμός της σχέσης του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. με τη νέα γενιά. Η ανάγκη οικοδόμησης μια σχέσης εμπιστοσύνης με όρους αλληλεπίδρασης, διαλόγου, συμπόρευσης και συλλογικών αγώνων με τη νεολαία είναι επιτακτική και αναγκαία. Σε ένα αριστερό κόμμα του 21ου αιώνα, ειδικά του μεγέθους του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., οι προτάσεις και οι απόψεις της νέας γενιάς οφείλουν να αποτελούν πλούτο.  Άρα όταν συνομολογούμε ότι η συνδιαμόρφωση πολιτικής με τη νέα γενιά είναι αναγκαία, οφείλουμε και να παραδεχτούμε ότι είναι προβληματικό οι νέοι άνθρωποι που κατάφεραν να μιλήσουν στο συνέδριό μας να είναι μετρημένοι στα δάχτυλα των δύο χεριών.

* Η οικονομική στήριξη της νέας γενιάς, όπως άλλωστε ανακοίνωσε και ο πρόεδρος Αλέξης Τσίπρας στο συνέδριό μας, είναι επίσης αναγκαία Ενδεικτικά, η αύξηση του κατώτατου μισθού, τα μέτρα για την ακρίβεια, οι δραστικές λύσεις και τα μέτρα για τα υψηλά ενοίκια και τα επιδόματα φοιτητών, νέων και νέων ζευγαριών είναι ορισμένα μέτρα που μπορούν να μας δώσουν μια ανάσα για να ορθοποδήσουμε σιγά-σιγά (μέτρα τα οποία ο ίδιος ο πρόεδρος δεσμεύτηκε να πάρει στην επόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.).

* Τέλος, πρέπει να δοθεί χώρος στη νέα γενιά, να δώσουμε νέες ιδέες και να αναλάβουμε πρωτοβουλίες την επόμενη μέρα για να πλάσουμε μαζί ένα αύριο μαζί με τη νέα γενιά.

* Η Μαρέλ Ζαχαρέλου είναι φοιτήτρια Πολιτικών Επιστημών και η Παναγιώτα Μουσουλίδη πολιτική επιστήμονας

tags: άρθρα

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)